KAM MBETUR ULUR NË NJË CUNG NË ËNDRRËN E KEQE, BIRI IM
Njëvjetori i largimit të djalit tonë të mirë, Luran
Nga Xhabir Ahmeti
Më 25 mars 2021 na ike Ti, shpirti ynë, Lurani ynë. Me largimin Tënd i mori lumi lumturinë, fatbardhësinë, të ardhmen tonë… 25 marsi ishte pika e zezë që u vendos në fund të viteve Tua të reja përmes të cilave Ti i jepje shkëlqim kësaj vatre, biri ynë i mirë! Dhe, pas kësaj pike erdhi nata polare për ne.
Para një vjeti e tri javësh, në këtë muaj të Aresit, Ti kërkove prej nesh të shkonim në Prizren. Rrije ulur në dhomë me maskë atëherë. Të pyetëm se çfarë ke, na the: “Jam ftohur pak”, “po, për çdo rast, ju nisuni menjëherë për Prizren” vazhdove qetë.. “Kam frikë për ju që ju kam gjithçka, që ju kam zemër… Babi, ti kujdes! Ti je më i rëndësishmi!” m’u drejtove mua sepse e dije se nëna jote e kishte kaluar kovidin.
“Unë jam i ri, edhe nëse s’është ftohje e lehtë, po edhe nëse është ky virus i mallkuar, do ta kaloj pa vështirësi të mëdha. Kujdes ju”! shtove dhe nuk na lejove ta zgjatim muhabetin.
Natyrisht nuk e kishim lehtë të të lëmë, sepse çdo ndarje me ty, biri im, qoftë edhe për pak çaste, për ne ishte e vështirë, por më vështirë e kishim të të kundërshtojmë. S’kemi qenë prindër që ta prishim qejfin, ashtu siç ke qenë edhe Ti me gjithë atë dashuri për ne. Prandaj u nisëm. Kuptohet, me zemër të thyer.
Marsi si marsi. Paralajmërim i pranverës me lara bore, me ato tri ditët e Plakave që sjellin acar dhe ngrica jashtë, por edhe në shpirt. Ende nëpër strehët e shtëpive kah bena zgjaten akujt. Në këtë atmosferë po merrnim udhë.
Hipëm në veturë heshtazi, me Saharën në shpirt, pa Ty, biri im, pa dashurinë tonë, pa shpresën tonë. Në vendin Tënd ishte ulur Vetmia. Jashtë shkonte me galop era e ftohtë duke shpërndarë grumbuj të rëndë errësire dhe shkarkonte barrën e saj në shpirtrat tonë të shqetësuar.
As hënë nuk shihnim, as yje, sepse s’lejonin kopat e mëdha e errësirës të xixëllojnë yjet a të buzëqeshë hëna. Po zemrat tona të ruanin Ty brenda vetes si yllin më të ndritshëm që na mbronte rrugës me gropa e me shi. Pastaj na priti kufiri me indiferencën e tij të ftohtë. Dhe, vazhduam.
Dritat e veturës i thithte asfalti i lagësht, ndërsa lagështira nuk lejonte të zbrazen gropat, prandaj unë vozisja ngadalë dhe i ndjeja të rrahurat e zemrës, sepse zemra ime e shkretë ishte bërë një gong të cilit i binte me çekiç sikleti që të lamë Ty, ndonëse e kishe Edlirën me vete.
Ajo fjali e shkurtër – “jam pak i ftohur” u bë shigjetë e padukshme që na ndiqte midis xëcit, u bë bubullimë që me vete e mbante edhe fytyrën tënde me ballë të mbështetur në dy duart e bukura me bërrylat vendosur në gjunjë.
Më në fund ja Prizreni. Ja edhe shtëpia e dajëve dhe e tezes tënde. Tërë bukuria e saj ishte mbështjellë me mjegull dhe dritat e shumta brenda e jashtë mezi i nxirrnin para syve tonë të lodhur konturat e kësaj kulle.
