Pjesë nga ligjërimi i Don Kishotit
Fragment nga Kapitulli XI (Vëllimi I)
Asohere, dashuria shprehej thjesht dhe natyrshëm, ashtu siç e konceptonte shpirti, pa zbukurime artificiale e të tepërta fjalësh. Mashtrimi, dinakëria dhe ligësia nuk ishin përzier me të vërtetën dhe çiltërsinë.
Drejtësia qëndronte e shkëmbtë në themelet e saj dhe nuk guxonin ta trazonin e ta poshtëronin të favorizuarit e të kamurit, të cilët aq shumë e nëpërkëmbin, e trazojnë dhe e përndjekin sot.
Ligji arbitrar ende nuk ishte futur në mendjen e gjyqtarit, sepse atëherë nuk kishte çfarë të gjykohej dhe as kush të gjykohej. Siç thashë, vashat dhe ndershmëria endeshin ngado të vetme dhe të pashoqëruara, pa pasur frikë mos u binte në qafë ndonjë epshor i pafytyrë, sepse shthurja e tyre varej nga vetë vullneti dhe dëshira e tyre.
Ndërsa tani, në këta shekujt tanë të urryer, asnjëra syresh nuk është e sigurt, edhe në i fshehshim a i mbyllshim në një labirint të ri si ai i Kretës*, pasi edhe atje, përmes plasave ose përmes ajrit, me këmbënguljen e saj të mallkuar, u hyn duhma dashurore dhe i merr lumi bashkë me ngujimin e tyre.
Kësisoj, me kalimin e kohës dhe shtimin e ligësisë, për sigurinë e tyre u themelua urdhri i kalorësve endacakë, për të mbrojtur vashat, për të përkrahur vejushat dhe për të ndihmuar jetimët e nevojtarët.
Këtij urdhri i përkas unë, vëllezër dhiarë, dhe ju falënderoj shumë për dashamirësinë e çmuar dhe gostinë e kënaqshme, me të cilat na pritët mua dhe shqytarin tim.
Pasi, pavarësisht se, sipas ligjit dhe zakonit, çdo njeri i gjallë e ka për barrë t’i nderojë kalorësit endacakë, duke e ditur që ju, pa e ditur këtë detyrim, më mirëpritët dhe më gostitët, është e drejtë që t’ju falënderoj me gjithë zemër për zemërgjerësinë tuaj.
*Sipas mitologjisë greke, labirint i ndërtuar nga Dedali për të fshehur Minotaurin.
Përktheu: Bajram Karabolli
ObserverKult
———————
Lexo edhe:
