Nga Pjeter Logoreci
Si çdo vjet, me afrimin e festës kombëtare, Ditës së Pavarsisë e të krijimit të qeverisë së parë shqiptare, më sjellen në kujtesë sakrificat dhe atdhedashtunija e burrave që firmosën këtë akt, të mbledhur në atë kuvend nga të gjitha viset shqiptare. Figurat e Ismail Qemalit, Luigj Gurakuqit, Mustafa Krujës e trimave tjerë, që u banë flamurtarë të fillimit të një epoke të re, të krijimit të një Shqipnie të pavarun edhe pse me probleme të mëdha shoqnore dhe ekonomike. E ndër kto burra, ai që pat merita si Ismail Qemali, që luajti një rol kyç në lirinë e vendit ishte lurjani trim Dom Nikollë Kaçorri.
Ndërsa plaku i Vlorës pat rolin e “diplomatit” në përgatitjen e kësaj ngjarje, Kaçorri ishte “organizatori”, ai që lëvizi mijëra shqiptarë të malsive të Krujës në revolta për liri. Famullija e tij në Durrës, edhe pse nën vëzhgimin e rreptë të administratës turke, u ba qendra e atdhetarisë dhe e shpërndarjes së armëve aq të nevojshme për revoltë.
Tuj kenë se personalisht kam një lidhje të veçantë shpirtnore me Dom Nikollë Kaçorrin, ndjej si detyrim moral që në këto ditë jubilare të kujtoj Tribunin e Lirisë, Dom Nikollë Kaçorrin, me këtë shkrim, në shenjë falenderimi e respekti. Akti i riatdhesimit të eshtnave të Imzot Kaçorrit nga Vjena në Durrës, më dha kënaqësinë të përjetoj emocionet ma të mëdha të jetës sime, kur mbajta ndër duer sargun me eshtnat e atdhetarit.
Në këtë përvjetor, dëshëroj që nga arkivi me dokumenta dhe fotografi, që kam mbledhun, mbi jetën e Imzot Kaçorrit, të paraqes, për kënaqësinë e lexuesit dhe të dashamirëve të këtij kolosi, një fotografi të rallë. Një fotografi që fikson Imzot Kaçorrin në moshë të re, mendohet në kohën e shugurimit të tij, mbas përfundimit të studimeve teologjike në “Propaganda Fide”. Një fotografi historike, që ka vlerë jo vetëm nga bukuria dhe realizimi, por edhe nga fama dhe emni i madh i studios ku asht punue.
STUDIO FELICI, një nga studiot ma të famshme të Romës dhe Italisë, e krijueme nga Giuseppe Felici në vjetin 1863, ky, një fotograf me shumë emër, i njohun në të gjithë rrethet e nalta të artit, të shoqnisë e të shtetit italian. Në këtë studio u fotografuen shumë personalitete të njohur të artit: muzikantë, kompozitorë, kangëtarë, aktorë, piktorë, por dhe u prërgatitën albume me fotografi dhe pamje nga qyteti që i ofroheshin turistëve që vizitonin Romen. Giuseppe Felici ishte një mjeshtër i portreteve, por edhe i pamjeve nga ngjarjet historike të kohës. Janë të famshme fotografitë e tij në Vatikan, aq sa u dekorue me medalje ari nga Papa Leoni i XIII dhe mori titullin “Fotografi Papnuer”. Ai kishte ekskluzivitetin e fotove të Papëve, pjestarëve të oborrit të tij e ngjarjeve në Vatikan. Arkivi fotografik i Felici-t ka shërbyer për të krijue historikun e kishës, në atë shekull. Giuseppe Felici vdiq në Romë në marsin e vjetit 1923.
Për koleksionistët, arkivat dhe dashamirët shqiptar, asht kënaqësi e nder që kjo fotografi e Imzot Nikollë Kaçorrit, ban pjesë në koleksionin e klerikëve të shquem, të fotografuem nga dora e Giuseppe Felicit në Studion e tij të famëshme.
Jetëshkrimi i atdhetarit Dom Nikollë Kaçorri
– Dom Nikollë Kaçorri leu në vjetin 1868 në Krejë, Lurë në Shqipni dhe vdiq me 1917 në Vjenë.
– Mbaroi Seminarin Jezuit në Shkodër. Mbas, shkoi në Itali, ku u diplomue për teologji në “Propaganda Fide”. U shugurue prift (1890) dhe në vitin 1893, u emërue në Kishën Katolike në Durrës.
– Mbas vendosjes së tij në Durrës, ai u përfshi në formimin e shumë shoqatave dhe vllaznive. Pati marrëdhanie të mira me Qeverinë Austro-hungareze, e cila merrej me krijimin e shkollave dhe arsimimin e popullsisë.
– Dom Nikollë Kaçorri ishte përhapës i librit dhe i shtypit shqiptar patriotik. Për këtë arsye pati konflikte me shumë institucione të asaj kohe, e sidomos me patriarkun grek.
– Ishte pjesëmarrës i shumë lëvizjeve kulturore dhe politike shqiptare. Mori pjesë në Kryengritjen e Kurbinit (1905-1907). Gjatë kësaj periudhe, Nikollë Kaçorri kontaktoi shumë diplomatë austriakë në Durrës dhe i kërkoj ndërhyrje për gjendjen e rëndë në Kurbim, të krijuar nga Esat Pasha e forcat turke.
– Mori pjesë në Kongresin e Manastirit me 14 Nanduer 1908 – ku u vendos alfabeti i gjuhës shqipe dhe në Kongresin e Dibrës në vjeshtën e vjetit 1908.
-Në vjetin 1909 ishte pjesë e Kongresit Kombëtar të Elbasanit ku u diskutuen probleme të shkollës shqipe.
-Po në 1909, themeloi Klubin patriotik të Durrësit. Me 18 Qershuer 1910, Kaçorri u arrestue nga forcat turke, si kundërshtar i urdhnave të Qeverisë Osmane dhe Sulltanit.
-Mori pjesë në organizimin e Kryengritjes së vjetit 1911 dhe 1912 kundër turqve.
-Më 28 Nanduer 1912, në mbledhjen e parë të Kuvendit Kombëtar të Vlorës, ku u nënshkrue Deklarata e Pavarësisë së Shqipërisë, Kacorri nënshkroi i dyti.
-Dom Nikollë Kaçorri ishte nënkryetar i Qeverisë së Vlorës të vjetit 1912.
-Ai ishte një personalitet i kishës katolike, sekretar i Arqipeshkvisë së Durrësit me qendër në Delmnisht të Kurbinit, ku shërbeu për njëzet vjet, duke pasë në administrim edhe kishat dhe famullitë e Kthellës, Selitës dhe Lurës.
-Mbas një sëmundje të randë, vdiq në sanatorium e Vjenës, me 29 Maj 1917. Në vorrimin e tij, me 1 Qershuer 1917, morën pjesë shumë përsonalitete të Austrisë si: komandanti i krahinës së Tiranës, Feldmarshall Braun, Kryekonsulli i Shkodrës, Rappaport, Kviatorsski, Vinter, e veja e konsullit Austro-Hungarez në Durrës baronesha Lovontal-Linau, si dhe shumë diplomatë të tjerë.
-Me 2 Qershuer 1917, në kishën ,,Maria Treu”, në Vjenë, u tha mesha mortore në nderim të tij./ ObserverKult