Para nesh qëndrojnë, tezja jote, dajët e gjithë të tjerët që na presin të mbështetur për një shtemësie para dritës së hyrjes që dridhej. Mezi këmbyem disa fjalë me ta, që edhe më pak dëgjoheshin, sepse heshtja na mbante nën kontroll të plotë. Çfarë po ndodh, vallë? Si ndodhi të merrnim udhë pa Ty?! Ne ishim aq të lidhur me Ty saqë edhe bleta kur të pickonte neve na godiste shqetësimi. Kurse tash kur the “jam pak i ftohur” ne të lamë.
E ndjeja veten si rri mbështetur për një peme të thatë dhe bisedoja me Ty të veshur me sakonë e lëkurës me ngjyrë të zezë të cilën dielli që depërtonte nëpër gjethe e bënte me lara drite.
Fytyrën ta shikoja – biri im, ishe i mërzitur dhe vazhdimisht më thoshe: “A po sheh babi, Arbushi u rrit”! Pranë nesh kalonte vargu i njerëzve me indiferencë dhe qentë e uritur që prisnin prej Teje t’u japësh ndonjë gjë për ushqim, sepse ti kishe mirëkuptim dhe dhembje për kafshët e pafajshme që i hidhnin në rrugë.
“Hajde, hajde të hyjmë brenda”! tha dikush me një zë thuajse lutës.
Sahara u zgjua e egër brenda nesh dhe i bënte punët e veta. “Djalin e kemi lënë të ftohur, e vet kemi ardhur në Prizren!…”. Kopshtit i vinte erë melankolie, kurse hapat tonë u bënë të rëndë e mezi hipnim shkallëve, katër a pesë shkallëve. Kështu u futëm brenda, ku heshtja s’e dorëzonte pushtetin.
Kështu u ulëm dhe secili shikonte një pikë të papërcaktuar nëpër muret dhe lëpozën e sallonit të ndenjes pa e thënë një fjalë të vetme, sepse mungesa Jote në atë mes shkaktonte të lëvarej absurdi në qafat tona të dërmuara nga mosha e nga hallet dhe e zhvishte çdo gjë nga kuptimi.
Pastaj fjalët kurrsesi nuk lidheshin në vargun e bukur sintaksor të shqipes, ndërsa para dhe pas tyre qëndronin të paluhatshme nga tri pika si ushtarë të cilët s’lejonin që fjalia ta përfundojë udhëtimin e saj deri te pika, aq më pak të lidhet me fjalinë tjetër.
Dikur na i shtruan shtretërit. Kot. Kush kishte gjumë, sepse halli Yt na sëmbonte. Ishte ajo dhembje jona e pafund që shkaktohej edhe kur ti e gërvishtje pak gishtin e vogël e jo më “të jesh pak i ftohur”. Në terr, secili prej nesh dhe secili në mënyrën e vet të shihnim sikur shihet në ëndërr njeriu më i dashur më, kur e largon barrën që ka. Petale trëndafilash hidhte shpresa mbi shtëpinë tonë.
Ti për ndonjë ditë do të bëhesh më mirë!
Të nesërmen na lajmërove se je në spital. Ec e duroje këtë goditje!
“Mos u mërzitni”, na the. “Mjekët i kam shokë të mirë”.
Prapë shpresa si valë e detit të trazuar më pushtoi. Mendoja se do të kujdesen mjekët për Ty, mendoja se “mjekët shokë” do të bënin të pamundurën që të të kthejnë në shtëpi. I qortova shqetësimet e mia.
Lajmet që na i jepje se ndjehesh më mirë përsëri e nxisnin shpresën edhe më shumë, e cila na siguronte se do të bëhet mirë.
“Si të kam, o biri i babit”, të pyesja.
“Mirë jam, babi. Edhe ndonjë ditë do të shihemi”, ishte përgjigjja jote.
Sa gëzim është kur babai i dëgjon këto fjalë nga goja e djalit. Veçanërisht është mrekulli ndajfolja “mirë”, e cila e paralajmëron fatin e mirë dhe të ardhmen e ndritur si pronë tonën.
Renditen pas meje dhe presin të flasin me ty nëna jote, motra jote dhe dajët e tezja e të tjerët. Mbahemi fort për ndajfoljen “mirë” që e thoshe ti me zërin Tënd të veçantë.
“I ka mjekët shokë të mirë”, i jepnim zemër njeri-tjetrit dhe sikleti i lironte nga pak prangat.
