Ime shoqe ma theu zemrën herët. Ajo vdiq e shkoi, duke më lënë vetëm me Antonetën, ende dy vjeçe. Pak nga pak, për shkak të rrethanave që u krijuan, e lidha jetën me time bijë. Siç do të më thoshin mjekët, ajo nuk ishte lunatike tipike, megjithëse kishte lindur në ciklin e hënës së plotë. Por as somnambule nuk ishte, natën nuk ngrihej prej thirrjesh të mistershme, për t’u endur symbyllur kuturù. Megjithatë, mjekët s’ma fshehën, thanë se kishte një çrregullim që, duke u rritur në moshë, do t’i kalonte. Por njëri prej tyre, kushedi përse, u kujtua të pyeste: “Ç’dhurata iu bënë fëmijës kur lindi?”. Sado rashë në zor, mua më duhej të tregohesha i sinqertë. Nga tezet, xhaxhallarët, kushërinjtë e miqësia, përveç të tjerave iu dhuruan gjashtë celularë, katër iPad dhe dy playsteishen. “Fëmijët e sotëm lindin më të zhvilluar se fëmijët e dikurshëm”, thanë në një gojë, “shumë shpejt Antoneta do t’i gëzojë.”
Dyshimin e parë për çrregullimin e pata kur vajza po bëhej katër vjeçe. Një ditë më gjeti në dhomën e gjumit, ndërsa rrëmoja në kujtimet e sime shoqeje. Hyri me kukullën në dorë dhe mendova se, si zakonisht, donte ta nanuriste në shtratin dopio. Për t’i krijuar paqen e gjumit, u nisa drejt derës, mirëpo zëthi i vajzës më ndali gjithë alarm:
“Babi, babi, ka rënë hëna në tokë!”
Me gjasë, më kishte shpëtuar nga sirtari një medalion floriri, ku ishte stampuar fytyra e së ndjerës dhe që, vetëkuptohet, Antonetës ia kisha treguar ngandonjëherë. Aty për aty, nuk më bëri përshtypje alarmimi i saj. Por, më pas, nisa të bluaja me vete: “Përse nuk thirri babi, babi, mami është rrëzuar përtokë?!” Ky naivitet prej fëmije do të më dukej më i natyrshëm, sesa rënia e hënës.
Në vitet e shkollës fillore, si ta parandiente lëvizjen e trupave qiellorë, brofte krejt papritur dhe turrej te dritarja, pa e lëshuar iPad-in nga dora. Kalonin veçse disa çaste dhe nëpër tylin e bardhë shpërndahej si polen një pahitje rrezitëse, çka lajmëronte mbërritjen e hënës. Më ka ndodhur t’i bëja shoqëri sime bije aty, derisa në sytë e saj të larmë, gjithnjë për shkaqe të pakuptueshme, bëlbitej ngadalë një melankoli e vagullt. Atëherë putheshim në faqe dhe i uronim njëri-tjetrit natën e mirë. Në të vërtetë, mbasi ndaheshim, unë sogjetoja gjatë prapa derës së saj, ndonëse në dhomën nga veriu nuk kishte hënë. Dhe këtë zgjedhje e kisha bërë me kast.
Kur kaloi në gjimnaz, midis telefonatave nga sekretaria e shkollës, njëra më ka mbetur e pashlyeshme. Mësuesja e letërsisë më kërkonte takim. Me çehre të rënduar dhe fletoren në dorë, ajo më tregoi hartimin e Antonetës. Temën e lirë “Përshkruani një mbrëmje në kopshtin me mollë”, ime bijë e kishte rrumbullosur në: “Kopshti me hëna”. Sipas Antonetës, në sa kokrra reflektohej disku qiellor, e njëjta hënë shndërrohej në shumë hëna. Që nga kreu e deri në fund, fjala “mollë” nuk gjendej askund. Ndërsa fjalët “fëshfëritje, përpëlitje, molisje, melankoli”, që përsëriteshin dendur, mësuesja i kishte ngjyrosur me lapsutel. Do të ishte mirë të bëhej një konsultë te psikiatri, tha. Jam këshilluar edhe me psikiatrin, edhe me neurologun, e njoftova. Sidoqoftë, ajo ngulmoi në një profeci: Në mos qoftë lunatike, vajza juaj mund të jetë platonike. Më hipën xhindët, por e mbylla gojën. Ç’të bësh, kështu molloisin nganjëherë dhaskalicat simpatike, llapin qesim pa pikë frike!
