Kjo është e vërtetë që njihet botërisht. Shtrirjet e korrektesës politike mund të jenë të mëdha dhe të pakufishme. Ndodh që muzeu, kushtuar Jane Austen të dëshirojë të hetojë vetë Jane Austen me qëllim, thellimin e lidhjeve të saj të pretenduara me kontekstin kolonial.
Me fjalë të tjera, një “hetim” është duke u zhvilluar për të kuptuar nëse Jane është fajtor për përdorimin e çajit, sheqerit dhe pambukut, të konsideruara si “produkte të perandorisë”.
Lizzie Dunford, drejtoreshë e Muzeut të Shtëpisë së Jane Austen në Chawton, i tha The Telegraph se ajo dëshironte të nxirrte në pah aspektet e diskutuara rrallë të historisë personale të shkrimtares.
Për shembull, vihet re se babai i Austen, Reverend George, ishte jo vetëm pastor i një famullie lokale. Por edhe administrator i një plantacioni sheqeri në Antigua, shkruan Huffington Post.
“Tregtia e skllevërve dhe pasojat e kolonializmit të epokës së regjencës prekën çdo familje me mjete financiare gjatë asaj periudhe. Familja e Jane Austen nuk përbënte përjashtim”, tha drejtori i muzeut.
Dunford vazhdoi të tregonte se “si blerës të çajit, sheqerit dhe pambukut, familja Austen ishin konsumatorë të produkteve tregtare koloniale. Me të cilat kishin lidhje edhe më të ngushta përmes familjes dhe miqve”.
Prandaj u zbulua se këto rrethana do të theksohen nga bordet speciale të instaluara në Muzeun e Shtëpisë së Jane Austen, si pjesë e një “procesi të vazhdueshëm dhe të zhytur në mendime” të hetimit historik të autorit.
Njoftimi, “ça va sans dire”, menjëherë shkaktoi polemikë. Disa e kanë quajtur iniciativën një “çmenduri”, duke pretenduar se muzeu do të kishte rënë viktimë e teprimeve të kulturës.
Institucioni Austinian nuk është i vetmi. Gjatë vitit të kaluar, vala e protestave të jetës së saj ka bërë që disa organizata historike dhe të profilit të lartë të “rivlerësojnë” çdo lidhje me skllavërinë dhe racizmin.
Aqsa qeveria e Mbretërisë së Bashkuar, shtatorin e kaluar, u dërgoi një letër 26 muzeve që marrin fonde publike për të imponuar ndalimin e heqjes së statujave të konsideruara si të diskutueshme.
Letra, botuar nga The Telegraph, mban firmën e Sekretarit të Shtetit për Kulturë, Oliver Dowden dhe nënvizon: “Qeveria nuk mbështet heqjen e statujave ose objekteve të ngjashme.
Historia përfshin kompleksitetin moral. Statujat dhe objektet e tjera historike janë krijuar për breza me pika të ndryshme vizite dhe mënyra të ndryshme për të kuptuar se çfarë është e drejtë dhe çfarë është e gabuar”.
“Disa përfaqësojnë figura që kanë thënë ose kanë bërë gjëra që sot ne mund t’i konsiderojmë shumë fyese dhe që nuk do t’i mbronim”.
“Sidoqoftë, vazhdon letra, edhe nëse sot mund të mos pajtohemi me ata që i krijuan ato objekte ose me atë që përfaqësojnë ato objekte. Ata prapë luajnë një rol të rëndësishëm në mësimin tonë për të kaluarën tonë, me të gjitha gabimet e saj”.
Jane Austen, pra, është vetëm protagonistja e fundit sipas renditjes së shfaqjes së një romani me shumë kapituj. Në një inspektim më të afërt, çdo akuzë për racizëm ose shfrytëzim kolonial kundër shkrimtares do të kishte shumë pak baza të forta.
Nga ana tjetër, nëse studiuesi Edward Said ka të drejtë të pohojë se “do të ishte marrëzi të presësh Jane Austen ta trajtojë çështjen e skllavërisë me të njëjtin pasion si një abolicionist ose një skllav i sapoçliruar”, është po aq e vërtetë që, në romane si Mansfield Park, shkrimtari, butësisht, por në mënyrë të pamohueshme kritikon supozimet e skllavërisë, transmeton ‘rtklive’.
Duhet gjithashtu të theksohet, për shembull, frekuenca me të cilën Austen përmend në tekstet e tij William Cowper, Doctor Johnson dhe Thomas Clarkson, tre autorë që mbështesnin haptas abolicionizmin.
Por, siç theksoi një artikull i Melissa Burns botuar nga Shoqata Jane Austen e Amerikës së Veriut në 2005, njerëzit gjejnë atë që kërkojnë.
“Në të gjitha aspektet, dhe studimi i letërsisë nuk është përjashtim. Feministet që lexojnë Jane Austen mund të hasin zgjuarsinë e saj. Dhe nganjëherë komente të ashpra dhe të dhunshme kundër burrave, martesave dhe mungesës së fuqisë së grave. Kur teoricienët post-kolonialë e lexojnë atë, ata gjejnë skllavëri dhe mbështetje për zgjerimin kolonial të Perandorisë Britanike. Kur marksistët e lexojnë, ata i gjejnë të këqijat e familjes si një mikrokozmos shembullor të të këqijave më të gjera shoqërore në botë. Ka shumë pak që janë në kërkim të Jane Austen-it të vërtetë dhe cilat mund të jenë synimet e saj kur filloi të shkruajë romanet e saj”.
