Mikelanxhelo, konsiderohet një nga artistët më me ndikim i periudhës së Rilindjes, duke i lënë njerëzimit trashëgim kryevepra si: statuja e Davidit dhe pikturat e tij në Kapelën Sistine.
Disa detaje mbi jetën dhe veprën e tij:
Përmendorja e Davidit ishte menduar të vendosej në çatinë e një godine në Firence
Kur autoritetet e autorizuan Mikenaxhelon të skalitë “Davidin”, supozohej se ajo ishte një nga statujat e shumta që do të rreshtoheshin mbi çatinë e kupolës së Katedrales së Firencës. Por kjo vepër u pëlqye aq shumë, sa që kur përfundoi në vitin 1504, u vendos të ishte më e dukshme për njerëzit.
Me lartësi prej 5.2 metra dhe me peshë 6,4 ton, ngjitja e saj në çati nuk do të ishte një detyrë e lehtë. Prandaj u mor vendimi për ta ekspozuar atë jashtë “PalazzoVechio, zyrat e qeverisë së Firencës, ku qëndroi për 370 vjet përpara se të transferohej në Galleria dell’Açademia (Galeria e Akademisë së Firences) në vitin 1873, ku qëndron edhe sot.
Piktura “Gjykimi i fundit”, mund të përmbajë një autoportret të artistit
Përveç tavanit të Kapelës Sistine, Mikelanxhelo realizoi një afresk në murin e altarit të kishës, të cilën e realizoi gjatë viteve 1536–1541. Piktura përshkruan ardhjen e dytë të Jezusit në Tokë, dhe gjykimin e shpirtrave që shkojnë në parajsë ose ferr.
Në përgjithësi besohet se në këtë pikturë, artisti ka fshehur një referencë për veten e tij. Thuhet se ka një ngjashmëri të madhe të Mikelanxhelos në imazhin e Shën Bartolomeut, që gjeti vdekjen i rrjepur për së gjalli.
Statuja me emrin “Pietà” (Mëshira), është vepra e vetme që përmban edhe firmën e artistit
Kjo vepër që përshkruan Marian duke u përkulur mbi trupin e Jezusit pas Kryqëzimit, është një nga më të njohurat e Mikelanxhelos. Thuhet se ajo është vepra e vetme e nënshkruar nga Mikelanxhelo. Po çfarë e bënte këtë vepër kaq të ndryshme nga të tjerat, saqë ai u nxit të vendoste firmën e tij?
Mendohet se një ditë, derisa Mikelanxhelo po dëgjonte njerëzit që e admironin statujën, si një vepër në zhvillim e sipër, dikush ia atribuoi atë një skulptori tjetër. I tmerruar nga kjo gjë, ai u rikthye te statuja në mbrëmje dhe e gdhendi emrin e tij në gjoksin e Marias. Më vonë ai do të pendohej për këtë akt, duke premtuar se nuk do të firmoste kurrë më një vepër tjetër.
“Moisiu” ishte menduar për një varr shumë më të madh për Papa Juliusin II
Duke qenë objekti kryesor dekorativ i varrit të Papa Juliusit II, “Moisiu” konsiderohet si një nga veprat më të mira të artistit.
Papa Julius II, që e porositi veprën kur ishte ende gjallë, synonte që vendi i tij i prehjes së përjetshme të ishte një vepër arti me tre nivele, me 40 statuja të përmasave reale për ta zbukuruar atë. Por ndërsa projekte të tjera, si tavani i Kapelës Sistine u zvarritën, “Moisiu” u skalit sipas planit origjinal.
Pas vdekjes së Papës në vitin 1513, Mikelanxhelo pranoi të skaliste një varr shumë më të tonifikuar, ku qëndron aktualisht edhe statuja e famshme. Por ka disa dëshmi të ideve origjinale, përfshirë ilustrime të planeve dhe statujave si “Skllavi që vdes” dhe “Skllavi rebel”, të cilat ishin planifikuar në projektin kryesor. Kur planet ndryshuan, ato përfunduan në muzeun e Luvrit në Paris.
