Nga Blerim Latifi
Ka ditë që në rrjetet sociale qarkullon një iniciativë për ngritjen e një biblioteke me libra shqip në qytetin e Manastirit. Manastiri është një qytet me rëndësi historike për shqiptarët.
Jo vetëm për shkakun se aty u mbajt Kongresi ku shqiptarët e unifikuan alfabetin dhe vendosën që gjuha e tyre të shkruhet me shkronjat latine. Por edhe për faktin se Manastiri ka qenë një ndër qendrat kryesore të zhvillimit të ndërgjegjes kombëtare shqiptare.
Por, sot, Manastiri është një qytet ku politikat e asimilimit të shqiptarëve duket të kenë pasur sukses të plotë.
Shqiptarët ortodoksë janë maqedonizuar me kohë, shqiptarët muslimanë janë turqizuar. Krejt çfarë ka mbetur është aty- këtu ndonjë shqiptar që mezi arrin shprehet në shqip.
Për më tepër është edhe e rrezikshme të flasësh shqip apo të deklarohesh shqiptar në rrugët e Manastirit.
Në këtë kontekst inciativa për ngritjen e bibliotekës shqipe aty, në thelbin e saj, nuk është asgjë më shumë se ngritja e përmendoreje për të kaluarën shqiptare të qytetit.
Por edhe si të tillë maqedonasit nuk do ta tolerojnë. Herët a vonë ata do të gjejnë një mënyrë për ta shkatërruar atë.
Dhe nuk do ta kenë fare të vështirë. Sepse nuk do të ketë kush ta mbroj. Sepse libri shqip sot nuk lexohet as në vendet e populluara më shqiptarë në Maqedoninë e Veriut, e lëre më në vendet ku nuk ka më shqiptarë.
Një librari serioze me libra shqip ekzistonte në Shkup, por pasi u hap, shpejt u mbyll, ngase askush nuk hynte të blinte libra aty.
Dhe një gjë të fundit: Manastiri nuk është vetëm historia jonë e dikurshme.
Manastiri është edhe paralajmërim për të ardhmen, paralajmërim se çfarë na pret nëse vazhdojmë ta luajmë ruletin rus me identitetin tonë.
ObserverKult
Lexo edhe:
BLERIM LATIFI: GJENERATAT E REJA DHE TË FOLURIT “ANGLO-SHQIPE”
Nga Blerim Latifi
Gjatë historisë gjuhës shqipe i ka rënë fati të ballafaqohet me gjuhë të ndryshme, që kryesisht ishin gjuhë të fuqive dominuese të kohës. Krejt në fillim ishte ballafaqimi me latinishten romake.
Një pjesë e konsiderueshme e leksikut të sotëm të shqipes na vjen nga ajo kohë.
Pastaj erdhën shekujt e dominimit bizantin. Edhe ata lanë gjurmët leksikore në gjuhën shqipe. E kur Bizanti humbi kontrollin mbi Ballkanin, fuqitë jetëshkurtëra bullgare e serbe bënë të njëjtën gjë.
Tekstin e plotë mund ta lexoni KËTU:
ObserverKult
