Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë njoftoi se ekspozita e finalistëve të çmimit “Artistët e së nesërmes” 2023 do të hapet më 9 nëntor.
Çmimi “Artistët e së nesërmes” është një projekt unik që u ofron artistëve të arteve pamore nën moshën 35-vjeçare mundësinë të krijojnë vepra të reja, të bëhen pjesë e një procesi specifik që përfshinë vlerësimin e veprave dhe artistëve nga një juri kredibile ndërkombëtare, mundësi që të bashkëpunojnë me ekipin kuratorial të Stacion – Qendrën për Art Bashkëkohor Prishtinë dhe të marrin pjesë në ekspozitën vjetore të finalistëve të çmimit “Artistët e së nesërmes” edhe të udhëtojnë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe të përjetojnë dinamikën e skenës artistike të Nju Jork-ut, për dy muaj qëndrimi në Residency Unlimited.
Pas kthimit nga SHBA artistët fitues bëhen pjesë e programit vjetor të Stacion- Qendra për Art Bashkëkohor në Prishtinë me ekspozitën personale që shfaqet në Klubin e Boksit në Prishtinë.
Anëtarë të jurisë së çmimit “Artistët e së nesërmes” 2023 Julieta Aranda, artiste, bashkë-themeluese dhe redaktore e e-flux, Berlin, Miljana Dunđerin, artiste, drejtoreshë e qendrës private kulturore “Akvarijus”, Mitrovicë Veriore, Agrina Vllasaliu, artiste, fituese e çmimit ‘Artistët e së nesërmes 2022’, me angazhim në Berlin dhe Prishtinë, Alper Turan, kurator dhe shkrimtar, me angazhim në Nju Jork dhe Stamboll, dhe Driton Selmani, artist, Prishtinë, ka zgjedhur tre finalistët e çmimit “Artistët e së nesërmes” 2023, artistët e rinj Renea Begolli, Shkamb Jaka, Arbesa Musa.
Sipas deklaratës së jurisë për tre artistët finalistë, vepra e Renea Begollit e shtyn pikturën përtej komoditetit të pëlhurës dhe e përdor atë për të hetuar tensionet midis botës njerëzore dhe asaj më shumë se njerëzore, që duket se janë qendrore në praktikën e saj.
Shtresimi në veprën e saj duket se pyet, si mund të përkthehet qielli i së ardhmes në të tashmen?
Cilat janë shtresat që eksplorimi tekniko-shkencor njerëzor përpiqet t’i shtojë botës natyrore? A janë e ardhmja dhe territoret qiellore që mund të kontrollohen dhe përcaktohen nga njerëzit?
Shkamb Jaka është një artist që tregon një gjuhë piktoreske të pjekur dhe të zhvilluar, që është qartësisht e tija dhe që lundron i qetë mes disiplinave të ndryshme artistike. Ai ka një botë referimi shumë interesante, të ankoruar në fizikën kuantike, astrofizikën dhe metafizikën, dhe përpiqet të sigurojë përfaqësime të qëndrueshme për fenomenet që përshkruhen në to, duke ngritur pyetjen se çfarë është e përfaqësueshme dhe si.
Arbesa Musa është një artiste multidisiplinare e diasporës kosovare, e cila e përdor kujtesën e përvojës së saj në Kosovë si burim kryesor për punën e saj.
Ajo përdor materialet e përditshme në mënyra delikate që lejojnë potencialin e tyre evokues dhe emocional të dalë përpara dhe të marrë përsipër.
Artistja e nominuar për çmimin “Artistët e së nesërmes” 2023 Renea Begolli (1998) është artiste pamore dhe studiuese që punon në Prishtinë.
Puna e saj artistike eksploron intimitetin, gjininë, kujtesën, izolimin, trupin, hapësirat, çështjet ekologjike dhe sociale, të shprehura kryesisht përmes pikturave, vizatimeve dixhitale, instalacioneve dhe video-artit.
Në vitin 2021, ajo u diplomua në Pikturë (BA), në Fakultetin e Arteve, Universiteti i Prishtinës dhe në Universitetin Bournemouth, BA (Hons) në Sociologji dhe Antropologji Sociale, një shkëmbim një semestral me Erasmus+.
Monedha (shtator-tetor 2023). Begolli aktualisht po punon si Asistente Kuratoriale për Bienalen e Kievit, Vjenë 2023, si pjesë e programit Artist-in-Residence në MuseumsQuartier në Vjenë. Nga viti 2020 deri në vitin 2023, ajo ka punuar në Iniciativën e Historisë Gojore si studiuese dhe arkiviste.
Në vitin 2022, ajo ka punuar edhe si koordinatore e programit dhe bashkëkuratore për Kosovën në Arkivin Sekondar. Si artiste, Renea ishte pjesë e disa shfaqjeve të artit në grup dhe pati një shfaqje solo këtë vit të titulluar “Pragu” në Galeria Qahili.
Punimet e saj u ekspozuan në disa ekspozita kolektive: “Pavijoni i Arteve Pamore”, Varg e Vi(Gjilan, 2022), “Hybrids in Sight”, në Termokiss(Prishtinë, 2022), “Arti gjatë pandemisë: Bazuar në një histori të vërtetë” në Galerinë Kombetare të Kosovës(2021), “Breathe” (@femartkosovo, 2021), “Viti i Ri, Artistë të Ri, Shpresa të Reja” në “Europe House” (2021), “Additions” (2020; Prishtinë, Mitrovicë) kuruar nga Blerta Hoçia, organizuar nga Fondacioni17, e më shumë.
Artisti i nominuar për çmimin “Artistët e së nesërmes” 2023 Shkamb Jaka ka lindur në Gjakovë.
Ka diplomuar në degën e Arteve të Bukura – Pikturë (BA dhe MA) në Universitetin e Prishtinës. Përveç mbajtjes së dy ekspozitave personale, “DisDeKodim” tek Menza Ramiz Sadiku, 2020 dhe “Veprim drithërues në distancë” në Paper Gallery, në vitin 2021, ka prezantuar punën e tij në ekspozita të ndryshme kolektive.
Jaka ka qenë finalist i “Artistët e së nesërmes” në Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor, 2020, pjesëmarrës në ekspozitën “Bazuar në një histori të vërtetë” në Galerinë Kombëtare të Kosovës, 2021 si dhe së fundmi me prezantimin e veprës në ekspozitën “SOLO” në Qendrën e Praktikës Narrative, 2023. Interesat kryesore artistike të Jakës shkojnë nga vëzhgimi i sjelljes njerëzore, tek përvojat personale, tek teoritë dhe eksperimentet e ndryshme shkencore.
Tani fokusi i tij është te fizika kuantike, metafizika dhe krijimi i vendeve utopike, bazuar në gjetjet e reja shkencore, duke i kthyer ato në art pamor.
Artistja e nominuar për çmimin “Artistët e së nesërmes” 2023 Arbesa Musa (1999) jeton dhe punon mes Zvicrës dhe Kosovës.
Musa ka lindur në Gjenevë dhe rritur në Ferizaj të Kosovës. Ajo u kthye në Zvicër në vitin 2017 për të vazhduar rrugëtimin e saj artistik. Nga viti 2017 dhe sot ajo punon në një studio në Gjenevë me artistin zviceran, Stéphane Brunner.
Gjatë viteve të qëndrimit në Kosovë, Arbesa mori 6 vite kurse pikture me artistin kosovar Alaudin Elezi, ku zhvilloi teknika të ndryshme pikture si vaj, akrilik, pastel apo edhe vizatime akademike.
Me kthimin e saj në Gjenevë, ajo studioi në CFP Arts (Centre de Formation Professionelle Arts), ku filloi të punojë me media të ndryshme përveç pikturës, si skulptura, video, shkrimi dhe zëri.
Në korrik të 2022, Arbesa u diplomua me një Bachelor në artet pamore në HEAD (Haute Ecole d’Art et Design), ku punoi së bashku me Caroline Bachmann, Vidya Gastaldon dhe shumë të tjerë. Aktualisht, ajo është duke studiuar për Master në Artet e Bukura në Institutin Kunst, FHNW, Bazel.
Arbesa Musa është një artiste multidisiplinare dhe punon me teknika dhe mediume të ndryshme si pikturë, skulpturë, zë, performancë, tekst, instalacion, qëndisje etj. Fragmentet e jetës së përditshme dhe përvojat e saj si grua janë pikat kryesore të punës së saj.
Roli gjinor, traditat, peizazhet dhe kujtimet marrin një rol të madh në kërkimet e saj. Ajo është gjithashtu shumë e lidhur me atdheun e saj dhe e përqendruar në rrëfimin e temave të ndryshme që shënuan jetën e saj.
Tema që mund të jenë mjaft politike dhe provokuese. Një nga temat me të cilat Arbesa ka punuar së fundmi është “arti tradicional” ose “arti artizanal”, si qëndisja dhe endja, që për të përfaqëson një dialog me të gjitha gratë e tjera që kanë punuar me fije para saj dhe kanë mbetur jashtë artit dhe historia e arsimit.
Arbesa përpiqet ta ndërtojë punën e saj bazuar në përvojat personale dhe kulturën popullore nga e cila është e rrethuar.
Fituesi i çmimit “Artistët e së nesërmes” 2023 do të shpallet me 2 dhjetor 2023 në Klubin e Boksit në Prishtinë.
Fituesi/ ja i/e çmimit “Artistët e së nesërmes” 2023 do të shpërblehet me qëndrim dy mujor në Nju Jork, SHBA, në programin rezidencial për artistë në Residency Unlimited, gjatë periudhës qershor/korrik 2024, dhe ekspozitë personale në kuadër të programit vjetor të ekspozitave të Stacion – Qendra per Art Bashkëkohor Prishtinë të vitit 2025.
Çmimi “Artistët e së nesërmes” është çmimi kryesor për art për artistët e rinj bashkëkohor në Kosovë i organizuar nga Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë në bashkëpunim me Residency Unlimited në New York dhe The Trust for Mutual Understanding në New York.
Ndërkaq qëllimi i çmimit “Artistët e së nesërmes”, është që të ofrojë mbështetje artistëve të rinj dhe të lehtësoj vazhdimin e punës së tyre duke i zhvendosur ata nga një rol margjinal në një rol qendror në shoqëri.
Çmimi “Artistët e së nesërmes” është pjesë e programit të çmimeve për artistët e rinj pamor – YVAA (Young Visual Artists Awards) – që është një rrjet i dhjetë çmimeve të ngjashme nga Evropa Qendrore dhe Lindore, dhe i cili u themelua në vitin 1989 në Çekosllovaki nga Kryetari Vaclav Havel, Wendy Luers dhe artistët disidentë, që kishin për qëllim përkrahjen e ngritjes dhe zhvillimit të artit bashkëkohor dhe shoqërisë civile.
Qëllimi i Kryetarit Havel, organizatorëve dhe themeluesëve të Çmimeve YVAA ishte të shpërblejnë artistët e rinj me një rezidencë artitike në SHBA, dhe për t’i ekspozuar ata në botën jashtë vendeve të tyre dhe për të theksuar rolin e kulturës në demokratizimin e shoqërisë dhe rolin e kulturës në shoqërinë civile.
Ata themeluan një garë transparente dhe të hapur vjetore, që vlerësohej nga juritë e pavarura dhe që ndrroheshin, pa nepotizëm dhe favorizim.
