Në La Garma, një shpellë e lashtë në veri të Spanjës, u zbulua një banesë paleolitike e paprekur për shekuj.
Shpella u zbulua për herë të parë në vitin 1995, por rezultatet e kërkimit u prezantuan në Muzeun Arkeologjik Kombëtar vetëm në fund të nëntorit të këtij viti.
Brenda, shkencëtarët gjetën një “shtëpi” që besohet të jetë ndërtuar 16.800 vjet më parë, duke e bërë atë “një nga banesat paleolitike më të ruajtura në botë”.
Epoka Paleolitike, e njohur gjithashtu si Epoka e Vjetër e Gurit, shtrihet që nga përdorimi më i hershëm i njohur i veglave prej guri.
Duke mbuluar rreth pesë metra katrorë, shtëpia brenda shpellës përmbante një zjarr të vogël në qendër, si dhe objekte të përdorura nga banorët e saj në jetën e përditshme, si instrumente me bri dhe kockë.
Gjatë hulumtimit, arkeologët e habitur dokumentuan 4614 objekte, duke përfshirë kockat e kafshëve, stralli, gjilpërat dhe një “protoharpoon”.
Pablo Arias, një profesor i arkeologjisë prehistorike në Universitetin e Cantabrias, i cili mori pjesë në zbulim, tha për Newsweek: “Strukturat e shtëpive paleolitike janë jashtëzakonisht të rralla dhe madje edhe më të jashtëzakonshme brenda shpellave.
Kjo faqe ofron informacion unik rreth organizimit të hapësirës shtëpiake dhe aktiviteteve që u kryen brenda një strukture të gjallë gjatë Epokës së Vonë të Akullnajave.”
Vepra arti u zbuluan gjithashtu brenda, ku studiuesit gjetën gjithashtu kocka të dekoruara dhe disa varëse – por objekte të tilla nuk janë i vetmi lloj arti i gjetur në shpellë.
La Garma është shtëpia e një sërë artesh shkëmbore paleolitike, të përshkruara nga Universiteti i Cantabrias si “një nga seritë stratigrafike më të plotë në Evropë”.
Arsyeja pse shpella është ruajtur kaq mirë gjatë shekujve qëndron në një rrëshqitje shkëmbi që bllokoi hyrjen në shpellë afërsisht 16.000 vjet më parë, duke vulosur gjithçka brenda.
Gërmimet dhe analizat janë ende në vazhdim në La Garma, megjithëse studiuesit janë të kujdesshëm për ta ruajtur shpellën sa më mirë për brezat e ardhshëm. Për ta bërë këtë, ekipet adoptuan teknika kërkimore jo-invazive.
Pas zbulimit, La Garma u përfshi në Listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s./ gazetatema.net
ObserverKult
Lexo edhe:
SHQIPËRIA ZGJEDHET ANËTARE E BORDIT EKZEKUTIV TË UNESCO-S
Shqipëria është zgjedhur anëtare e Bordit Ekzekutiv të UNESCO-s për periudhën 2023-2027. Këtë e ka bërë me dije përmes rrjeteve sociale ministri i jashtëm shqiptar, Igli Hasani.
“Një lajm i shkëlqyer vjen nga Parisi: Shqipëria sapo u zgjodh anëtare e Bordit Ekzekutiv të UNESCO-s për periudhën 2023-2027. Falënderojmë të gjitha shtetet anëtare që na besuan këtë përgjegjësi të rëndësishme dhe presim të bashkëpunojmë ngushtë me të gjithë anëtarët e Bordit, në frymën e dialogut dhe konsensusit.
Tekstin e plotë mund ta lexoni KËTU:
ÖZDEMIR ASAF: NUK TA NDIE MUNGESËN MA SI PËRPARA
Nuk ta ndie mungesën ma si përpara,
nuk ia marr ma vajit tasheparë.
Nuk më lotojnë ma sytë kur të përmendet emri.
Nuk t’i mbaj ma shënim ditët e mospranisë.
Jam pak i lodhun, pak me nerva.
Jam pak i ndyem edhe prej mungesës tande.
Si me qenë i mirë ende s’kam mësue,
por gjuhës i kam arnue fjalët “jam mirë”.
M’i çon nervat fakti që s’ta mbaj mend fytyrën
edhe pse e kam mundue kujtesën një milion herë.
Mos me ta mbajtë mend fytyrën m’fut frikën.
Nuk jam ma në pritje të asaj “hajde”-s,
Bile as nuk due që ti me ardhë.
Nuk më han hiç meraku se si je.
Më vjen në mend herë mbas here, them “ça po m’duhet”,
A thue se kam halle mangut, ça po m’duhet!
A thue jam mësue me mungesën tande?
A jam tuj hekë dorë prej pranisë tande?
Jam i shqetësuem, ç’asht e vërteta,
Poezinë e plotë mund ta lexoni KËTU:
ObserverKult
