Çfarë pushimesh verore mund të bëjë një nxënës që uniformën e shkollës e bleu i fundit te klasa, e duke e ditur që lekët i mori borxh babai tek roja i shkollës i cili qëndron çdo ditë tek hyrja?!
Nga Arben Vata
Edhe tani më skuqen faqet, por sot mendoj që kam më shumë kontroll mbi to. Ky ka qenë dhe momenti kur fillova të besoj që njeriu me kalimin e viteve “rritet”. Por për këtë më ka ndihmuar më shumë një mësues i jashtëm që erdhi një ditë të acartë dimri te shkolla jonë dhe po pyeste të gjithë nxënësit, me pyetje që nuk ngjanin aspak me njëra-tjetrën, jo të njëjtat pyetje siç bënin mësuesit e shkollës.
Ishin pyetje njëjtë si mësuesi, të jashtme: “A respektohet privatësia në shtëpinë tuaj?”, “A ju kërkojnë ndonjëherë falje prindërit kur bëjnë gabime?”, “A është e rrezikshme të luash me fjalën?”, “A të kanë mashtruar kohët e fundit?”. Pyetjen që mu drejtua mua nuk e mbaj mend mirë, por kjo nuk ka rëndësi. Mjafton që të ishte pyetje dhe të pergjigjesha përballë disa të tjerëve dhe do skuqesha.
Unë bëja detyrat e shtëpisë dhe vetëm për ato doja të flisja, edhe kjo nëse më kërkohej nga mësuesi. Vetë nuk doja asnjëherë të flisja përpara klasës. Pyetjet më kanë frikësuar gjithnjë. Më dukej sikur nuk jetoja si të tjerët dhe nuk do të më kuptonin çfarëdo që të thosha. Flisja me vështirësi sikur të ngjisja shkallët mbrapsht.
Erdhi radha dhe mësuesi i jashtëm më pyeti. Nisi avazi. Sikur të mos mjaftonte vështirësia e të folurës, pyetja gozhduese, shikimi poshtë në dysheme, duhej edhe ngjyra e kuqe e faqeve. Me ndjesinë time të turpit zemërohesha shpesh. Dakord isha që të skuqej njeriu nga turpi por pse pikërisht në një vend kaq të dukshëm. Qeshën të gjithë dhe disa shokë të klasës aty afër e vunë në dukje duke drejtuar me gisht nga unë. Pozicioni im në klasë nuk më favorizonte aspak në atë disfatë (i ulur në fund të bankave). Aty ndërhyri profesori dhe tha: “Mos kini frikë! Kjo është ngjyra e virtytit.”
Mësuesi i jashtëm ishte vetëm një ditë tek ne, por unë vazhdoja të mos përshtatesha edhe me ata që më mësonin çdo ditë. Ishte një moment kur faqet më ndizeshin flakë të kuqe, aq sa më dukej që po rrisja temperaturën e dhomës. Kjo më kujtonte atë pjesën me asfalt në fshat në Udhën e Sipërme, në ditët e nxehta të verës ku po të ulje kokën poshtë, e dalloje që mbi asfalt ishte një zjarr por me flakë të bardhë, të tejdukshme.
Ky ishte momenti kur bëhej pyetja: “Ku i ke kaluar pushimet verore?”. E mendoja shpesh të mungoja atë ditë por nuk e dija ekzaktësisht se kur mund të ndodhte. Ishte një garë ku e dija që humbja gjithmonë dhe as bëja përpjekje për ta ndryshuar.
Çfarë pushimesh verore mund të bëjë një nxënës që uniformën e shkollës e bleu i fundit te klasa, e duke e ditur që lekët i mori borxh babai tek roja i shkollës i cili qëndron çdo ditë tek hyrja?! Historikisht shkolla, ajo e viteve të para, ka qenë ambjenti ku ndihesha më pak rehat. Rroba të vjetra, të përdorura, të falura nga të tjerët, të konsumuara te mëngët, të hapura nga krahët.
Në shkollë kisha vetëm një shok, Arbjonin. Shoqe nuk mbaj mend të kem pasur. Madje mendoja që duke mos pasur miqësi të tilla kjo gjë do të më penalizonte më vonë: do përfundoja i pamartuar ose më keq, do të ma gjenin me shkesi. Unë doja të qëndroja i vetëm shpeshherë por sikur kjo të ishte zgjedhje e imja, e jo të vendosnin të tjerët.
