Pandemia e koronavirusit e transformoi brenda natës botën e artit në gjithë globin. Një nga zhanret që po vuan direkt ndikimin e realitetit të ri është opera. Një formë arti që i planifikon sezonet me vite përpara tani po mundohet të përballojë sfidën dhe të përshtatet.
Për Ermonela Jahon çdo gjë u transformua sa hap e mbyll sytë. Një mbrëmje marsi bënte prova në Francë për operën “Adriana Lecouvreur”. Një anulim dhe mori avionin e fundit për në Nju-Jork.
Anulimet e tjera pasuan: Traviata në Montecarlo, Iris në Madrid, Madame Butterfly në Londër, La Boheme në Paris…
Sopranoja me famë botërore thotë se një situatë e tillë tregon se sa i brishtë është profesioni i artistit.
“Ti përpiqesh, përpiqesh, ëndërron, ndoshta në mënyrë edhe pakëz …nuk e di … je në një botë tjetër, ku çdo gjë është e bukur mund të them dhe në atë moment çdo gjë mbaron”, tha ajo për “Zërin e Amerikës”.
Është hera e parë për Ermonelën që kalon një kohë kaq të gjatë pa dalë në skenë dhe në fillim e mirëpriti shansin për një pauzë.
“Thashë ‘do të kem pakëz pushim’ të paktën ditët e para, ngaqë aktiviteti im është kaq intensiv dhe pa ekzagjerim, mbi 300 ditë të vitit unë jam larg familjes, larg shtëpisë. Gjithmonë nga një teatër në tjetrin, nga një aeroport në tjetrin”, thotë ajo.
“E shoh që njeriu nuk ka nevojë vetëm për ushqimin e përditshëm, por edhe për ushqimin shpirtëror mund të them”.
“Me kalimin e kohës kam kuptuar që është shumë e rëndësishme të jetosh çdo moment sikur të ishte momenti yt i fundit, dita jote e fundit. Dhe gjithmonë e thosha këtë. Edhe sa here dilja kohët e fundit në skenë, në fund të shfaqjes, puthja gjithmonë skenën, se ndoshta thosha ky është momenti i fundit”.
Ndërprerja kaq e gjatë, ashtu si edhe për profesione të tjera, sjell për artistët edhe pasiguri financiare.
“Një realitet që po e prek me dorë me shumë dhimbje mund të them është që teatrot do të jenë të fundit për të cilët do të ketë kujdes nga ata që vendosin, nga politika etj., etj. dhe flas për gjithë botën dhe do të jenë institucionet e fundit që do të hapen”, thotë ajo.
“Unë jam me fat sepse kam punuar gjithë këto vite dhe në njëfarë mënyre mund t’ia lejoj vetes që edhe të rri disa muaj pa punuar, por ka disa kolegë të mi që jetojnë me familjet e tyre me atë pagën, me atë çekun çdo muaj dhe imagjinojeni se çfarë problemi u krijon këtyre artistëve”.
Ermonela thotë se është një krizë për teatrot, sepse nuk flitet vetëm për një artist. Pas atij artistit solist ke role të tjera më të vogla, ke 100 veta kor, 100 veta në orkestër.
“Jemi përpjekur të mbështesim njëri-tjetrin përmes peticioneve. Dhe ky është një mësim tjetër që kjo pandemi na e ktheu mbrapa. Që ne kemi nevojë për njëri-tjetrin dhe solidariteti që deri dje na tingëllonte pakëz anakronik është çelësi – nuk po them i lumturisë – por i jetuarit në harmoni të gjithë së bashku, sidomos në këto momente kaq të vështira”, thotë ajo.
Ermonela po bën maksimumin që të ruajë pozitivitetin dhe rutinën në këtë realitet të ndryshuar, duke bërë stërvitje fizike dhe duke bërë prova çdo ditë sikur sezoni të ishte i pandërprerë.
Shpresa e saj është të rikthehet në skenë në shtator me rolin e Antonias në “Përrallat e Hofmanit”, por askush nuk është i sigurt se çfarë forme do të marrin shfaqjet.
“Kujdesem jashtë mase për familjen. Siç jam në skenë shumë e dhënë, ashtu jam e dhënë edhe kur jam në shtëpi. Merrem me të gjitha gjërat pa përjashtim. Unë kam qejf ta rregulloj shtëpinë, të gatuaj.”
Ajo kalon kohë edhe me nipërit, djemtë e vëllait, që jeton pranë dhe kriza e koronavirusit e shqetëson edhe personalisht, sepse vëllai punon në spital. Po ashtu lexon shumë dhe merret me studimin e gjuhëve që të komunikojë me artdashësit në gjuhën e tyre.
“Por të mos harrojmë mbi këtë: të vëmë edhe të qenit mesdhetar, mbi këtë vëmë edhe të qenit shqiptar, ballkanas. Më mungojnë ato përqafimet shtrënguese që ne thua sikur po mbysim njëri-tjetrin, por nga dashuria”, thotë ajo.
“Më mungon publiku, më mungon jashtë mase. Më mungon skena. Unë flas dhe prekem, imagjinoje sa e vështirë është, por jemi të gjithë kur i thonë në të njëjtën anije të këtij oqeani të pandemisë dhe do të përpiqemi të bëjmë më të mirën, duke menduar në mënyrë pozitive”, thotë ajo.
