Në prag të festave të nëntorit në Shqipëri, Kisha Katolike u ka kërkuar presidentit të Shqipërisë, Bajram Begaj, Kuvendit dhe Këshillit të Ministrave, hartimin dhe miratimin e një ligji që do ta ndalonte përdorimin e simboleve komuniste.
Ky ligj parasheh edhe dënim për atë që përshkruhet si “krim i apologjisë”, që do të thotë ndalim me ligj i “glorifikimit” të diktatorit Enver Hoxha dhe komunizmit.
Kisha Katolike në Shqipëri kërkon që të ndiqet shembulli i Italisë dhe Gjermanisë, të cilat kanë ligje për ndëshkimin e fashizmit dhe nazizmit.
Kjo kërkesë është bërë në prag të festave të nëntorit – Ditës së Pavarësisë dhe Çlirimit të Shqipërisë. Ky debat është nxitur në këtë periudhë kohore edhe gjatë viteve paraprake, pasi në përvjetorë të tillë shfaqen shpeshherë simbole komuniste, si portretet e diktatorit Enver Hoxha apo përshëndetja me grusht.
Kisha Katolike, gjithashtu, kërkon që kampet apo burgjet e komunizmit të kthehen në muze, të rishkruhen tekstet shkollore të historisë dhe të kufizohen filmat shqiptarë të prodhuar gjatë diktaturës komuniste që promovonin atë periudhë.
Kisha nuk kërkon ndalimin e tyre, por kërkon të ketë një parashkrim apo sqarim për publikun për kohën e prodhimit të filmit dhe faktin që ka përmbajtje propagandistike komuniste.
Historiani Beqir Meta përkrah kërkesën e Kishës për filmat e prodhuar gjatë regjimit komunist.
“Sigurisht që duhet të ketë një rishikim, një seleksionim të filmave, pjesa më e madhe e të cilëve bartin propagandën komuniste. Ata filma janë pasuri për arkivat, por nuk mund të ketë një kanal të dedikuar për ta, siç e ka televizioni publik shqiptar. Duhen shoqëruar me logo, me kritikë”, thotë Meta.
Duke iu referuar këtij propozimi, historiani Pëllumb Xhufi i ftuar në emisionin “Jetë Shqiptare” në RTSH 1 deklaroi se një iniciativë e tillë nuk është aspak në tagrin e Kishës Katolike.
“Nuk është në natyrën e Kishës. Madje e kam thënë, edhe kolegëve që mbronin pozicionin e Kishës në këtë rast, të marrin shembull nga selia e Shenjtë. Selia e shenjtë nuk ka pozicione të tilla egra ideologjike kundër komunizmit, kundër fashizmit, kundër nazizmit.
Ky nuk është roli i Kishës që të vendosë rregull në botën laike. Ka tjetër mision. Kjo është në kundërshtim të plotë me natyrën dhe me mësimet Jezu Krishtit apo me 10 porositë e Moisiut. Sa i përket kreut të Kishës, del një problem tjetër që janë të huaj”, u shpreh Xhufi.
Edhe qytetarët duan që historia që u mësohet brezave të rinj të rishkruhet, ndërsa për ndalimin apo jo të filmave të prodhuar në atë kohë, janë të ndarë.
“Unë e kam jetuar atë kohë. Edhe pa folur asgjë, të spiunonin. Historia duhet të rishkruhet se nuk thotë të drejtën. Edhe filmat të ndalohen, pse duhen dhënë? Propagandë kanë qenë të gjithë filmat”, thotë Gëzim Sallaku, pensionist.
Ndërkohë, një tjetër qytetar, Osman Murrja, mendon se filmat nuk duhen ndaluar sepse thotë se duhet që artistët e asaj kohe të vlerësohen.
“Filmat e kanë treguar realitetin si për Enverin, si për Kishën… nuk kanë pse të hiqen”, thotë Murrja.
Për një ish të përndjekur politik, Agron Talo, është e rëndësishme që vuajtjet e tij si dhe ato të tjerëve gjatë kohës së komunizmit, të mos harrohen./ RTSH
ObserverKult
Lexo edhe:
NË KUADËR TË MUAJIT TË FILMIT EVROPIAN SHFAQEN FILMAT “SHPIJA”, “NË KËRKIM TË VENERËS” DHE “LUANESHAT E KODRËS”
Në kuadër të Muajit të Filmit Evropian në Kino ARMATA, që nga data 1 nëntor e deri më 9 dhjetor, në projektin e iniciuar në bashkëpunim me Akademinë Evropiane të Filmit, në bashkëpunim me Qendrën Kinematografike të Kosovës (QKK) shfaqen filmat Shpija (2022) me regji nga Flaka Kokolli, Në Kërkim të Venerës (2021) me regji nga Norika Sefa dhe Luaneshat e Kodrës (2021) me regji nga Luana Bajrami.
Kështu ka bërë me dije Kino Armata përmes një njoftimi në Facebook, derisa për secilin film ka treguar në pika të shkurtëra se për çka bëhet fjalë:
Tekstin e plotë mund ta lexoni KËTU:
PANDI LAÇO: MALL BULEVARDI
Poezi nga Pandi Laço
“Ka qenë dikur një qytet…
Në vend të zemrës, “një bulevard”
Një bulevard ku mijëra njerëz…
Çdo natë takoheshin… ” …mos jam përçart ?
Nga mijëra fytyra që kam njohur
Qindra mbaj mend, pak kam harruar
Vallë sa prej tyre shpërndarë në botë
“Mall bulevardi” i ka sharruar?
Nga Vollga vinte një muzike
“Sahati” e kishte si kolonë zanore
Kafe Gjirokastra, kafe nuk ofronte
Por historira me “dashnore”
“Më ka marrë malli” për Bar Sahatin
Që ta mbledh veten me një konjak
Një xhiro qejfi në rimorkio
Nga Porcelani në Kombinat
“Mall bulevardi” për një rrugë
Që e pushtoj tek luaj “botash”
Ku i vjedh kumbllat një gjitoni
Ku gjunjë e brryla bëhen copash
“Mall bulevardi” për një shok të ngushtë
Ai i qetë e unë “gjaknxehtë”.
Unë për “Beatles”, ai për “Stones”
Tek “Ura” ziheshim, po pajtoheshim lehtë
Poezinë e plotë mund ta lexoni KËTU:
ObserverKult