Shtëpia ime ndodhej tek “Prrojni”. Përroi nuk është një objekt a një vend-takim, por ky identifikim i prerë ka një arsye. Përroi nuk niste te shtëpia ime. Por poshtë shtëpisë ishte një si kthesë, si nyje e përroit, që kur përroi kishte prurje të mëdha, dilte nga shtrati duke lënë pas në arë gurë të mëdhenj dhe kërcunj që uji nga shkrirja e borës i tërhiqte me vete nga maja e lartë e malit. Dikur thoshin që në kohëra të tilla është mbytur një fëmijë i vogël, xhaxhai im. Por kjo histori tregohej rrallë dhe jo nga familja.
Unë e kisha mësuar nga të tjerët. Në ditë normale përroin e kalonim duke kapërcyer nga njëri gur në tjetrin, ndërsa kur fryhej, prisnim Babën ose xhaxhallarët të cilët përvishnin pantallonat gjer në gju ose më lart dhe na mbanin në shpinë. Përroin nuk e kam parë asnjëherë si kërcënim. Më pëlqente zhurma që ai krijonte.
Më dukej si baza muzikore që lënë restorantet për klientët e tyre, e ndërsa natyra për ne kishte zgjedhur atë. Njëlloj si ekzekutimi nga një filarmoni i një kënge epike ku secili ka rolin e tij në krijimin e tingujve: drurët, gurët, uji, zogjtë, karkalecët e barit, kukuvajka, e lehura e qenit. Por ajo që më pëlqente më shumë në këtë vijë melodike, ishte rrëshqitja e gurëve nën ujë që krijonte një tingëllimë të pashoqe.
Ishin gjithmonë dy gurë të mëdhenj të përroit që kishin ngulur rrënjë thellë dhe nuk shkëputeshin edhe kur kishte prurje të mëdha. Ata ishin si të zotët e shtëpisë, ndërsa gurët e tjerë vizitorë. Ata të dy ishin më të lëmuar, ngaqë në pjesë të caktuara të muajit, në varësi të stinës, qëndronin mbi dhe nën ujë. Tek ata të dy kishim besim të gjithë kur hidheshim për të kaluar përroin. Të tjerët të braktisnin.
Mbi shtëpinë time, rreth dy kilometra më tutje, që ishte e gjitha e tatëpjetë, kalonte rruga e shtruar me asfalt që të çonte afër shkollës. Aty kalonte çdo ditë autobusi që mblidhte mësuesit e qytetit dhe i sillte tek ne. Rrugën nga shtëpia te shkolla e bëja në këmbë i vetëm.
Nuk zgjidhja më të shkurtrën pasi ishin arat e mbjella dhe më duhej të kaloja anash tyre, mu aty ku bëhej ndarja mes njërës dhe tjetrës, ndërsa dimrit ishte ndryshe. Zgjidhja rrugën më të shpejtë, mespërmes arave, pasi këmba ime nuk sillte më dëme. Autobusi kalonte çdo mëngjes në orën 07.45. Në sedlijen e parë ulej gjithmonë mësuesi i matematikës. Nuk e di nëse rrinte aty ngaqë ishte më i rrepti apo më i vjetri ndër mësues.
Kanë kaluar vite. Është ndryshe. Unë doja që të isha edhe njëherë përballë mësuesit të jashtëm e t’iu përgjigjesha të gjitha pyetjeve të çuditshme të tij, fik-e-fik. Nuk do skuqesha për kollaj edhe sikur të thosha në sy të klasës që jam ai djali që kruaja lopën mbrapa vetëm që të ngrente bishtin përpjetë. Nuk jam ai djali që babai i bën dhuratë makinë për ditëlindje, por jam djali i prindit që i ikën furgoni i fundit për fshat sepse po priste të bëhej torta e ditëlindjes në pastiçeri.
Sot kam vetëm një dëshirë: Dua ta prek edhe njëherë autobusin e shkollës në fundin e tij kur kalon tek Udha e Sipërme, edhe pse nxjerr më shumë tym të zi. Por kam frikë se nuk do marr të njëjtën kënaqësi sepse unë sot jap mësim tek ajo shkollë. Kam zënë një vend në ato sedilje.
ObserverKult
Lexo edhe:
