Një grua ka nevojë të kalojë pak kohë edhe vetëm, por fatkeqësisht nuk e ka këtë luks.
Brigid Schulte /The Guardian
Disa muaj më parë, ndërsa përpiqesha të gjeja pak kohë të lirë për të shkruar gjatë ditëve të ngarkuara me punë një koleg më sugjeroi të lexoja një libër që fliste për ritualet ditore të artistëve të njohur. Por në vend që këto rituale të më ofronin frymëzimin që shpresoja, ajo çka më bëri përshtypje rreth këtyre artistëve kreativë, pjesa më e madhe e të cilëve ishin burra nuk ishin ritualet apo rutina e tyre por jeta e grave të tyre.
Marta Frojd jo vetëm që i lante Sigmundit rrobat çdo mëngjes por edhe i vendoste atij pastën e dhëmbëve tek furça çdo ditë. Çeleste, shërbyesja e Marcel Proust-it nuk i çonte atij vetëm kafen, gazetat, kroasanët apo letrat në një tabaka prej argjendi por ishte edhe një mike me të cilën ai dëshironte të bisedonte për orë të tëra. Disa gra përmenden për faktin se janë të duruara dhe pajtohen me gjithçka, si gruaja e Karl Marksit e cila jetonte në mjerim me 3 fëmijët e mbijetuar nga 6 që ishin më parë ndërkohë që ai shpenzonte çdo ditë duke shkruar në muzeun britanik.
Gustav Mahler u martua me një kompozitore të quajtur Alma dhe më pas e ndaloi atë të kompozonte duke i thënë se familja e kishte një kompozitor pra vetë ai. Ai kompozonte në mendjen e tij, kur dilte me Almën shëtitje, kur mbaronte notin e mesditës, kur Alma ulej në bar apo në stol dhe ajo nuk guxonte kurrë ta shqetësonte. “Kam ngelur nën petkun e një shërbyeseje. Diçka po ndodh me mua. Jam duke pritur dikë që të mendojë për mua dhe të më ndihmojë të gjej vetveten”.
Ndryshe nga artistët burra, ditët dhe trajektorja e jetës së grave artiste në libër përshkruhen të limituara për shkak të shtëpisë dhe kujdesit ndaj familjes. Xhorxhia Sand punonte deri natën vonë, gjë kjo të cilën nisi ta praktikonte gjatë adoleshencës kur i duhej edhe të kujdesej për gjyshen e saj. Gjithashtu edhe Francine Prose shkruante deri natën vonë pasi duhej të bënte një rrugë të gjatë për të marrë fëmijët nga shkolla. E ndërsa Maja Angelou braktisi gjithçka brenda shtëpisë dhe e gjeti veten në një dhomë hoteli duke menduar, lexuar dhe shkruar.
Anthony Trollope shkruante 2000 fjalë para orës 8 çdo mëngjes, gjë kjo të cilën e filloi kur mamaja e tij 53 vjeçare nisi të shpenzonte kohën duke ndihmuar burrin e sëmurë dhe 6 fëmijët e tjerë. Ajo mbaronte shkrimet e saj në orën 4 të mëngjesit në mënyrë që ta shërbente mëngjesin në familje në kohën e duhur. Menjëherë të vjen në mendje një intervistë e Patti Scialfa-s e cila tregonte sesa të vështirë e kishte të kompozonte për albumin e saj solo sepse fëmijët e ndërprisnin gjithmonë dhe i kërkonin tu përkushtohej, gjë kjo që nuk e bënin me babain e tyre Bruce Springsteen.
Pra, gratë kanë talent dhe janë të afta të lenë gjurmë të thella në botën e artit por nuk kanë kohë. Ritmi i tyre i ditës përfshin një sërë detyrash në shtëpi, përkujdesje ndaj fëmijëve dhe punë farefisnore. Gratë kanë nevojë për kohë gjatë të cilës të mos ndërpriten, të përqëndrohen, të bëjnë atë që duan ndaj ato nuk e gëzojnë këtë luks dhe përballen me një egoizëm të thellë.
Edhe sot, rreth e përqark botës pjesa më e madhe e grave shpenzon më shumë kohë duke u marrë me punë shtëpie dhe duke u kujdesur për familjen. Një studim i kryer tek 32 familje në Los Anxhelos nxorri në pah se gratë nuk kanë kohë të lirë më tepër se 10 minuta. Një sociologe Jova Misra dhe kolegët e saj gjithashtu zbuluan se akademikët, kryesisht profesoret femra i kishin orët e tyre të punës më të gjata krahasuar me ato të burrave. Orët e gjata të punëve përfshinin ndërprerje, shërbim në komunitet, mësim dhe mentorim. Ndërkohë burrat kalonin ditën me zhvillimin e karrierës së tyre, duke u marrë me krijimtari të ndryshme, shkrim, lexim, kërkime shkencore etj.
Studiuesit feministë gjithashtu zbuluan se shumë gra mendojnë se nuk meritojnë shumë kohë të lirë siç kanë burrat. Ato mendojnë se kjo kohë duhet fituar. E vetmja mënyrë për ta fituar këtë kohë është duke krijuar një listë me të gjitha gjërat që duhen bërë gjatë ditës, listë kjo që zakonisht nuk ka fund. Një tjetër shkrimtar VS Naipaul deklaronte se gratë shkrimtare nuk janë konkurrencë për burrat, shkrimet e tyre janë tepër sentimentale, pikëpamjet e tyre janë shumë të kufizuara ndryshe nga shkrimtarët burra të cilët janë themeli i jetës njerëzore.
Imagjinoni sikur Shekspiri të ishte lindur femër apo të kishte një motër binjake. Nuk do të kishte kurrë kohë apo edhe aftesinë për të shpalosur gjenialitetin e vërtetë. E kështu motra e Shekspirit do të kishte përfunduar e çmendur, e shurdhër e vdekur ose e mbyllur në një kasolle në pyll apo edhe e përqeshur nga të tjerët si shtrigë.
- Autorja është fituesja e çmimit Pulitzer, gazetare e gazetës Amerikane “Washington Post” dhe revistës Amerikane me të njëjtin emër, si edhe partnere e Fondacionit “Amerika e Re”./bitchmagazine
ObserverKult
