Janë bërë njëmbëdhjetë vite që kur poeti Ndoc Gjetja ndërroi jetë. Më kujtohet se si, herët në mëngjesin e ditës që miku ynë kishte ndërruar jetë, Preç Zogaj më dërgoi një tekst të shkurt: Kam një lajm të hidhur për ty. Ndoci na la!
Nga Rudolf Marku
Ndoc Gjetja ka qënë dhe mbetet një poet që shquhet për ngrohtësinë e fjalës së sinqertë, për natyrshmërinë dhe shpirtësinë poetike dhe për zhdukjen e barrierës mes fjalës së shkruar dhe fjalës së folur.
Jo të gjithë poetët arrijnë ta bëjnë këtë! Ndoci shkruante në atë mënyrë si fliste dhe si mendonte në jetën e përditshme, dhe fliste dhe mendonte ashtu siç shkruante. Ai ishte krijuesi që jetonte çdo minutë të jetës së vet, me poezinë.
Herën e fundit që e takova, pas 15 vitesh ndarjesh, më pyeti me një ankth të dukshëm nëse Walt Whitman, poeti që ai e donte më shumë nga çdo poet tjetër në këtë botë, vlerësohet prapë në Angli! Pyetjet ma bëri në shtëpinë e tij, buzë Drinit, tek pinim një kafe turke. U qetësua kur i dhashë sigurinë e pa-autorizuar nga askush se Walt Whitman mbetet prapë një poet tepër i vlerësuar jo vetëm në Angli, por dhe në SHBA!
Një monografi të shkëlqyer për jetën dhe figurën e Ndocit poet dhe njeri ka shkruar romancieri dhe tregimtari i njohur Kujtim Dashi, njeriu që i pat qëndruar më pranë Ndocit, pasi ai u pat kthyer në qytetin e lindjes.
Është një monografi për t’u admiruar për nga ndershmëria!
Librat e Kujtim Dashit kushtuar Ndoc Gjetjes janë një tregues zemër ngrohës i popullaritetit të poetit. Por dhe një udhërrëfyes për atë që do të njoh nga afër jetën e Poetit. Duket si një libër që ka patur parandjenjën për t’i shërbyer së vërtetës në vitet e mëvonshme, kur ca njerëz sharlatanë e të pavlerë përpiqen të na tregojnë ne, miqve të Ndocit, me ca mllefe katundesh, se si miqtë e vet e kanë braktisur poetin…
Kam lexuar në këto shkrime për varfërinë e Ndocit. Për vetminë e tij. Dhe sidomos për braktisjen e tij. Dhe për fatkkeqësinë e tij.
As varfëria dhe as pasuria nuk janë element determinues në krijimtarinë e Poetit. Ndoc Gjetja mbetet një krijues që kishte një dinjitet të madh. Kurr nuk fliste për varfërinë e vet. Sepse varfëria e tij ishte një pjesë e varfërisë që e ndanim të gjithë ne në mënyrën më të barabartë.
Dhe nuk qe kurrë i vetmuar. Si mund të jetë një Poet i vetmuar, kur ai shoqërohet çdo ditë nga Muza poetike e vet?
Dhe kurrë i braktisur. Madje mund të them se ishte më tepër nga ç’duhej i rrethuar nga njerëz të gabuar, banalë dhe intelektualisht provincial.
Ata që e duan me të vertetë Ndoc Gjetjen duhet të lexojnë poezitë e tij. Dhe të shkruajnë për poezinë e tij. Jo në mënyrë banale anakdotike. Por për vlerat e poezisë së tij. Dhe ata që duan të ankohen për braktisjen e Ndoc Gjetjes nga shokët sa qe gjallë poeti, thjesht ngase nuk mund te mos shajnë e shpifin, duhet t’u kishte shkuar ndërmend të ankoheshin e të shanin se dhe Pallati i Kulturës së qytetit të vogël të Lezhës nuk mban as pas vdekjes se tij emrin e Ndoc Gjetjes dhe as atë të Gjergj Fishtës. Dhe as ndonjë Shkollë e Lezhës. Madje as dhe ndonjë rrugë në njëren nga qoshet e qytetit ku ai jetoi dhe ndërroi jetë!
Në një kohë që emrat e kolegëve të vet më me pak talent dhe merita estetike nga ai i mbajnë rrugët dhe bulevardet jo të Lezhes, por të vetë Kryeqytetit shqiptar.
Më poshtë po postoj një Poezi për Ndoc Gjetjen . Poezia ime është shkruar dhe botuar me 27 Maj të vitit 1972, në gazeten ‘Zëri i Rinisë’- kur sapo kishim filluar të botonim në shtypin shqiptar si Ndoci, dhe unë.
Preç Zogaj, nga ana tjetër, vite më vonë, ka shkruar dhe botuar 2 poezi te mrekullueshme kushtuar mikut tonë, Ndoc Gjetjes. Poezi Antologjike, një rrëfyes se si mund të kujtohet një mik Poet nga një krijues tjetër.
Po e sjell këtë poezi timen të vitit të largët 1972 në vëmendjen e lexuesve, për të kujtuar dhe një herë si mund të shkruhet dhe kujtohet, me dinjitetin e fjalës së kulturuar, një mik Poet si Ndoc Gjetja- dhe jo me pëshpëritje klubesh dhe kafesh të provincave baltonore të Ballkanit. Qofshin ato në Lezhë , Detroit a në lagjet periferike te Kabulit.
N.GJ.
Kaloj përditë pranë heshtjes së tij.
Të tjerët bëjnë zhurmë,
Të tjerët thonë se heshtja kurr s’të sjell lavdi.
Brenda mureve të heshtjes dita dhe nata shkrihen në një.
Ja ku shfaqet i krrusur mbi letrën e bardhë,
Të tjerëve nga vetja u jep çdo gjë.
Në dhomën e tij gjithë ngjyrat e ëndrrave kanë stinët,
Dita zgjatet gjithmonë der’ në kufirin më të largët.
Të tjerët mburren se e kanë parë diellin në ëndërr gjatë natës.
Në një kohë tjetër, që e quajmë -dikur
Do përulen përpara tavolinës së tij
Ata që bënë zhurmë dhe nuk ëndërruan kurr!…
ObserverKult
LEXO EDHE: Ndoc Gjetja: Desha të hyj në zemrën tënde…