Atëherë dukej se në shpirt tkurret Sahara dhe duken oazat. Shpirti lehtësohej. Po përsëri krimbi i drojës dhe i dyshimit nuk e ndalin punën e tyre brenda. Gërmicin. Brejnë. Na i ndërrojnë emocionet. Herë të çojnë kah oaza plot jetë, herë të kthejnë në shkretëtirë ku vetëm era luan vallen e ftohtë me grimcat e imta të rërës, herë të lëshojnë në duart e shpresës e cila na mban në paqartësinë e pafund.
Unë rri i shtangur, sepse më kujtohet që grekët e lashtë nuk e kanë dashur fare shpresën, sepse ajo vjen kur thyhet ndonjë vazo e shtrenjtë nga antika, me piktura hyjnish.
“Oh mor biri im”! thosha vet me vete, sepse gjithmonë kur ishe me punë nëpër xhirime jashtë vendit, të pyesja: “Kur do të vish?… Se më ka marrë malli”. Po tash? Tash më ka marrë malli edhe më shumë. Tash digjemi të gjithë për Ty. Duam të të përqafojmë shumë, shumë!
Vjen dita tjetër. Ne jemi mbledhur në sallon. Rreth nesh janë njerëzit më të mirë që mund t’i dëshirojë njeriu. Njerëz që të duan Ty. Vjen edhe një ditë, edhe një, edhe një. Ne pluskojmë në valët e shpresës.
Pas nuk e di sa ditësh, papritmas e marrim lajmin se Ty ta kanë vënë oksigjenin. “Shokët e mirë”… Në atë çast Sahara u vërsul kah ne. I hapi rrëshiqet e shakullinave që fishkëllenin tmerrshëm dhe bënin të na shtangen muskujt. Kështu rrinim para filxhanëve me kafe, të cilën nuk e afruam te buzët. Natë. Nata thuajse vinte inat e nuk largohej. Ajo bëhej ankth si guri i Sizifit.
Dikur kur padurimi ynë arrinte kulmin, kur nga pagjumësia na turbullohej dita e re, atëherë agsholi trokiste ngadalë në parvaz dhe hidhte pluhurin e artë në kurorat e pemëve në kopshtin që dukej si pikturë e Van Gogut nga dritarja.
Mirëpo… E dini… Te peizazhet e Van Gogut, ligjëron dhembshëm pikëllimi nga ngjyrat që vetëm i përvuajturi dhe i shqetësuari i sheh. Pastaj mezi prisnim të ecë pak dielli i mëngjesit shtegut të vet të përditshëm, të lëvizë nja një osten kah zeniti dhe mblidheshim në sallonin e ndenjës, siç mblidhemi gjithmonë për të mirë ose për hall. Pastaj e merrnim telefonin. Të kërkojmë. Në vend të përgjigjes Ti na e nise foton me oksigjenin mbi fytyrë.
Shpresa nisi të luhatet më fort. Si një kolovajzë e varur në degë të shelgut, të cilën e shtyn një dorë e fortë. Mua më duket se jam ulur në një cung në ëndrrën e keqe dhe nuk mund t’i luaj këmbët. Mundohem të të thërras, por zëri s’më del. Pastaj i kthehem realitetit. I mugtë është. Nuk më pëlqen. Nuk i pëlqen asnjërit. Kërkojmë leje prej Teje të kthehemi në Shkup. Mjaft ndenjëm më larg Teje. Ti pajtohesh dhe na e çon foton me aparatin e oksigjenit mbi kokë. Pajtesa jote aq e menjëhershme m’i shton ritmet e shqetësimit. Nuk është kjo veçanti e karakterit tënd. Kam droje…
Jemi në Shkup. Të gjithë. Në shtëpinë që ishte krenaria jote. Në shtëpinë ku kujdeseshe për neve. Prej nga na çoje nëpër spitale sa herë që kishim probleme shëndetësore dhe sa herë që kishim ta bëjmë ndonjë vizitë diku. Koha nuk lëviz. E ka ndalur mungesa e fjalisë “mirë jam” që e thoshe Ti në ditët që ikën. Nuk e di pse, më dukej sikur nga mungesa e kësaj fjalie po plasariteshin muret e ndërtesave që dukeshin nga dritarja e sallonit, ndërkaq malet e Karadakut, që më parë ishin të bardha nga bora, sikur kishin marrë ngjyrë të kaftë.
