“Darkave, nga nji mbas buke”, titullohet përmbledhja me tregime të shkurtra, miniatura, që sjell Stefan Çapaliku para lexuesit. E nisa ta lexoj me ritmet e mia të leximit, por pasi kisha lexuar dy tregimet e para, u ndala.
Nga Teuta Dhima
Titulli, “Darkave, nga nji mbas buke”, shoqëruar me simbolin farmaceutik, më krijoi përshtypjen e një këshille mjekësore që duhet ta respektoja. Ndaj dhe i ula ritmet e leximit, e lexova ngadalë, në momentet e pushimit. Duke pasur një format elegant, një libër i vogël që mund ta marrësh gjithkund me vete, bëhet një shoqëri e këndshme. Pas darkës, në momentet e përfundimit të një dite të gjatë, sipas preferencës, dikush ulet e sheh një film, dikush ha një ëmbëlsirë e pi diçka, dikush mund të lexojë miniaturat e Çapalikut, të cilat janë aq të këndshme.
Pjesa më e madhe e miniaturave janë të titulluara me emra njerëzish, të cilët janë personazhe të tyre, ose me një fjalë të vetme, rreth të cilës sillet rrëfimi.
Në këto miniatura, është sjellë: një hyrje domethënëse, një pjesë fillestare në të cilën prezantohen personazhet, mjedisi në të cilin zhvillohet tregimi dhe pika e kthesës fillestare që e nis tregimin, një zhvillim, pra bërthama e historisë në të cilën zhvillohet veprimi dhe një përfundim, kushtuar mbylljes së tregimit. Shpeshherë kjo mbyllje është edhe një fjali e vetme që të le gojëhapur.
Tematika e miniaturave, është e larmishme, ndodhi nga e përditshmja, por që janë ravijëzuar aq bukur në saje të humorit fin, ironisë që jo pak herë shkon deri në sarkazëm dhe dialogut efikas.
Dialogët e Çapalikut janë dialogë të ndërtuar bukur, pasi nuk janë veç transkript i një bisede që mund ta ketë dëgjuar diku, ose ia kanë treguar, por janë një simulim i jetës dhe na japin iluzionin e realitetit. Asnjë fjalë nuk është e tepërt në rrëfim, aq sa duket sikur fjalët janë vendosur në një peshore farmaceutike. Tekefundit, një ilaç nuk duhet marrë as më shumë e as më pak, por në dozën dhe sasinë e duhur. Gjithçka është e veçantë dhe e gjetur bukur në këtë libër: që nga formati, kopertina, miniaturat, titujt, tematika dhe ngjyresat e ëmbla të gegnishtes.
“Darkave nga nji mbas buke…” retiçenca në fund lë vend për interpretim. Tek unë si lexuese, erdhi si një profilaksi, si masa të marra për parandalimin e diçkaje, për t’u mbrojtur nga diçka që mund të ndodhë. Duke lexuar nga një miniaturë njihemi me një ose disa personazhe që sjellin një copëz jetë. Dhe në përfundim të secilës prej tyre nuk mund të rrish pa menduar: Pra ndodh edhe kështu… Mund të ndodhë edhe kjo, ose kështu ka ndodhur, ndaj…
Dhe nuk do të jenë të pakta rastet kur në biseda mes miqsh do të buzëqeshim e do të themi: “ke parasysh, si te tregimi i Stefan Çapalikut…”
ObserverKult
Lexo edhe:
