Në vitin 1960, fotoreporteri Ormond Gigli mblodhi 43 gra, të cilat u veshën me veshje shumëngjyrëshe, dhe i vendosi në 41 dritare të një ndërtese të qytetit të Nju Jorkut. Vite më vonë, “Vajzat në dritare” përfundoi të ishte vepra e tij më e famshme e artit.
Në atë kohë, Gigli e gjeti veten duke punuar në një studio në East 58th Street, në qendër të Manhattan, matanë rrugës ishin disa objekte-shtëpi që do të rrënoheshin.
Me synimin që të regjistronte bukurinë e ndërtesave para se të rrënoheshin përgjithmonë, artisti filloi të punonte për të krijuar një imazh të përsosur në kujtim të lagjes që e kishte aq shumë për zemër.
Ai nuk kishte para për të paguar për modelet profesionale.
Ai iu drejtua një agjencie modelimi për të cilën kishte punuar dhe kërkoi modele vullnetare që do të merrnin pjesë në foton e tij ‘të ëndrrave’. Ato mund të vishnin çkado që dëshironin dhe të shfaqeshin tek ndërtesa gjatë kohës së drekës.
Meqenëse ndërtesa ishte shkatërruar nga rryma dhe gazi – para saj kishte një vrimë të hapur në trotuar. Kështu, ai mori leje që Rolls Royce të parkohej në trotuar gjatë kohës sa do të realizoheshin fotografitë.
Më pas ai i vendosi modelet nëpër dritare, duke përfshirë edhe gruan e tij dhe i koordinoi lirshëm veshjet e tyre në 30 dritare. Me tre modele shtesë, dy në rrugë dhe një në katin e parë, fotografia ishte e plotë.
Në fund, Ormond mblodhi 43 gra të veshura me veshjet e tyre më të mira zyrtare dhe asnjë figurë nuk dukej saktësisht njësoj; qëndrimi dhe veshja që ka marrë secila grua aludon se si mund të jetë personaliteti i saj jashtë kufijve të fotografisë.
I vendosur në zyren e tij, ai ishte në gjendje të kapte veprimet që ndodhnin në pesë kate. Produkti përfundimtar doli të ishte diçka surreale.
Asnjë figurë nuk dukej saktësisht njësoj; qëndrimi dhe veshja që ka marrë secila grua aludon se si mund të jetë personaliteti i saj jashtë kufijve të fotografisë.
Pasuria e fotografisë buron nga aftësia për ta vlerësuar atë në mënyra të ndryshme: qoftë në tërësi, si një përbërje ritmike e ngjyrës dhe formës, e formuar nga modeli i dritareve, figurave njerëzore dhe fustaneve shumëngjyrëshe. Ose shikuesi tërhiqet të eksplorojë pjesët e ndryshme të tij. Secila grua paraqet një pikë të ndryshme të historisë interesante. Gruaja e Giglit është në katin e dytë, djathtas dhe gruaja e mbikëqyrësit të prishjes së ndërtesës është në katin e tretë, e treta nga e majta.
Kështu e kujton historinë Ormond Gigli (sipas revistës Time):
“Në vitin 1960, ndërsa një ekip ndërtimi çmontoi një varg gurësh të murrmë pikërisht përballë studios sime me gurë ngjyrë kafe në East 58th Street. Unë u frymëzova që, disi, t’i përjetësoja ato ndërtesa. Kisha vizionin e 43 grave me veshje zyrtare që zbukuronin dritaret e fasadës skeletore.
Na u deshtë të punonim shpejt për të siguruar lejet e qytetit. Të organizonim modelet që përfshiheshin dhe gjithashtu të siguronim parkimin e Rolls Royce, në trotuar. Planifikimi i kujdesshëm ishte një domosdoshmëri, pasi fotografimi duhej të realizohej gjatë kohës së drekës së punëtorëve!
Një ditë para se ndërtesat të rrafshoheshin, 43 gratë u shfaqën me veshjet e tyre më të bukura, hynë në ndërtesa, ngjitën shkallët e vjetra dhe zunë vendet e tyre në dritare.
Unë u arratisa matanë rrugës, duke drejtuar skenën, me një bri demi në dorë. Sigurisht, isha i shqetësuar për sigurinë e modeleve, pasi disa guxuan mjaftueshëm të pozonin në pragjet e shkatërruara të dritareve.
Fotografia doli siç ishte planifikuar. Ajo që disave iu duk si tepër e rrezikshme ose e vështirë për t’u realizuar, u bë fantazia ime e përmbushur dhe fotografia ime më e paharrueshme e caktuar nga vetja. Që atëherë kam qenë fitues i çmimeve ndërkombëtare.
Shumica e fotografëve profesionistë ëndërrojnë të kenë një fotografi të veçantë për të cilën janë të njohur dhe “Vajzat në dritare” është e imja.”
Dekada më vonë, imazhi i ka rezistuar kohës. Duke përjetësuar kohën dhe vendin, fotografia arrin pikërisht atë që synonte Gigli. E ruan në mënyrë perfekte frymën e qytetit në një skenë të shkurtër dhe plot ngjyra./rarehistoricalphotos
Përgatiti: ObserverKult
——————
Lexo edhe:
