“Ka impulse kontradiktore në çdo gjë,” Susan Sontag ka vështruar se kur një person qan, paaftësia jonë për tu ulur me dyanshmërinë tonë, bën që të biem në polaritete të rrezikshme. Disa krijues kanë larguar shpirtrat e këqinj nëpërmjet këtyre impulseve kontradiktore më shumë se sa Charles Bukowski (16 gusht 1920–9 mars 1994). Ai ishte një shkrimtar i cili i kushtonte vëmendje të veçantë vrazhdësisë së jetës, dhimbjes që shkakton po edhe bukurisë së saj, me një pavetëdije për kapacitetin e tij të sinqeritetit, më një rutinë ditore gati të çmendur dhe me tolerancë zero ndaj përpjekjeve për punë krijuese. Trazira e madhe e brendshme dhe mendimi i fortë, kanë ardhur jo pak herë si shkak i zemërimit, por me zemër ka qenë shumë larg nga të qenit i acaruar. E karakterizonte gjithmonë një vetëdije e plotë, e cila ndonjëherë bëhej edhe vetë-shkatërruese për të pasi nuk dinte se ku të kërkonte ushqimin e shpirtit për ta ushqyer me mbajtur gjallë.
Unifikues në të gjitha shkrimet e tij, poezitë, prozat, por edhe në korespodencën e letrave, është një gjallëri elektrizuese dhe rrjedhimisht e pashfajësuar.
“Mbi të shkruarit” e edituar nga Abel DeBritto, mbledh të gjitha mendimet e vjetra të Bukowskit, disa herë të egra, ndonjëherë të zgjuara, por gjithmonë i apasionuar deri në egërsi. E gjithë kjo ndjesi është nxjerrë nga të gjitha letrat për miqtë dhe shokët e tij në të cilat është përpjekur jashtëzakonisht shumë për të rritur kapacitetin e tij krijues. Ajo që e ka mundur më shumë është pyetjes se çfarë poezia është ose nuk është, e drejtuar kjo nga disa nga poetët më të mëdhenj të humanizmit, duke filluar me Wordsworth e deri tek Elizabeth Alexander.
Por në një letër në vitin 1959 të cilën ja kishte drejtuar mikut të tij Anthony Linick, Bukowski 39-vjeçar diskuton me të për faktin që e vetmja gjë që ka rëndësi, kur vjen muhabeti tek poezia, nuk është Çfarë është, por Ajo është – një nocion që arrin në zemër me gjithë artin e mrekullueshëm që mban brenda saj:
“Më duket të mendoj se shumë nga poetët tanë, ata të ndershmit, do të rrëfejnë se nuk kanë manifestuar asnjëherë. Është një rrëfim shumë i dhimbshëm, por arti i poezisë mbart fuqitë e veta dhe nuk lejon që të hyjë në punë asnjë nga listimet e kritikëve të vjetër. Nuk jam duke thënë që poezia duhet të jetë gaztore e pagdhendur dhe e papërgjegjshme, që hedh fjalët në zbrazëti, por ndjenja e vërtetë e një poeme të mirë mbart arsyet e saj të jetesës… Arti është justifikimi i vetvetes, dhe mund të jetë ose Art ose diçka tjetër. Mund të jetë ose poemë ose dhe një copë me djathë”.
Në një letër të drejtuar një miku tjetër, ai vajton diçkanë tjetër më shumë se sa mundohet ta kalojë atë për Art.
“Pothuajse të gjitha poezitë e shkruara në të shkuarën dhe në të tashmen janë të dështuara që në përpjekjen e parë, marrin tatëpjetën dhe nuk kanë theks, nuk është njëlloj si të gdhendësh në gurë ose të hash një sandviç të mirë ose ose të pish një pije të këndshme, por më shumë është si dikush që të thotë “ Shiko, kam shkruar një poemë… shikoje POEMËN time!” .
Në një letër tjetër drejtuar të njëjtit mik disa muaj më vonë, Bukowski e rihedh në diskutim këtë maskaradë shumë problematike:
“Është kur ti fillon që të gënjesh vetveten duke lexuar në një poemë çfarëdo dhe pas saj të bësh vetë një poemë, në të cilën sigurisht që dështon. Kjo është edhe arsyeja përse unë nuk ripunoj poezi, por i lë ato që të shkojnë para meje, sepse në qoftë se unë kam gënjyer fillimisht nuk ka më asnjë qëllim që ta shoqëroj veten për në shtëpi, dhe në qoftë se nuk kam gënjyer, epo në dreq të shkojë, nuk kam më asgjë për tu shqetësuar”.
Gjurmët e neverisë së Bukowskit për rregullat gramatikore në kohën kur ishte pjesë e kolegjit studentor në Los Angelos, ku dhe mori D (nota 5- 6) në gjuhën angleze, ai i shkruan një letër Linick, mësuesit të tij:
“Nuk ja kushtova kot unë gjithë atë vëmendje këtyre dreq rregullash gramatikore. Unë kur shkruaj e bëj me dashurinë për fjalën, për ngjyrën, është njësoj sikur jam duke vendosur bojën në një kanavasë, e mbi të gjitha jam duke përdorur shumë veshin për të dëgjuar dhe duke harxhuar kohë, duke dalë e shëtitur, gjithmonë duke i kushtuar rëndësinë e duhur fjalës. Unë zakonisht ia dal, në rregull, por teknikisht nuk e di se çfarë po më ndodh, ose ndoshta nuk më intereson” .
