Nga Gjergj Jozef Kola
Asgja nuk e emancipon ma shume nji shoqni se sa letërsia e dashunive të mëdha, kjo letërsi ka aftësinë me e kalue atë nga nji epokë në tjetrën. Poezi apo poemë, prozë e shkurtë apo e gjatë, dramë apo komedi, letërsia e dashunisë së madhe i mbijeton të gjitha rrymave e kohëve. Mitologjia na e kallxon përditë forcën e dashunisë së lëtërsisë e të letërsisë së dashunisë. Mbi të gjithë poetët Goethe dashunonte Ovidin, sepse në Metamorfozat e tij gjente „Mythenschatz“, „thesarin e miteve“, të dashunisë e të letërsisë së madhe. Kjo letërsi e kjo dashuni duhet marrë shembull në çdo epokë.
Autori
AKTI I PARË
VITET 80
( Lokal para arteve në Tiranë, ku dy të rij, studentë 20 vjecarë po pijnë duhan e ponc përjashta lokalit në tavolinë. Ne sfond muzika realsocialiste e cila zevëndsohet tash e parë në motiv Hit Parade të viteve 80…Paradies te Phoebe Cates e ne fund të skenës mbetë vetëm Cates si za e figurë.)
Arjani
Ishte janar dita e lirimit e nëpër rruget e Tiranes sillej makina me ne rekrutat e liruem që çirreshim si të çmendun….Liri, Liri! Makina u ndal para Arteve e aty doli ajo, e mrekullueshmja, bukurija e ndritshme e qytetit studenti. Ishte semestri saj i parë në kryeqytet dhe ajo e mbushte me nji valëzim të habitshëm Tiranën, si me nji melodi eret.
Shpresimi
E mer jahu se ka pase e kam e pasë edhe ma te bukura se kjo e ka me pase ene të tjera…Artet thithin gjithmonë bukurine e mbarë Shqipnisë, jo vetëm talentet…
Arjani
Jo mor vlla jo, ajo ka gjithë bukurinë e detit me vedi, sytë i vezullojnë kur të shef, si dy diej portokalli në muzg…Pa frymë jam sa herë e shof e kjo nuk më ka ndodhë kurrë ma parë.
Shpresimi
Me qafsh vëlla se fundja nji vajzë osht e si artiste prap fundja nje violiniste osht e asgja mo shume.
Arjani
Nuk e ke pa ti se si luen! Kur flokët gështejë e të drejtë i bien mbi telat e violinës, të duket se ajo e instrumenti janë ba nji…Unë kam përshtypjen se ajo më ngre nalt e më mban në qiellin e shtatë, pastaj më lëshon e unë bie përdhe pa u vra…
Shpresimi
Unë të thashë si mik fëminije të vazhdoje për dramë porse ti deshe me shku ushtar, tash për hir të saj nise Artet! Për nji femën njeriu pushto boten mer jahu.
Arjani
Po për hir të saj, po, se ajo asht gjithcka për mu. Sapo e kam pa e kam dijtë se une jam nji baltë e rrugës që dallandyshet marrin dhe e njesin në murin e Arteve. Kam luejte në gjimnaz në disa drama e në disa filma të kinostudjos, porse nuk ishte bota jeme ajo, prandaj i thashe mjaft, kjo nuk asht per mu se ka shume pleh dhe helm qe i hidhet këtyne njërzve të pafaj që punojnë ditë e natë e mezi ngopen e bukë…
Shpresimi
Aman mos folë me za të naltë se na dëgjojne e ti e di se këtu kanë veshë edhe muret e na fusin në burg.
Arjani
Po jo o vlla, mos u shqeteso për kët, plaku im osht hero i punës socialiste e nuk na hy ferrë në kambë.
Shpresimi
Rrofsh vëllacko ti e di si janë këto…Në vitin e parë kishim Anatominë e na sollën nji te vramë në kufij. Plumbi i kishte hy nga njëna anë e kresë e dalë në tjetren…Tmerr o vëlla, ishte i ri ai, ja mosha jonë.
Arjani
Keto jena na o Shpresim, ti e di mirë. T´a shifje fytyrën e babës e të mamës kur mbas gjimnazit thashë se du me shku ushtar e i futa nga mrapa nji: t´i shërbej partisë e shokut never, ishin ba bojë e zezë në fytyrë.
Shpresimi
C´thoshin, më trego, më qafsh.
Arjani
Neve kemi luftuar, më thoshin, megjithse nuk e kanë shkrepë nji pushkë kundra pushtuesit, neve kemi luftuar që djali ynë të bëhet me shkollë, ndërsa ti do të ikësh ushtarë… porse unë nuk doja shkollë më, shkollë ku drejtojnë halldupët, njerëz kot, unë du lirinë time more vlla e nuk du me m´thanë njeri se cka duhet me ba…
Shpresimi
Kur ja dolia jo, Afërdita, si ç del agu mbas nji nate të zezë.