Me të mbaruar të mesmen, Antoneta nuk pati ndonjë dëshirë për studimet e larta. Dëftesa tregonte se as kishte spikatur, as kishte qenë bishti i kavallit. Si ndoqi një kurs të përshpejtuar për laborante, për disa kohë mbeti krejt e lirë. Pastaj u paraqit për intervistë në një laborator, që hapej rishtazi. Midis nëntëmbëdhjetë kandidatëve, ajo hyri e dyta. Mirëpo sapo u gjet përballë komisionit, ende pa pritur pyetje, Antoneta iu drejtua një burri skilipec, që rezultoi të ishte kryetari: “Iiii, sa verdhacuk qenkeni në surrat, zotëria juaj! Mos vuani gjë nga lëngata e hënës?” “E çfarë është lëngata e hënës?”, çapëleu sytë tjetri. “Epilepsia është. Në gjuhën e përditshme quhet sëmundja e tokës, zotëri.”
Pas këtij incidenti, e pata të pashmangshëm ritakimin me mjekët. Do t’i kalojë ky çrregullim, më siguruan sërish ata, duke këshilluar edhe disa seanca me psikologun. Pastaj më porositën: “Veçse kujdes, me këmbët në tokë dhe mendtë në kokë. Prandaj, kur t’i ketë kaluar, ruhuni nga infeksioni!” Sado që nuk e kuptova i ç’natyre mund të ishte infeksioni, prapëseprapë u qetësova disi.
Fati deshi që, nga fundi i seancave me psikologun, vendin e punës që Antoneta e humbi atëherë, një miku im na e gjeti gjetkë pa konkurs. E them me gojën plot se vitin e parë ime bijë lulëzoi. Një lulëzim i shëndetshëm, i kthjellët, aktiv. Kurse unë isha një baba i lumtur, nuk përgjoja më prapa derës. Tashmë e dija që, nëse nuk kishte lënë mbas punës ndonjë takim, komunikonte me rrethin e vet përmes celularit. (Me pagat e para kishte ripërtërirë gjithë elektronikën në dhomën e saj.) Por se ç’bënte në orët e natës, kur babëziu flinte rehat-rehat, gjë prej gjëje nuk paskësha ditur. E solli hera ta mësoja në një fundjavë.
Si ditë e shtunë, Antoneta kishte dalë me një shoqe. Mua sikur s’më zinte vendi, ndeza fshesën me korent dhe i hyra mbarë shtëpisë. Në dhomën e saj u stepa para tryezës. Ndanë kompjuterit pashë një bllok në formatin e fletoreve. Ta shfletoj, të mos e shfletoj? Më dukej një gjynah ndaj privatcisë. Mirëpo nuk i bëra ballë tundimit dhe lexova vetëm faqen, ku blloku kishte mbetur i hapur. Aty shkruhej: “Nga leximet e këtij muaji në Internet, deri tani kam gjetur 1236 vargje për Hënën, kundrejt 19 për Tokën. Në 597 prej tyre hëna është e plotë, në 264 e ngrënë dhe në 375 i këndohet bririt të hënës.”
Diç më sëmboi përbrenda. E bëra lanet fshesën dhe, për ta zbutur disi turbullimin, dola menjëherë nga shtëpia. Kur u ktheva, Antonetën e gjeta te banaku i kuzhinës, duke u marrë me darkën. Kishte kufjet në vesh, ndërsa telefonin në xhepin e përparëses. Ia hodha duart në supe dhe ndjeva si i fërgëlloi qafa. Pastaj, si të mos ishte shkëputur ende nga arratisja e magjishme, të cilën ia kisha cënuar befasisht, pyeti me një zë të tjetërsuar:
– E ç’është kjo, babi?
I thashë çfarë po shihja me sy. Por ime bijë u shtang në profil. Po atë çast, duke tërhequr kufjet gjithë prishaqejf, më kundërshtoi në mënyrën më habitore:
– Uaaa, ç’po thua kështu, ç’po thua, babi?! Kjo është hëna në sfondin e një reje të bardhë. Është hëna në tigan, babi.
Se ku dreqin e shihte hënën, nuk e mora vesh, sepse qielli ishte sterrë atë mbrëmje. Unë i kisha thënë se po shihja të fërguar një vezë, që kushedi kur pula e kishte nxjerrë nga prapanica. Por ndoshta pikërisht përmendja e prapanicës ia kishte dhjerë tërë vorbullën romantizante.
“Infeksioni, infeksioni!”, më buftoi në kokë gjithë gjëmim ajo porosia e harruar. Ndonëse ishte koha kur flitej për rrezikun e Gripit të shpendëve, mendja më thoshte se mjekët kishin pasur parasysh ndonjë infeksion të llojit tjetër. Dhe vërtet, thonë se për shkak të lehtësisë me të cilën përhapet ky virus dhe mungesës së vaksinës trunore, një epidemi e re po kërcënon tashmë tërë botën.
Castelnovo, 24 shtator 2018
ObserverKult