Ky mision themelues dhe kjo kornizë programore, për të përkrahur artin bashkëkohor, për të njohur dhe shpërblyer ekselencën artistike, për të ngjizur shkëmbimin kulturor dhe për të ndërtuar kapacitetin e institucioneve të pavarura të artit dhe shoqërisë civile, janë edhe udhërrëfyes për Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë për organizmin e çmimit “Artistët e së nesërmes”.
Në vitin 2015, Residency Unlimited (RU) u angazhua si organizator i programit YVAA dhe nikoqir i programit rezidencial në Nju Jork.
Në shtator të vitit 2015, Stacion – Qendra për Art Bashkëohor Prishtinë është ftuar për të marrë përsipër organizmin dhe udhëheqjen e çmimit “Artistët e së nesërmes” në Kosovë, duke filluar me edicionin e parë të vitit 2016./Express
ObserverKult
Lexo edhe:
CIKËL POETIK NGA BISLIM AHMETAJ: ETYD DASHNIE
Ju ftojmë të lexoni një cikël të zgjedhur poezish nga Bislim Ahmetaj:
Etyd dashnie
Diellin që e pi
Me sy perëndimeve
E lind me buzë
Për ju mëngjeseve…
Etyd dhimbje
Tokën e ndanë për frymë,
Malin e zunë,
Deti u zaptua,
Një rriskë të hollë qielli
apo një cpirrë rrezje dielli
A thua do të teproj për mua?!?
Etyd larush
Mbrëmjeve
Para gjumit
Lutem
Për jetën,
Për vetën
Për njerëzit që dua
Mëngjeseve shpesh këndoj
Ndërsa mesditave më pëlqen
Të hazdisem, të jetoj pa mure.
Etyd nostalgjie
Anija dhe nata
me të cilën po udhëtoj
po ikën ethshëm prej lindjes
unë dhe breznia ime
si magnet i jemi lidhur vendlindjes.
Etyd shprese
Bash
Kur vetmia
Dhe asgjëja
Deshën të ndërtojnë
Një lapidar të burgtë mbi mua
Mu ul një zog në gjoks
Dhe donte pa kushte
Me ba dashni
Me mua.
Poezinë e plotë mund ta lexoni KËTU:
CIKËL POETIK NGA EMIN Z. EMINI: EJA SOT E MË DUAJ…
Ju ftojmë të lexoni një cikël të zgjedhur poezish nga Emin Z. Emini:
EJA SOT
eja sot e më duaj
më dashuro me të gjtha flakët e zjarret e tua
gjakun e frymën ma digj
sot eja e më duaj
jepmë hirin e bimëve në oborr
eja sot
kokrrat e shegës të të shohin
të bukura të rriten
të piqen
me ty të ngjajnë
eja e më duaj sot
për të më vrarë ke kohë edhe nesër
E PAEMËR
asaj
nuk dija t’i vëja emër
thjesht e ndieja
ajo
qe muzika
e zotit
IKJA E SAJ
ajo mblodhi çdo gjë
edhe frymën e mbetur në ajrin e shtëpisë
aromën e lëkurës së trupit lënë shtratit
duarngrirë me temjan e tymosi
me buzëkuq i shkroi pasqyrës mbi fytyrë
s’do t’ma shohësh më surratin
tesha e kotesha i plandosi
në njërën nga dhomëzat e zemrës
mori ç’deshi
shkoi
në sofrën e vargut një vend i zbrazët
boshi
aq i vogël
sa s’e zë vetmia e madhe
gjithçka zgjerohet me trajtë kozmosi
poezia tkurret zhbëhet e bëhet asgjë
pa të
EKLIPS
ajo udhëton natën
ai ditën
udhëtimin e qielltë nisur kanë
para se zogjtë të çilnin zogj
para se uji të mësonte të rridhte tatëpjetë
para se njeriut t’i vinte era hudhër
ecin me shpirt ndër dhëmbë e ecin
trajektoret e tyre ndara
duku në blu
në paanësinën e pasosur t’i pjekin
ObserverKult