Arjani
Mjafton me ja përmende emnin e më dridhet zemra o vlla!
Shpresimi
E pabesushme Arjano, e pabesueshme osht kjo dashunija o vlla!
Arjani
Porse e vërtetë. Cdo gjë i kisha mendu, ndërsa atë jo…Kjo skene ka mbete si e ngulitun në jetë, si deti që ndan Moisiu për me kalu populli i tij. Afërdita në shkallët e godinës së arteve, ndërsa unë këtu para saj si nji vdektar i zakonshëm.
Shpresimi
Amon mos bo kështu edhe ti se nji gocë osht ajo….
Arjani
Nuk osht nji goce e zakonshme, ajo asht drita që shëprndan çdo errësinë përrhët tejet e mrenda tejet, si nji andërr ku ti nuk e di se sa osht reale e sa irreale, porse ndjehesh shumë mirë.
Shpresimi
Folë o vlla sa të duash për të ama të thom di çka, se unë nuk kam dëgju ma parë dikë në mbarë jetën teme, një çun apo burrë të flasë kështu, me kaq zjarr për nji gocë…
Arjani
Nëse dashuni asht ajo që na ndryshon jetën, atëhere kjo asht dashunia e vërtetë. Mandej ajo nuk osht gocë, ajo asht vetë bukuria e femnës, dija, mirësija, talenti, e vetmja që më nxori aty ku isha e me hodhi në jetë sërish…
(I drejtohet kamarierit)
Kamarier edhe dy pon çe vllacko.
Shpresimi
çka po festojmë sot?
Arjani
Mos u ngut në fund të thom, tash me lë të flas për Afërditën, për gocën që ma afroj ditën e dritën në jetën teme. Ti e di, je i vetmi në botë që mund të hapem kështu, ndër ne askush nuk flet për dashuninë, aq më shumë për dashuninë kështu ndryshe që nje djalë mund të ketë për nji vajzë, si kjo e imja pra…
Shpresimi
(vjen kamarieri e bjen gotat, ikën)
Gzuar pra, për Afërditën.
Arjani
Po për Afërditën.
Shpresimi
Që të mori nga hija e të nxori në dritë….
Arjani
Dëgjo pak këtu: javën që ishte konkursi i dramës e takova në shkallët e arteve. Tash hapi sytë e veshët e dëgjo mirë:
( çohet në kambë dhe interpreton edhe vedin edhe vajzën muzika e Phoebes Cate Paradies shoqnon në sfond.)
AI
Më falni unë sapo hy në konkursin për aktor.
AJO
Urdhno me cka mundem me ju ndihmu o gazmor.
AI
Me fjalën tande e me nji shikim të dlirë.
AJO
Ah ta jap me gëzim me gjithë dëshirë.
AI
Me duhet nji vajzë si rrol për provim?
AJO
Oh po vi patjetër porse nuk kam tekst?
AI
Nuk duhet tekst, se as perëndeshat prej mermeri nuk flasin.
AJO
Ah më duhet me luejte rrolin e nji perëndeshe?
AI
Po nji perëndeshe ilire, ndoshta pellazge me emnin AFROJDITA!
AJO
Atëhere po, zgjidh pra, më do për rrolin në skenë apo për jetë?
AI
Për jetën ma mire, e nëse fitoj në skenë të detyrohem shumë.
Ajo
Futu tash në konkurs, shpjejto se po të shkon për lumë…
(ulet vazhdon muzika në sfond)
Zanin e saj hyjnor e kam ende nëpër venat e mija e më vlon i gjallë.
Shpresimi
Si vajti prova, aman më kallxo.
Arjani
Unë luejta prej Ovidit gjenial, lulen ma të brishtë të Metamorfozës, Orpheus und Eurydice! Asnjiherë nuk e pashë në sy, kisha frikë vetëm se Afërdita sillej mbas mejet e ndijshe hapin e saj. Shkoi shumë bukur saqë ajo më tha se kishte pasë përshtypjen se sikur unë të kisha pa mrapa, ajo kishte me u shkri si kolonë ranet.
Shpresimi
Ma mirë të ishte shkri se tash nuk kishte me ja marrë mendjen mikut tem ma të mirë.
Arjani
Homeri thote: ajo asht Afërdita e artë që dashunon buzëqeshjen…
Shpresimi
Ma merr mendja mirë, se Homeri i donte të gjitha perëndeshat greke, porse më thuej si e falenderove kur të doli shkolla?
Arjani
Sapo më doli emni se kisha fitue, pak nga loja ime e mirë e pak nga njoftësija e familjes, i dola përpara në shtator. Kisha mbledhë disa fletë të para të vjeshtës e ja rreshtova kudo përreth saj i thashë:
Poetët u bajnë kunorë nimfave të tyne të mesditës
Ndërsa unë po rreshtoj botët në kambët e Afërditës
Shpresimi
Si e priti, u skuq, i erdhi marre?
