Nga Xhabir Ahmeti
Shtatëmbëdhjetë muaj pa ty, biri im
Po të ishe ti, biri im, do ta kishe gjetur shtegun të dalim në shtegun e krenarisë
U bënë shtatëmbëdhjetë muaj që mbetëm pa ty, Luran, o djali im. Prej atij çasti kur na ike u duk së largu si fundoset anija e ëndrrave tona. Tash jemi në ishullin tonë midis oqeanit ku vetmia ka nisur të shndërrohet në gjarpër. Vetëm jemi.
Jemi pemë të djegura nga vapa e shkretëtirës stërpikur me bulëza lotësh dhe mbuluar me një shtresë të trashë heshtjeje, të cilat i tërheqin zhargas kuajt e zez të pasigurisë e na bredhin nëpër rërën e pafund. Nuk dëgjohet më gjëma jonë. As gjuha e bilbilit që na e mësove ti.
Kur ua përkujtojmë njerëzve këto veçanti, ata nuk i përfillin, shpesh madje edhe ata që thurnin dikur këndonin oda për ty, tash e kthejnë kokën mënjanë. Ka këtu diçka prej të cilës duhet të kemi frikë. Përroi i kohës?! Po. Ai rrjedh pa mëshirë, pa insaf, duke i treguar dhëmbët e natës dhe të ditës. Ai i tërheq me vete edhe ditën, edhe natën. Sa e vështirë vjen dita, sa e rëndë nata! Nata, sa vjen, na strehon nëpër këndet e saj të errëta plot merimanga dhe lë nga një vrimë të shohim prej kah na kanosen larashët dhe bishat e uritura. Rrimë në terr të mbërthyer me prangat e heshtjes që na mbajnë fort për shkëmbin e benës. Kështu na mban fati në rrjetën e dhembjes. Rrimë në përqafimin e tij të ftohtë dhe e presim zërin tënd të metaltë të na vijë duke kumbuar, të na vijë si ndihmë për të na nxjerrë nga vetmia që djeg, të na e largojë këtë hidër, të na i heqë këto pranga, këto rrjeta: Babi, ne jemi një.
Shpirti im, thua, me shpirtrat tuaj janë një gërshetë me fije ari, me fije përjetësie. Unë jam me ju, emri im është me ju sa të jetë jeta, shton. Dhe, ai zë, zëri yt që i këput zinxhirët e kohës, të kohës që ikën me shpejtësi drite, është mburojë e fortë. Ai duket se vjen së largu, vjen nga një hapësirë matanë yjeve.
Vjen me forcë të papërshkrueshme që të mos e lejojë atmosferën në mol të cilën e imponojnë pikëllimi për ty, kotësia pa ty dhe vetmia. Vjen ditën kur na sulmon vetmia e s’na lë ta largojmë vrugtësinë e cila i ka mbuluar lulet në ballkonin kur rrije e bëje plane për të ardhmen tënde artistike dhe për të gjithë ne, për lumturinë tonë.
Natën i del përpara pasigurisë e cila na i merr notat e vajeve dhe i shpërndan në hapësirë, sepse nata është aleat i vetmisë dhe i qenit me tri kokë; nata është një mal i zi që na e zë pamëninë; nata është jehonë e llahtarit që derdhet nga dora e pabesë dhe sillet rreth shtëpisë sonë, ku kërkon që të na i fundosë edhe ëndrrat e bukura mbetur në imazhet e pafundme të kujtimeve që na ke lënë; nata i ndonjëherë bëhet vërshimë, e cila i ngre valët e saj të tërbuara dhe e pret me goditje barkën tonë ku e mbajmë të shkruar emrin tënd.