Në letrën tjetër që i dërgon Linick, ai e rikthen edhe një herë temën e mëparshme:
“Unë mendoj vërtet se disa shkrimtarë e vuajnë këtë fat shumë shpesh, sepse në zemër ata janë shumë rebelë dhe rregullat e gramatikës, ashtu si edhe shumë rregulla të tjera në botën tonë e cila të thërret për ta dërguar e për ta konfirmuar, që një shkrimtar i lindur instinktivisht i urren rregullat dhe për më tepër interesat shtrihen në fushën më të gjerë të subjektit dhe shpirtit të tyre. … Hemingway, Sherwood Anderson, Gertrude Stein, Saroyan ishin disa nga ata që i dhanë formë këtyre rregullave, veçanërisht në vendosjen e shenjave të pikësimit, rrjedhshmërisë së fjalisë dhe thyerjen e mendimit në mes të saj. Sigurisht James Joyce shkoi dhe më tej. Ne jemi të interesuar për ngjyrën e fjalës, formën , kuptimin dhe forcën që përmban… pigmentin që nxjerr jashtë ndjenjën e shpirtit” .
Mbi të gjitha, Bukowski ishte veçanërisht përbuzës për krijimtarinë letrare, është shumë pompoz dhe është shumë i rëndësishëm si arbitër i meritës, të cilën ai e pa si një serrë të kaltër ku e paimagjinueshmja plaçkit artin e vjedhur nga pigmentet e atyre shpirtrave. Një karakteristikë tjetër e ka zemëruar më së shumti dhe këtë e ka shkuara në letrën e vitit 1959 që ja kishte drejtuar shokut të tij poet, 39-vjeçari Bukowski tallet duke thënë:
“Nuk jam duke e kuptuar tamam se çfarë ka ndodhur, ose ai është marrë gjatë gjithë kohës me hollësira dhe vogëlsira ose thjesht është i poshtër dhe që kërkon liri e të drogohet nga shushunjat e vëllazërisë që dominohen nga të ashtuquajturat botime avantgard.”
Gjithsesi ai beson se poezia është manifesti i vetvetes, një letër e veçantë e manifestuar për poetin, novelistin, dhe shkruesin e filmave dhe televizionit John William Corrington, 31- vjeçari Bukowski vendos se çfarë është esenciale për një manifest të magjishëm e cila vlen jo vetëm për poezinë, por për lirinë e krijimtarisë në të gjitha ndërrimet e renditjes dhe për kurajon për të krijuar jashtë formulave të bashkëbisedimit të përditshëm, vepra të mëdha. Si është duke u bërë:
“Shenjtëria e rregullave nuk do të thotë absolutisht asgjë për krijuesin e pastër. Po ja që ka një justifikim për krijuesin e varfër në qoftë se ka nguruar të kamuflohet ose të zbresë poshtë me anë të syve të zjarrtë, por nuk ka asnjë justifikim për krijimin e gjymtuar nga udhëzimet e marra në shkollë ose në modë, ose libri i një lutësi shëndetlig i cili thotë: formë, formë, formë!! Vendose në një kafaz! Le ta lejojmë veten të kemi pak hapësirë për gabime, histeri dhe pikëllim. Le të mos ta rrotullojmë nëpër buzë deri sa të kemi një top i cili rrotullohet me mjaft mjeshtëri si një mashtrim, por ta flasim atë.
“Gjërat ndodhin, prifti është qëlluar tek Xhoni, hornets vjellin heroinë dhe askush nuk i arreston, ata hedhin poshtë numrin tënd, gruaja jote ikën me një idiot i cili nuk e ka lexuar kurrë Kafkën, macja është shtypur nga një makinë, kafka e saj qëndron në trotuar, qëndron aty në trafik për orë e orë të tëra, lulet rriten në pluhur, fëmijët janë duke vdekur, mushkonjat janë duke u përplasur me ekranet e televizorëve… historia e Formës është e dukshme. Vërtetë, ne duhet që ta lemë qiririn që të digjet, derdhja e benzinës prej tij është shumë e nevojshme. Ndjesia e të përditshmes është gjithmonë e përhershme, por aty ka edhe të bërtitura nga dritaret gjithashtu… një histeri artistike shkaktuar nga frymëmarrja e nekropolisit… disa herë kur muzika ndalon dhe na lë ne mes katër mureve prej gome, xhami ose guri; ose dhe më keq, pa mure fare, të varfër dhe duke ngrirë në zemër të Atlantës. Për tu përqendruar në formën dhe logjikën… duket budallallëk në mes të çmendurisë. Krijimi është dhurata jonë dhe ne jemi të sëmurë për të. Ajo ka spërkatur kockat e mia dhe më zgjon nga gjumi për të vështruar në orën 5 të pasdites muret rreth e rrotull.
Nga ky pikëvështrim, me pasionin e tij të përforcuar nga një pije ose më saktë, nga një dyzinë me pije, ai shkon më tej, prek konventën themelore të kapitalizimit dhe vazhdon të endet jashtë rregullave njerëzore, ndoshta ndoshta futet edhe më thellë në mendjen e tij të mrekullueshme: “Fshiji duart e tua dhe provo që ti je akoma gjallë, serioziteti nuk ka për ta bërë. Ec mbi tokë, kjo është dhurata, kjo është dhurata”.
Për të plotësuar “Mbi të shkruarit” për të cilin është një shikim shumë i mprehtë për Bukowskin dhe kuptimin e jetës. Është letra e tij e mrekullueshme e mirënjohjes ndaj njeriut që e ndihmoi atë të hiqte dorë nga dhënia e shpirtit në punën e përditshme, për ta kthyer në një shkrimtar me kohë të plotë./konica.al
