U shfaq në Muzeun Historik, premiera e filmit dokumentar “Mama” me autore Luljeta Prognin. Historinë e persekutimit dhe ndarjes nga prindërit që foshnjë e rrëfen për “Report tv” vetë protagonistja.
Vuajtja e tyre nisi me ardhjen e komunistëve në pushtet, e plagët që diktatura u la u shënjuan jetët përgjithmonë…
“Ndihem e mangët në jetën time, për mënyrën sesi jam rritur pa nënë. Kjo për shkak të sistemit komunist”, shprehet Klauda Toto, protagoniste e dokumentarit.
Ende sot, në sytë e Klaudas, shihet mallëngjimi për jetën që i privuan. Teksa e takojmë pranë Muzeut Historik pas shfaqjes së dokumentarit “Mama”, të ‘kujto.al’, ku autorja Luljeta Progni e regjisori Pandeli Çeço e vendosin në qendër të një historie të cilën protagonistja s’mundi ta shkruajë siç do kish dëshiruar…
“Jo vetëm unë, por ka dhe shumë të tjerë si unë që i kanë kaluar vështirësitë pa prezencën e prindërve të vet”, shprehet më tej ajo.
Gjithçka zë fill në ’46-shtën kur gjyshi i saj, Niko Andon Beça, i martuar me francezen Elena, u arrestua duke u dënuar me 10 vjet burg në procesin kundër opozitës së parë… Ai u shua gjatë vuajtjes së dënimit, por përndjekja do të vijonte ndaj familjes së tij. Elena do të internohej në kampet e Tepelenës, ndërsa e bija Kristiana e dashuruar me Sulejmanin mbetet shtatzënë me Klaudan, në moshën 18-vjeçare…
“Babai im atëherë ishte student dhe mundësitë ishin të pakta, aq më tepër që ishin të huaj, nuk mund ta deklaronin shtatëzaninë time”, rrëfen ajo.
Kur gjyshja e nëna e Klaudas, u riatdhesua në Francë, komunistët nuk i lejuan të marrin me veten Klaudan foshnjë. Ajo mbetet në jetimore deri në moshën 7-vjeçare kur i ati arrin ta marrë nga shtëpia e fëmijës…
“Ato ikën por komunistët mua s’më lanë. Madje ata nuk donin të linin as nënën time, por gjyshja ime u tha që ‘edhe të vdekur në arkivol, e marr e çoj në Francë’. Dhe kështu që gjithë pasojat ranë mbi mua”, shton më tej.
Deri në kapërcyell të diktaturës, Klauda figurën e nënës e gjen vetëm përmes letrave që shkëmbejnë. E ëma gjatë kësaj kohe është kujdesur që në jetimore edhe më tej krahas korrespodencës, të ndihmojë me të mira materiale. Në vitin 1990, 34 vite larg, ajo takon nënën e saj, Kristianën. Një ballafaqim emocionues e i dhimbshëm…
“Isha 34-vjeç kur u takova me mamën për herë të parë fizikisht dhe më tej nuk u shkëputëm më. Mirëpo pastaj edhe ajo u sëmur me kancer. Kam shkuar disa herë për ta vizituar mamën, por nuk ishte fati ta gëzoja gjatë. Ishte një periudhë shumë e shkurtër”, tregon Klauda.
6 vite më vonë ribashkimit, e ëma ndahet nga jeta. Sot, Klauda vijon të jetojë në Tiranë, e përshkon të njëjtat rrugë me persekutorët e tyre…
“Një falje?! Nuk e di a kërkojnë falje! Ai që dhunon rrallë kërkon falje!”/Report.tv
ObserverKult
Lexo edhe:
NDODHI GJATË KOMUNIZMIT: “SI MA VRANË BABANË DHE ESHTRAT IA HODHËN NË PUS”
Nga Luljeta Progni
Është një vend në qendër të Sarandës, ku një grua e moshuar shkon çdo 6 maj e vendos një tufë me lule, qan e lutet. Për ata që nuk e njohin, duket sikur lulet, lotët e lutjet shkojnë drejt askujt e askundit.
Rreth 100 metra përtej godinës që dikur ishte dega e brendshme e Sarandës, ndodhet një bunker, i cili është kthyer në muze për krimet e komunizmit. Përballë tij gjendet një pus, që në Sarandë e quajnë pusi-varr. Nuk ka asnjë pllakatë apo shenjë që e dallon atë pus nga të tjera objekte që gjenden në atë territor.
Tekstin e plotë mund ta lexoni KËTU:
ObserverKult