Megjithatë koha u ecën pas shpine edhe atyre njerëzve, të cilët e kanë humbur ndjenjën për rrjedhën e saj. Kështu rrjedha tinëzare e kohës vjen pa pritur fare dhe ta sjell çastin që godet si rrufeja në ditë të kthjellët. Ia kanë ndërruar djalit aparatin. I kanë venë një aparat më të madh, kurse ti ato ditë e ke parë se “mjekët shokë” nuk janë shokë dhe ke kërkuar me ngulm kujdesin që të ka munguar. Atëherë ke thënë: “Edhe gjashtë muaj do të rri këtu dhe do të kthehem në shtëpinë time ku më pret familja ime”!
Një rreze dielli që binte me dridhërimë në ato çaste në dritare sikur shkonte duke u zbehur. Pastaj dikush foli në telefon nja pesë minuta në ballkon, me pëshpëritje të prridhur mos ta dëgjojmë ne. Pastaj hyri në dhomë duke u përpjekur ta mbajë veten para një furtune që e kishte vënë përpara. Ishte tezja jote së cilës nuk dilte asnjë fjalë goje. Ajo ndoshta i dha shenjë dikujt se puna nuk është mirë. Dhe, shenja e sheshoi më të keqen.
E morëm vesh më se drita e kësaj shtëpie ishte fikur, e morëm vesh se dashuria e kësaj vatre ishte shndërruar në një fjali me pikë në fund, e morëm vesh se tash e tutje na prisnin ditë të vështira dhe e dinim se Ti biri im, Lurani im ike në kujtimet tona prej kah do të shndrijë gjithmonë dashuria e madhe që kemi për ty. Plasi gjëma e cila do të jetë pjesë e përditshmërisë sonë deri në stacionin e fundit, sepse pa Ty asgjë nuk ka peshë.
Një gjë s’e mora vesh kurrë babi yt… Pse vazhdimisht më thoshe: “Ti je më i rëndësishmi, babi”?! Unë?… Më i rëndësishmi?… Unë nuk kam mundur të bëj asgjë më shumë se përpjekjet e mia të mëdha që ta mbroj krenarinë Tuaj. Unë s’kam bërë diçka të veçantë, përveç se ju kam dashur pa kufi. Më i rëndësishmi ke qenë Ti, djali im. Ylli ynë!
Dhe, i tillë do të mbetesh përgjithmonë për ne. Jo, unë! Këto ditë që më kanë mbetur unë do t’i kaloj ulur në cungun e thatë, në ëndrrën e keqe duke pritur pikën e zezë. Në netët e ftohta të Saharës. Midis vetmisë që më ndjek si rrufeja oxhakun e lartë.
Iku një vjet, biri im. Lurani im! Pa Ty! Neve na duket një shekull e më shumë kjo kohë. Kështu vazhdojmë të ecim me mundim, por me lehtësi e mbajmë në mend buzëqeshjen Tënde, zërin tënd të papërsëritshëm, lëvizjet tua, përqafimin Tënd, kujdesin Tënd për ne dhe dashurinë që ke pasur për familjen e cila mbeti e shenjtë për Ty deri në frymën e fundit.
Sa e rëndë është jeta pa Ty, sa e lëndme është bërë Kotësia pa Ty! Biri im, o biri im!
Të duam Luran, biri ynë, të duam, të duam. Shumë të duam. Dhe, kurrë s’do të lejojmë që harresa ta prekë emrin Tënd. Arba jote, bija Jote, bukuroshja Jote do të jetë roja më besnike e kujtesës që do të përcillet brez pas brezi për Ty, për babin e Arbës që aq shumë e deshi jetën, që aq shumë na deshi ne të gjithëve, që aq shumë iu përkushtua artit skenik dhe filmik.
ObserverKult
Lexo edhe:
LURAN, BIRI YNË, E NDJEJMË DASHURINË TËNDE QË NA MBAN NË KËMBË…
