Akademia e Studimeve Albanologjike e përmbush një mision, vjen “Historia e shqiptarëve” në 5 vëllime

04/08/2023 • 13:22

Akademia e Studimeve Albanologjike ka përmbushur një mision të saj duke sjellë 5 vëllime të një periudhe të gjatë historike të Shqipërisë. Projekti i rëndësishëm tashmë i realizuar nga ASA me përkushktimin e Hasan Bellos e një trup redaktorësh përkon në vitet 1991-1999.

“Historia e shqiptarëve gjatë shekullit XX (1945–1999)”, i publikuar sot, plotëson kolanën me pesë vëllime, në projektin më të rëndësishëm studimor të Institutit të Historisë në ASA. Ky vëllim trajton një periudhë të gjatë historike: periudhën kohore të sistemit komunist (1945-1990) dhe dekadën e parë të tranzicionit në Shqipëri (1991-1999).

Një pjesë e madhe e tematikave, tezave dhe ngjarjeve trajtohen për herë të parë, duke sjellë risi në studimet historike dhe duke hedhur baza të qëndrueshme referimi për të ardhmen.

Pjesë e trajtimit profesional janë jo vetëm historia politike, por edhe zhvillimet në sferat e ekonomisë, arsimit, letërsisë, shëndetësisë, institucionet dhe besimi fetar. Një vend i rëndësishëm i është dhënë historisë së shqiptarëve jashtë kufijve politikë të shtetit shqiptar, atyre në ish-Jugosllavi, të Çamërisë dhe diasporës.

Për shumicën e këtyre temave janë sjellë elementë të rinj, si në planin e informacioneve dhe argumenteve shkencore, ashtu edhe në analizat dhe tezat historiografike.

Një risi përbën edhe trajtimi i fundviteve ’80 dhe dekadës së parë të tranzicionit, ndryshimeve politike dhe sociale, proceseve pozitive dhe dukurive negative, hapjes së Shqipërisë dhe emigrimit, proceseve zgjedhore dhe përfaqësuese, si dhe organizimit shtetëror të sanksionuar në Kushtetutë.

Një nga vështirësitë specifike të shkrimit të këtij vëllimi përbënte mungesa e studimeve të thelluara dhe profesionale për disa probleme të kësaj periudhe, relativisht të re historike.

Për kapërcimin e saj u bënë përpjekje maksimale përmes hulumtimeve të thelluara në arkiva dhe shfrytëzimit të botimeve cilësore të autorëve të huaj dhe shqiptarë.

Drejtues dhe redaktor shkencor i projektit me 5 vëllime është Akademik Beqir Meta, në vëllimin (V) kanë kontribuar autorët: Afrim Krasniqi, Ana Lalaj, Qerim Lita, Bedri Kola, Beqir Meta, Dhurata Shehri, Enriketa Kambo, Erjon Papagjoni, Fehmi Rexhepi, Haki Kasumi, Hamit Kaba, Hasan Bello, Hivzi Islami, Marenglen Verli. Pastaj Musa Limani, Nysret Krasniqi, Persida Asllani, Robert Gjedia, Sabile Basha, Sonila Boçi, Teodor Kareco dhe Ylber Marku, si dhe përmes punimeve të mëparshme specifike Abdulla Vokrri, Esat Stavileci dhe Lefter Nasi.

Gjithashtu kontribuoi stafi teknik M.Balla, M.Mihali dhe E.Agolli./ shqiptarja.com