Perandori romak Mark Aurelit (Marcus Aurelius) e urrente zgjimin në mëngjes, por filozofia e tij stoike e ndihmonte gjithmonë të arrinte të kapte ditën.
Një fakt interesant për Mark Aurelin, perandorin romak dhe filozofin stoik, është se pavarësisht nga përgjegjësitë e tij perandorake dhe sfidat me të cilat u përball, ai gjeti kohë për reflektim personal dhe reflektim filozofik.
Ai ishte edhe më i njohur në histori për koleksionin e shkrimeve të tij personale të quajtur “Meditime”.
Këto refleksione nuk ishin të destinuara për botim, por ishin një seri shënimesh për veten e tij, duke eksploruar filozofinë stoike dhe duke ofruar njohuri në mendimet e tij mbi udhëheqjen, virtytin dhe natyrën e ekzistencës.
Sidoqoftë, “Meditimet” e sotme ofrojnë një vështrim unik në mendjen e një perandori romak i cili vlerësonte introspeksionin dhe vetë-përmirësimin mes kërkesave të sundimit të një perandorie.
Megjithatë, Mark Aureli, përtej kërkimeve të tij filozofike, u përpoq të jepte zgjidhje për problemet më praktike që e shqetësonin. Një prej tyre ishte se ai vetë nuk ishte fare njeri i mëngjesit.
Dhe megjithëse për shumicën dërrmuese të romakëve zgjimi nuk ishte një opsion – të varfërit duhej të ngriheshin nga shtrati sepse duhej të punonin dhe klasa e mesme, e cila nuk ishte pjesë e fuqisë punëtore, duhej të zgjohej për të takuar të pasurit e tyre.
Patronët që paguanin për stilin e tyre të jetesës – Mark Aureli ishte pothuajse i vetmi person në perandorinë romake që nuk duhej të bënte asgjë.
Shumë nga paraardhësit e tij, duke përfshirë Neron dhe Kaligula, e kaluan mbretërimin e tyre duke shmangur punët shtetërore. Pra, duke gërmuar nëpër pronat e tyre dhe duke zbrazur arkat perandorake – të gjitha pa asnjë fjalë proteste nga ndjekësit e tyre.
Pra, nëse Mark Aureli donte të bënte një ditë pushimi dhe të vazhdonte të flinte, askush nuk mund ta ndalonte atë që ta bënte këtë. Megjithatë, ai nuk e bëri kurrë dhe ngrihej nga shtrati çdo ditë.
Kjo shfaqje e vullnetit për vetë-përmirësim mbetet e admirueshme edhe sot e kësaj dite, duke frymëzuar shumë praktika dhe strategji të mirëqenies.
Këshilla perandorake
Në Meditimet, perandori tregon se si arriti të motivonte veten: “Në agim, kur e keni të vështirë të ngriheni nga shtrati, thuaj me vete: Unë duhet të shkoj të punoj si burrë.
Për çfarë duhet të ankohem, nëse do të bëj atë që kam lindur për të bërë, gjërat për të cilat kam ardhur në botë? Apo për këtë jam krijuar? Të përkulesh nën batanije dhe të qëndrosh ngrohtë?”
Por edhe sikur sipas tij, impulset e tij ta mundnin, ai do t’u përgjigjej atyre se bota dhe natyra po ndryshojnë vazhdimisht, duke e bërë botën tonë diçka të re, duke na ofruar kështu gjithmonë diçka të re për të parë.
Bazuar në pasazhet e mësipërme, perandori e mbajti veten në vigjilencë të vazhdueshme pasi pranoi natyrën kalimtare të jetës dhe ndryshimin e vazhdueshëm të qenësishëm në botë.
Për Mark Aurelin, zgjimi në mëngjes ishte në thelb më shumë se sa të shfrytëzoni sa më shumë ditën tuaj. Duke e detyruar veten të ngrihesh nga shtrati, edhe kur nuk dëshiron, e jeton jetën ashtu siç duhet jetuar, ashtu siç e do natyra – sipas tij.
Në këtë kuptim, komentet e tij për rutinën e tij të mëngjesit çojnë në një diskutim shumë më të gjerë të virtytit, i cili në Meditimet përkufizohet si ndjekja e cilësive të tilla si mençuria, guximi, drejtësia dhe vetëpërmbajtja.
Si ta duam zgjimin në mëngjes
Filozofia stoike e Mark Aurelit mund të na ofrojë disa ide dhe parime që mund të na ndihmojnë të bëhemi njerëz të mëngjesit.
