Akademia e Shkencave dhe e Arteve të Kosovës ka publikuar librin “Ekuilibri letrar” të profesorit universitar, Nysret Krasniqi.
Publikimi i librit studimor “Ekuilibri letrar” krijoi një atmosferë të ngrohtë në ASHAK pasi të pranishëm ishin një numër i madh i të apasionuarve pas letërsisë dhe kulturës që ishin mbledhur për të festuar dhe nderuar autorin për këtë krijim të ri letrar i cili padyshim është një kontribut i rëndësishëm për letërsinë dhe kulturën e Kosovës.
“Ekuilibri letrar” paraqet ndjeshmërinë humane në letërsi si refuzim të lakmisë, e cila në njëfarë forme e mbyt shpirtëroren duke e shndërruar shkrimin letrar në një mjet politik.
Për të folur më shumë mbi tematikën dhe stilin e librit, i pari që mori fjalën në këtë promovim, ishte akademiku Sabri Hamiti i cili tha se Nysret Krasniqi me këtë libër ka dëshmuar njohje të letërsisë shqipe, metodë të thellë hulumtimi dhe shpërfaq shkrim kritik të argumentuar.
“Nysret Krasniqi në këtë libër dëshmon, njohje të letërsisë shqipe përfaqëson metodë hulumtimi të thellë letrare, shpërfaqë shkrim kritik të argumentuar, e tëra kjo e sistemuar në një sistem monografik që përballë estetikën letrare me rrethana përtej letrare të letërsisë shqipe të shekullit 20-të. Kjo vepër me etiketën e akademisë sonë nderon kolanën e botimeve të kësaj akademie”, ka thënë Sabri Hamiti.
Ai tutje u shpreh se shkrimi i tij kritik është prodhim i dijeve letrare moderne me metodën dhe cilësinë e argumentimit.
“Ky shkrim, kreativitetin e kritikës e shpreh duke e qartësuar dhe shpjeguar tekstin për ta kthyer në ligjërim racional dhe sistematik”, ka thënë Hamiti.
Ndërsa panelisti tjetër i cili e mori fjalën menjëherë pas Hamitit, ishte Rexhep Ismajli i cili tha se përmbajtja dhe vlera e këtij libri ka mundësi që të flitet nga aspekte të ndryshme dhe se çdo gjë që thuhet nuk i kalon caqet e një përshtypje.
“Uroj që jeta e librit të shkoj shumë më përtej se përshtypjet tona dhe të nxisë diskutime të nevojshme në këto fusha në shtjellimin e rivlerësimeve në rrafshe brezash, edhe të brezave më të hershëm që janë aktiv në jetën letrare, kulturore e shkencore”, ka thënë Ismajli.
Profesor Ismajli më tutje tha se te libri “Ekuilibri Letrar” autori i ka trajtuar vlerat e vërteta letrare.
“Nysret Krasniqi në librin e tij të përqendruar tek ekuilibri letrar ka zgjedhur të flasë për vlerat e vërteta letrare dhe për nevojën që ato të shihen në prizmin e ligjësive autonome, estetike të letërsisë. Si për një çështje madhore të vështrimeve tona në këtë fushë me intensa themelore të shpalosjes së përpjekjeve për të ikur nga ato shtrëngesa, pasojat e të cilave nuk kanë qenë shumë fatlume për zhvillimin në letrat tona. Dhe me këtë ai ka sjellë diskutime të qeta, me dije e sens dhe pa impenjime tensionuese.”
Ndërsa recensenti Ali Aliu tha se është kënaqësi të flasë për Nysret Krasniqin, sipas tij për një autor vërtetë të rëndësishëm të letërsisë shqiptare.
“Kam kënaqësi të flasë për herë të parë për një studiues, për një autor vërtetë të rëndësishëm të letërsisë sonë, për Nysret Krasniqin. Në fillim do të veçoj disa karakteristika të tij. Zakonisht kemi prirje të themi për dikë i veçantë, por Nysreti është vërtet i veçantë në shkencën letrare të shqipes”, ka thënë profesor Aliu. Më tutje ai u shprehë se autori Krasniqi ka trajtuar në libër ndikimet e jashtme të cilat e pengojnë dhe e çrregullojnë ekuilibrin letrar duke theksuar tutje që ai gjithnjë del këmbëngulës në idetë e veta.
“Ai insiston, ai e vizaton gjendje e një letërsie, të një problemi, të një autori dhe në fund kërkon zgjidhje dhe atë e ka me këmbëngulje. Këtë po e bëjmë që të mos ndodhë kjo ose që ndikimi të mos e zhbëjë, të mos e çrregullojë ekuilibrin estetik të letërsisë. Domethënë, e konstaton gjendjen dhe është këmbëngulës në synimet e veta”, tha Aliu.
Krejt në fund, fjalën e mori vetë autori Krasniqi i cili foli më shumë rreth idesë së librit ku nisi me atë se si lakmia për të renë që buron nga filozofemat e pamatura të dëshirës për pushtet, e shtyp gjithnjë ndjeshmërinë shpirtërore.
“Lakmia për të renë, e cila buron nga somatika e ndihmuar nga filozofemat e pamatura të dëshirës për pushtet gjithnjë e shtyp ndjeshmërinë shpirtërore, e cila është nostalgji e metafizikë dhe e cila deri më sot s’ka gjetur formë më sakrale të shprehjes së saj se sa në artin letrar”, ka thënë autori Krasniqi.
Libri paraqet atë se si idetë e reja nuk burojnë nga anonimitetet popullore por nga librat e vjetër të autorëve klasikë që u japin kuptim e ndjeshmëri kulturës autentike sepse nëse ndodh e kundërta sipas tij lakmia për të renë pa logosin e të vjetrës, na dërgon në ironi negative e në tallje infinite.
“Libri ngulmon se filozofemat e së resë ruajnë ekuilibrin me “traditën e vdekur”, vetëm nëse dalin si logos e thymos prej saj. Idetë e reja nuk burojnë nga anonimitetet popullore por nga librat e vjetër të autorëve klasikë, të cilët i japin kuptim e ndjeshmëri kulturës autentike në hapësirën gjeografike nacionale. Nëse ndodh e kundërta, lakmia për të renë pa logosin e të vjetrës, na qon në ironi negative e në tallje infinite, me rrezikun final, indiferencën ndaj letërsisë dhe kulturës nacionale dukuri të cilat ky libër i kundërshton”, ka thënë për fund autori i librit Nysret Krasniqi me çka edhe u përmbyll kjo ngjarje e frytshme për diskutimet intelektuale dhe shkëmbimet kulturore./Shqip.com
ObserverKult
Lexo edhe:
TRI POEZI NGA ARIF MOLLIQI: MUNDOHEM T’I PAJTOJ NJERËZIT…
Poezi nga Arif Molliqi
LIBRI I HAPUR
Në këtë fillim vjeshte
dielli
protezave të mia prej ashti
ua zgjati shkëlqimin
derisa unë qeshem
me këto proteza
mund ta ha moshën
datat historike nëpër vite
që era shkrumb u vjen
në librin e hapur
jo rastësisht
i gjeta biografinë
këngët
baladat
varrezat e fshatit
dasmën time të bukur
vetëm krushqit mungonin
nëpër ara që kanë mbetur djerrin
i gjeta
krimbat dhe urithin tek rrinin bashkë.
(Llukë e Epërm, gusht 23)
NJË KAFSHË E LIGË
tokën e djegur
e ngjyrosa krejt bardhë
mbeturinat që digjeshin
krejt zi
nën brinjë
mushkëritë ishin mbush
me tym
para syve
terrinë
sikur vdekja rrëfehej
te shtëpia qindvjeçare
asnjë fjalë
por një kafshë e ligë
e kishte zënë pragun e derës
e grimconte gurin
ishte shtrirë pa e trazuar askush
as nata
as dita më dritë…
(31. 07. 23 Llukë…)
HËNA DHE YJET
në dhomën plot më vapë
e shoh detin rërën e nxehtë
peshqit duke u zhveshur lakuriq
për inati të grave
veç deti ka vesh një vello të kaltër
e bisedon më njeriun
për t’i pajtuar hënën dhe yjet
pike pesë nëpër qiell
në tokë
mundohem t’i pajtoj njerëzit
me një poezi
me një mollë dhe
një ftua.
(01.09.23)
Poezinë e plotë mund ta lexoni KËTU:
ObserverKult
