Gabriel Garcia Marquez (6 mars 1927 – 17 prill 2014) ishte një shkrimtar, skenarist dhe gazetar kolumbian i njohur me emrin “Gabo” nëpër të gjithë Amerikën Latine.
I konsideruar si një nga autorët më të rëndësishëm të shekullit të njëzetë dhe një nga më të mirët e gjuhës spanjolle, ai fitoi çmimin Nobel në letërsi në vitin 1982. Ai braktisi studimet për drejtësi me synimin për të bërë karrierë si gazetar.
Vepra e Marquez erdhi në shqip duke filluar nga fundi i viteve 1980 falë shqipërimeve të Mira Meksit, Aurel Plasarit dhe Robert Shvarcit.
Ai u bë i famshëm për një stil letrar të njohur si realizmi magjik, i cili përdor elementë magjikë në ngjarje të zakonshme dhe realiste.
Disa nga veprat e tij janë vendosur në një fshat imagjinar, Makondo, i cili pjesërisht është frymëzuar nga vendlindja e tij, Arakataka. Shumica e tyre eksplorojnë temën e vetmisë.
“Dashuria në kohërat e kolerës” konsiderohet si një nga veprat më të mira të Marquezit dhe erdhi në shqip fillimisht në fund të viteve 1980 nga Mira Meksi.
Në vazhdim mund ta lexoni një fragment nga ky roman:
Pas mesit të natës muzika pushoi, rrëmuja e pasagjerëve u davarit dhe u shpërbë në pëshpërima të përgjumura, ndërsa të dy zemrat mbetën vetëm në taracën e mugët, duke jetuar nën ritmin e gulcimeve të anijes.
Pas një copë here të gjatë, ai e vështroi Fermina Dasën. Në vezullimin e lumit iu duk si fantazmë, me një profil statuje që ëmbëlsohej nga një shkëlqim i vakët kaltërosh, dhe zbuloi se ajo po qante në heshtje.
Por në vend që ta ngushëllonte ose të priste që t’i shteronin lotët, siç donte ajo, e pushtoi frika.
– Mos do të rrish vetëm? – e pyeti.
– Po të qe ashtu, s’do të kisha thënë të vije brenda, – i tha ajo.
Atëherë, ai zgjati gishtërinjtë e kallkanosur në errësirë, kërkoi verbazi dorën e saj dhe e gjeti që po e priste. Të dy qenë aq mendjekthjellët, sa t’ia pohonin vetes në një çast-vetëtime, se asnjëra nga ato duar eshtake të plakura, nuk ishte ajo dorë qe e patën përfytyruar përpara se ta preknin.
Por, një çast më vonë, ato duar u bënë vërtet ashtu siç i patën përfytyruar. Dhe kur ajo zuri t’i fliste për të shoqin e vdekur, në kohën e tashme, sikur të qe gjallë, Florentino Ariza e kuptoi se edhe për Ferminën kishte ardhur ora që ta pyeste me dinjitet, me madhështi e me një dëshirë të pamposhtur jete, se ç’do të bënte me atë dashuri që i kishte mbetur pa zot.
Fermina nuk reshti së tymosuri që të mos lëshonte dorën që mbante të sajën. E kishte pushtuar tej e tej vetëm një dëshirë: të kuptonte!
Nuk mund të përfytyronte burrë më të mirë se ai që kishte pasur, e megjithatë kur rikujtonte jetën e saj, gjente më tepër gjëra të bezdisshme sesa të këndshme: shumë shpesh kishte munguar mirëkuptimi reciprok, kishte pasur zënka të kota dhe mëri qe mezi fashiteshin.
Befas, ajo psherëtiu:– Mezi të besohet, ta marrë djalli, ta marrë.
Kur e mendon se si mund të jesh aq e lumtur për vite me radhë, mes aq shumë budallallëqesh e grindjesh, pa marrë dot vesh me saktësi, nëse ishte apo s’ishte dashuri ajo!…
*Fragment i shkëputur nga “Dashuri në kohërat e kolerës”
E përgatiti: K. B.- ObserverKult
Lexo edhe:
TREGIM NGA GABRIEL GARCIA MARQUEZ: ERDHA VETËM PËR TË FOLUR NË TELEFON
Nga Gabriel Garcia Marquez
Një pasdite me shi pranveror, kur udhëtonte e vetme drejt Barcelonës, duke ngarë një veturë të marrë me qira, Maria de la Luz Servantes pësoi një avari në shkretëtirën e Montenegros.
Një meksikane njëzet e shtatë vjeçe. Ishte e bukur dhe serioze, e cila vite të shkuara kishte pasur një farë emri si artiste estrade.
Ishte martuar me një prestigjator salloni. Me këtë do të bashkohej atë ditë. Kjo pasi që kishte vizituar disa të afërm të saj në Saragozë.
Tekstin e plotë mund ta lexoni KËTU:
ObserverKult