Arjani
Jo pse, aspak, ajo asht ndryshe nga të tjerat, ka klas e ka shpirt ore vlla. Më tha:
Nëse unë jam shkak i lumtunisë tande o student i ri
Atëhere kjo duhet festue si ç i takon me gëzim e hijeshi
Shpresimi
Me qafsh, me rrimë keni folë?! Po kjo qenka Romeo e Xhuljeta bashkë.
Arjani
Nuk ka Xhuljetë që krahasohet me të më beso, madje as vetë Aferdita e Homerit nuk i afrohet.
Shpresimi
Më thuej pra pse po festojmë sot, kur me çove fjalë, kujtova se e ke futë përfudnimisht në dorë…?
Arjani
Ah mos folë kështu për të si për gocat e tjera
Mos thuej : „ e fute në dorë“ kur unë atë e kam në zemër
Sepse ajo mua nuk më ngjan me asnji njeri në kët botë
Ajo flenn ë zemrën teme e unë ne të sajën…
Shpresimi
Aman ore vlla se po më tërbon,
të ka zanë qymyri porse shpejt kalon
më thuej pra cka dona me festue sot
më detyrove edhe mu me folë me poezi.
Arjani
Po të tham në mirëbesim, porse mos i thuej kujt se asht ma shumë sekret se lajm.
Shpresimi
Vdeksha nëse e merr vesh kush nga unë!
Arjani
Djali i Minotaurit, anëtarit të byrosë politikë që jetojnë në bllok ka sonte nji mbramje, si ato që shofim ndër filma me pije të ndryshme e muzikë e ka thirre nji grup për me festu.
Shpresimi
Mos më thuej se je edhe ti aty? Kaq shpjet po i njitë shkallët vëlla çko!
Arjani
Prit se mo e bukura vjen tashti. Ai ka thirrë gocat mo të bukura të arteve, e sejcila duhet me marrë nga nji shok me vedi si kavalier…
Shpresimi
E gjeta…
Arjani
Cka?
Shpresimi
Afërdita të ka thirrë ty!
Arjani
Nji shok e nji mik vlen më shumë se nji ciflik o Shpresim. Ty të tregoj gjithcka se më kupton që në fëmini. Deritash jam takue ma shumë si Romeo e Xhuljeta në fshehtësi, e kam përcjellë disa herë dorë më dorë deri te konvikti i vajzave në errësirë, jemi puthë në heshtje e pa fjalë, ndërsa sonte ajo ka marrë guximin me ba hapin e me u tregu të gjithëve dashuninë tonë…
Shpresimi
Aman si të tha se po më vdes sot ti mu?
Arjani
Sapo dola nga leksioni, po pastrohesha prej makiazhit të rrolit të Otellos kur Afërdita m´u afru….
Shpresimi
T´njofti?
Arjani
çtë njoftun thu! Më kapi nga krahu: Arjan kam nji ftese sonte te djali i kryetarit, shokut Minotaur, në Bllok e gezohem se po shkojmë bashkë.
Shpresimi
M´qafsh ashtu të tha, krejt direkt para të gjithëve?!
Arjani
Po, dashunija ka shumë rrathë të cilët jeta i hapë e i mbyllë vetë.
Shpresimi
Kamarier edhe dy ponce, të lutem.
Arjani
Porse sot paguj unë se asht dita jeme.
(vjen kamarieri e sjell edhe dy gota ponc e muzika Paradies e mbush skenen.)
Shpresimi
Po e vërtetë kjo asht si shpallje fejeset, që sot ju keni me kenë gjithkund bashkë…Hajt gzuar! çdo veshësh më thuej.
Arjani
Ende nuk e di. Gjatë verës kam punu nji muaj në ndërmarrje të tim eti e pse, për me ble nji palë pantallona teritali. Tashti mrapa mendoj se mirë kam ba se ato po veshi….
Shpresimi
Të lutem dëgjo vllanë tënd!
Arjani
Fol vlla!
Shpresimi
Mu m´kon ardhe këpucë atlete adidas nga Gjermanija, na kena të njajtin numër, janë fringo fare, nuk i vesh, ti jep vëllai ty, kallxoi atyre atje në bllok se edhe neve marrim vesht nga bota…
Arjani
Mos vëlla kjo asht shumë, unë e di se tanë Tirana kanë me të pasë lakmi për ato këpucë e ti do mi japësh mu?!
Shpresimi
Jemi vllazën apo jo!
Arjani
Jena ma shumë se vllazën gjaku, jena shokë e miq fminijet. N`gzime!
(ndeshin gotat…ne sfond nise video muzika:
(Fundi i aktit 1)