Natën e ngre dorën e saj djallëzia nga grafikat socrealiste dhe na e bën e me dije se liria, dashuria dhe vendimet tona për të ndriçuar të kaluarën dhe të ardhmen janë mall i mbështjellë në bohçen e saj, janë mall që synon ta grabisë kjo dorë e rëndë; në hapësirat e natës ne jemi kaproj për gjah; natën acari shkruan dosje për ne; natën vazhdon të dëgjohet e vrazhdë akuza kundër këtij oxhaku që ti i e ngrite duke e hapur kahen e ndritshme para tij; natën u mbyll kjo kahe; natën kur shikojmë kah qielli, nuk e shohim më as hënën, sepse edhe ajo fshihet nën re, njësoj si njerëzit që përpara vetes kanë vendosur rrasa harrese duke ushqyer kësisoj traditën e vrasjes së kujtesës; nata është muri i vajit tonë të pafund.
Edhe dita është e rëndë plumb; dita e ka në skenë kamxhikun që kërkon klithmat tona; ditën shkëlqejnë thikat e huaja që përdoren kur i hapim temat e pikëllueshme të gjurmëve në toponimet e vrara, të rrugëve që nuk e flasin gjuhën e nënës, të shkëlqimit tënd, i cili u bë i padëshiruar nga sportelet. Sa vështirë! Po të ishe ti, biri im, këtu, do ta kishe gjetur shtegun të dalim në fushat e krenarisë, të dalim nga këto ditë e këto net të mbështjella me re shqetësimi e mospërfilljeje. Po ne, çfarë mund të bëjmë të mbyllur në këtë qark të aleancave të vjetra dhe të reja të kotësisë kundër oxhakut tonë, çfarë mund të bëjmë përveç se edhe ditën me përcëllimë, edhe natën me shtrëngatë ta ruajmë kujtimin për ty, sepse ti e kishe librin e shtegut të mirë, sepse ti ishe dritë.
Tash sillemi si pasardhësit e Mojsiut, të përhumbur nëpër shkretëtirat e Sinajit. I përngjajmë Sizifit. Kështu kalon koha me valët e saj të turbullta mbi ne. Pastaj tiktaku i orës na e bën me dije se koha, qoftë ditë, qoftë natë, është vetëm një rrjedhë e pandalshme si ujët e lumit që përfundon diku në asgjënë e shkretëtirës. Prandaj i kthehemi vetes dhe shikojmë përreth. Rrimë zgjuar. Gjithandej duket hija e bukurisë tënde, gjithandej dëgjohet zëri yt i metaltë që e mbushte skenën e teatrit dhe i jepte kumbim ekranit të filmit; kudo janë të pranishme gjurmët tua. Atëherë ne themi njëzëri: nuk do të lejojmë që emrin tënd të shtrenjtë ta marrë kjo rrjedhë e padukshme, ta marrë neglizhenca që e ka lënë jehonën e largët të toponimeve dhe të antroponimeve të mëdha të mbështillen nga reja e zezë.
Ne patjetër se do t’ia dalim ta nxjerrim gurin nga xingona dhe ta rrokullisim shtegut të duhur. Patjetër duhet ta ndezim dritën natën. Patjetër duhet të rrimë zgjuar vazhdimisht. Duhet ta ndalim kohën, sepse po e gdhendim emrin tënd në shkëmbin e amshimit. Emri yt është stema e kësaj shtëpie. Emri yt është pjesë e yjësisë së gjuhës shqipe, të cilën aq shumë e deshe, ngase aty fshihet butësia, thellësia, mrekullia. Ne, të gjithë, duhet ta dëgjojmë kumbimin e zërit tënd që udhëton shtegut të përjetësisë, sepse ai zë doli nga ëndrra më e bukur. Ne duhet ta zbusim natën e egër dhe të dalim në ditën pa shpata. Kjo është beteja jonë.
Lurani ynë, të duam pa kufi dhe jetojmë me hijen tënde, me zërin tënd, me mirësinë tënde, me dashurinë tënde që na ka mbajtur të qëndrojmë vertikalisht.
ObserverKult
Lexo edhe:
XHABIR AHMETI: E MBANTE NË MEND MIRË PAMJEN E BURRIT QË TASH U TRET…