Edhe pse ai nuk u fokusua në mënyrë specifike në të, mësimet e tij mbi vetëdisiplinën, vëmendjen dhe ndjekjen e virtytit mund të zbatohen për kultivimin e zakoneve që mbështesin një rutinë pozitive të mëngjesit.
Filloni me vëmendje dhe reflektim: Filloni ditën tuaj me një moment vëmendjeje ose reflektimi. Mendoni për atë që dëshironi të arrini gjatë ditës dhe vendosni synime pozitive.
Përqafoni disiplinën: Stoicizmi thekson vetëdisiplinën dhe vetëkontrollin. Trajnoni veten që të zgjoheni në një kohë të qëndrueshme çdo ditë, madje edhe gjatë fundjavave. Krijimi i një rutine mund të ndihmojë në krijimin e një kohe të natyrshme zgjimi.
Përqendrohuni në atë që mund të kontrolloni: Filozofia stoike inkurajon përqendrimin në gjërat nën kontrollin tuaj. Ndërsa ju nuk mund të kontrolloni faktorët e jashtëm si koha e lindjes së diellit, ju mund të kontrolloni se kur zgjoheni dhe si i qaseni mëngjesit tuaj.
Vendosni qëllime realiste: Mark Aureli shpesh fliste për rëndësinë e vendosjes së qëllimeve realiste dhe të arritshme. Në vend që të përpiqeni të rishikoni të gjithë rutinën tuaj të mëngjesit menjëherë, filloni me ndryshime të vogla, të menaxhueshme dhe ndërtojeni gradualisht mbi to.
Praktikoni mirënjohjen: Merrni parasysh të përfshini një praktikë mirënjohjeje në rutinën tuaj të mëngjesit. Reflektimi për atë që jeni mirënjohës mund të vendosë një ton pozitiv për ditën.
Vlera e qetësisë: Stoicizmi mëson vlerën e qetësisë së brendshme. Duke u zgjuar herët, mund të keni një fillim të qetë dhe të qetë të ditës tuaj, duke ofruar një ndjenjë qetësie përpara se të fillojnë kërkesat e jetës së përditshme.
Angazhimi i aktiviteteve para gjumit: Përgatituni për ditën në vazhdim duke u angazhuar në aktivitete qetësuese para gjumit. Kjo mund të përfshijë leximin, shkrimin e ditarit ose praktikimin e vëmendjes.
Një gjumë i mirë i natës mund të kontribuojë në një mëngjes më pozitiv dhe energjik.
Mos harroni se zbatimi i këtyre parimeve kërkon qëndrueshmëri dhe durim. Stoicizmi inkurajon zhvillimin e zakoneve me kalimin e kohës dhe duke i përfshirë këto ide në jetën tuaj të përditshme, mund të zbuloni se natyrshëm bëheni më shumë një person i mëngjesit./ oranews
ObserverKult
Lexo edhe:
ARIF MOLLIQI: DITARI I NJË KOHE
Nga Arif Molliqi
- fallxhorja
gati e kishim harruar fallxhoren nga Deçani
që n´vesh të fëmijëve e shpërfillte njeriun
duke ia numëruar krimbat e verdhë
së pari që të dihet
ajo zhvendoste një shami në gojë
e pastaj mbushte tavolinën me gjallesa të vocërra
gjithmonë te të njëjtës ngjyrë
s’kam besuar se mund të kishte krimba
në veshin e fëmijës tremuajsh
por kur bërtita:
ç’të jenë vallë këto specie
vura re trishtimin në sytë e nënës
sa herë që fëmijët e shihnin fallxhoren
n’ derë të oborrit
e dinin se mbi kokat e tyre
do të numërohen krimbat
s’e di bre
s’e di si shumohen ato gjallesa
në organin e njomë të fëmijës
por e di
se saora shtëpia mbushej me krimba
- gjarpri
nëse zvarritet gjarpri rreth shtëpisë
mëso ku merr fund udha e tij
se mund ta helmojë truallin
nëse e ka hequr lëkurën
dhe e gjen pas murit
shiko mos kanë plasur themelet
në çarjen e gurit vendosja dhëmbët
kokën në trarin e ahurit
askush pos teje mos ta dijë
punë e ngatërruar
kjo puna e gjarprit
kur e grimcon truallin
çfarë t’ju them më shumë
diçka kurrë nuk mësova:
si kafshon gjarpri i shtëpisë
me dhëmbin e syrit
apo dhëmbin e qumështit
Poezitë e tjera mund ti lexoni KËTU:
ObserverKult