Iu deshën 4 vite për të pikturuar tavanin e Kapelës Sistine
I përbërë nga 300 figura dhe me një sipërfaqe prej 1115 metra katrorë, piktura e madhe e Mikelanxhelos në tavanin e Kapelës Sistine, ishte një projekt shumë i madh. Andaj artistit iu deshën 4 vite për ta përfunduar. Artistë të tjerë kontribuan me punën e tyre në muret e Kapelës, duke përfshirë emra si Sandro Botiçeli, Kozimo Roseli dhe PietroPeruxhino.
Pavarësisht besimit popullor, Mikelanxhelo nuk e ka lyer tavanin e Kapelës Sistine duke qëndruar i shtrirë mbi shpinë
Pavarësisht se ishte një pjesë e spikatur e mitologjisë mbi Mikelanxhelon, artisti nuk e pikturoi tavanin e Kapelës Sistine i shtrirë mbi shpinë. Në realitet, ai dhe ekipi i tij ndërtuan një skelë të veçantë, që u dha mundësi ta përfundonin kryeveprën e tij, duke qëndruar në këmbë.
Ideja e qëndrimit mbi shpinë buron nga një përkthim i gabuar, i një biografi të Mikelanxhelos, shkruar nga peshkopi Paolo Xhovio, ku ai përdor fjalën ‘resupinus’, që do të thotë “përkulur nga pas”, për të përshkruar pozicionin e pikturës së artistit. Disa gabuan duke e interpretuar atë si “i shtrirë mbi shpinën e tij”.
Nuk e konsideronte veten një piktor shumë të talentuar
Tavani i Kapelës Sistine, është një nga veprat artistike më të famshme në histori. Por gjatë gjithë kohës që punoi për realizimin e saj, Mikelanxhelo u shpreh se nuk kishte besim tek aftësitë e tij si piktor. Projekti e zhyti në ankth dhe paranoja, duke besuar se ishte i destinuar që të dështonte.
“Nuk jam njeriu i duhur për këtë projekt. Unë nuk jam as piktor!”- shkroi ai duke iu referuar kryeveprës që po realizonte. Gjithsesi pavarësisht ankthit, Mikelanxhelo e bindi Papa JuliusinII që të zgjeronte projektin fillestar. Kështu ajo që supozohej të ishte fillimisht tabloja e 12 apostujve, u shndërrua në skenën madhështore që shihni sot.
Sheshi “Piazzale Michelangelo” në Firence, ka kopje në bronz të skulpturave më të famshme të artistit
Mikelanxhelo lindi më 6 mars 1475 në Kapreze, dhe vdiq në moshën 88 vjeçare, pas një sëmundjeje të shkurtër më 18 shkurt 1564 në Maçel De Korvi, Romë. Në Firencën e sotme, trashëgimia e tij është shumë e fortë. Kjo gjë është shumë e dukshme në “PiazzaleMichelangelo” përballë lumit Arno, që ofron pamje panoramike të qytetit.
Në shenjë nderimin për Mikelanxhelon dhe veprat e tij, disa nga statujat e tij më të famshme – duke përfshirë “Davidin” dhe 4 statujat alegorike nga Kapela Mediçi (Agimi, Muzgu, Nata dhe Dita), janë rikrijuar në bronz dhe janë vendosur përreth sheshit.
Vepra “Krijimi i Adamit”, mund të përmbajë një imazh të fshehur të trurit
Në vitin 1990, mjeku nga Indiana e SHBA-së, Frenk Meshberger, propozoi një interpretim të ri të veprës “Krijimi i Adamit”, e cila është pjesa më e njohur e tavanit të Kapelës Sistine. Teoria e tij është se pëlhura në ngjyrë trëndafili që rrethon Zotin dhe Evën në pikturë, përfaqëson trurin e njeriut, për shkak të formës së tij të veçantë.
Gjithashtu, ai vuri në dukje detaje të tjera që mund të gjenden brenda veprës, si shalli jeshil që sipas tij përfaqëson pjesën vertebrale, dhe këmbën e një engjëlli që formon atë që duket si gjëndra e hipofizës. / bota.al
ObserverKult
Lexo edhe:
