Si perëndoi dielli, qielli u zbardh si një kupolë fildishi dhe malet u fshehën nën hijet mavi të muzgut. Fshati i shtruar në fushë, po merrte bekimin e fundit të ditës që po shuhej. Ecja ngadalë i heshtur. Në shpirtin tim kishte zbritur një prehje e qetë, si qetësia që kish rënë në fushën e gjerë.
Dy malësorë që ktheheshin nga qyteti më përshëndetën:
-Mramja e mirë, dhe humbën shpejt në mjegullimën që po ulej pezull mbi dhe’.
Kaluam pranë mullirit të mbuluar me kashtë. Uji zhurmonte më shumë në heshtjen e natës. Pastaj u futëm në një ngastër të punuar, ku plisat e shkrydhët lëshonin një afsh të vakët dheu. Pas gjysmë orë ecje, u ndodhëm përballë një pellgu uji, të cilin në mëngjes kur kaluam andej e patëm parë të rridhte i gëzuar. Tani nuk rridhte më. Fshatarët e kishin prerë vijën e ujit për ta kthyer në ngastra të tjera. Sa i qetë ishte ai pellg i ndenjur.
Dukej i fjetur. Ndrinte si pasqyrë. E ashtu më kujtonte një qenie të gjallë të fjetur, me një sy hapur për nga qielli i lartë. Në fund kishin kulluar llumrat, ai lym i ëmbël dhe i verdhë i një toke të shkrydhët. Asnjë dridhje nuk dukej mbi faqen e ujit. Qielli që kish nisur të merrte kaltërsinë e përhimët të mbrëmjes, pasqyrohej në te.
Më dukej se kisha para meje një copë qielli të grisur, ashtu pa formë të rregullt nga pëlhura e pafund që mbulon dheun. Një yll kishte rënë në faqen e ujit dhe dukej si një gur i xhevahirtë në fund të pellgut. Pastaj mbi të, heshtje. Kudo heshtje. Heshtje fushe, natën.
Ndenja ashtu duke parë ujin e përgjumur. Një kapitje më ra dalëngadalë… një ndjesi e lodhshme më bënte të ulesha aty mbi barin e njomë e të vesuar, e desha të rrija, duke parë faqen e qetë e pa asnjë dridhje të ujit. Një dorë e lehtë, fshehtësisht më derdhi në shpirt një paqe, që s’e pata ndier kurrë në jetë…
Fshati u mbulua nga hijet e fushës, malet humbën në errësirë, e më dukeshin se i kisha fare pranë, e veç tej, mezi dallohej një tym i largët, që ngjitej drejt nga qielli, akoma pak i qartë, dhe tretej si tretet fryma e jonë.
O natyrë e dremitur, sa madhështore je ti në heshtjen tënde! O paqe qiellore, që re’ me muzgun mbi dheun tonë të kapitur! O ujë i përgjumur i lodhur nga rrjedha e ditës! O dorë e fshehtë që më dhe qetësinë prehëse të një meditimi që s’e njoha kurrë.
Fle natyra apo përgjon? Hesht dhe dëgjon një muzikë që veshi im s’e kap dot, apo ka humbur në veten e vet, është mbështjellë në gjumin e magjishëm? Ndofta uji që s’dridhet, fusha që s’shihet më, malet që humbën në pështjelljen natore, yjet tej në qiell, dëgjojnë melodinë e ëmbël aq të lehtë e të bukur, që njeriu nuk arrin ta kuptojë.
O muzikë që s’të ndëgjoj, o melodi e lojtur mbi telat e një harpe të thurrur me fije muzgu, mbi të cilat shkasin duart e lehta prej pahu yllor! Sonte po kuptoj se jam i shurdhër!
Jo s’dëgjoj gjësendi, por shpirti im ka hapur krahët, u shkri në hapësirë, e unë mbeta në fushën e qetë. S’dua të iki që këtej… Dua të dremis dhe unë, dua të më përkundë ajo dorë e paparë dhe e lehtë që i dha krahë shpirtit tim. Nënë, o nënë natyrë, mbamë në dheun tënd, shpalos kindin e një pale errësire, dhe fshehmë në këto hije nate, merrmë, merrmë. E di, se kur do të shoh diellin përsëri, ai do të shkrijë tisin e hollë të kësaj magjie dhe unë do të kem humbur lumturinë vetmitare. Merrmë pra, o natë, mbështillmë me frymën tënde, zhdukmë; e ndiej është magjia e vërtetë e bukurisë sate, e diamantit të zi të kurorës së natyrës, që arrita ta shoh!
O çast vraparak, jam i yti, jam i yti. Sa i vogël je ti, aq e madhe është lumturia ime. Ti je një yll e më fal një qiell.
Ndiej zemrën që po hesht. Çdo goditje e saj troket në kraharor, del jashtë vetes time dhe tretet në qiellin e errët.
Ndiej ballin që më ftohet dhe flokët që m’i njom vesa.
………………………………………………………………………………
-Mihal, ikim, u bë vonë…
Atëherë humbi çdo gjë. Zëri i saj m’u duk si një gjëmim i llahtarshëm….U drodha. Pata frikë. Zemra m’u drodh në krahëruar…Dhe humbi, humbi çdo gjë.
-Mihal, ç’ke?
E pashë në sy. E pashë gjatë. M’u afrua dhe më zuri të dy duart.
-Iku, u zhduk…Përse fole?
-Çfarë iku?
-S’e di, ajo…O, përse fole. Të kisha harruar. Isha vetëm, krejtësisht vetëm, me të…
-Me kë?
-Ku e di unë. Me frymën e natyrës, si ta quaj, isha në gjirin e natës. Dhe ajo më shfaqi aq dashuri sa të më tregojë të fshehtën e shpirtit të saj. Ç’bukuri! Ç’paqe!
*Shkëputur nga libri i Mihal Hanxharit: “Rrëfim vetmie-Tregime të zgjedhura“
Përgatiti: ObserverKult
