“Çka i duhet botës vetja pa ty?”, poemë nga Gjergj Jozef Kola

1.

Çka i duhen botës hapësinat pa za,
ku nuk frymojnë as mite, as histori,
ku shpirti s’ka forcë me lind
as edhe nji dashuni te vetme?

2

Çka i duhet Rusisë, Siberia
ky shkretim i akullt, pa cicërima
pa kumbona, e asnji poezi?

Aty nuk lind ma Dostojevski,
as zemra e Çajkovskit s’gjen melodi,
veç britma shpirtash të burgosun.

Çka i duhet Rusisë ky Hades i pa fund?
ku poetët i ngulin në borë,
ku shpirti ndalet, e nëndheu flet, si vorr.

Kjo tokë e zbrazun pa njerí,
një mbretni akullit, planet pa jetë
ku hija e njeriut rrnon e vjerrun per hanë.

3

Çka i duhet Amerikës Alaska
ky cep i ngrimë,
ku deti hesht nën akull,
e stuhitë flasin gjuhë të frikshme?

Ku Jack London kërkoi arin në akull,
e gjeti romanet e tij plot poezi,
në kufijtë e pafund të shpirtit plot zjerm.

Gershwin s’e ndigjoi kurrë kërcitjen e akullit,
melodia e tij lindi në rrugët e zhurmshme
të qyteteve që s’flejnë kurrë,
jo në fushat ku mbretëron ariu i bardhë.

Çka i duhet Amerikës ky varr i akullt?
që nuk të jep asnjë fjalë,
asnjë këngë, asnjë poet

E kërkon me vendos fatet e botës.

4.

Fundja,
Çka i duhen botës akullnajat e ngrime,
ku bora rri si varr i bardhë pa epitaf,
e s’ka ma Saga eskimezësh,
as zjerm me kendu pranë igluve?

Ç’i duhen botës shkretinat pa fund,
ku era shlyen çdo gjurmë të njeriut,
ku s’ka ma Nji mije e një net histori,
as Sheherazada që mbijeton me fjalë?

Këto hapësina të zbrazta
janë pasqyra të frikës sonë,
janë vendi ku njeriu s’e gjen kurre vedin,
veç hijen e vet të thyeme nen diell.

Ne jena bije të kësaj toke, të lindun
E vetëm shtohena, si peshqit
anipse kena perlen hyjnore në zemër.

Ndër ne ka vende ku vdekja sundon aq gjatë
saqe shpirtit i duhet me lindë sërish
që mos me humb përgjithmonë landën e dashunisë.

5

Tokat e pa shpirt lindin njerëz te pashpirt, pra,
Çka i duhet Rusisë Siberia e pafund,
ky varr i bardhë i poetëve,
ku Dostojevski nuk lind kurrë,
por veç dhimbja e të burgosunve mban frymë?

Çka i duhet Amerikës Alaska,
ky akull i heshtun i veriut,
ku Gershwin nuk gjeti asnjë notë,
e Jack London ndeshi vetëm egërsinë?

Çka i duhen botës akullnajat e ngrime,
ku nuk ka ma Saga eskimezësh,
as kangë pranë igluve të dritës blu?

Çka i duhen botës shkretinat e pafund,
ku era zhduk çdo gjurmë të njeriut,
ku Sheherazada hesht përgjithmonë
e Nji mije e nji net nuk rrnojnë ma?

6

Këto toka pa shpirt
janë pasunitë e heshtjes,
miniera fosilesh, të naftës e gazit,
por jo te fjalës, të muzikës, e dashnisë.

Perandoritë e akullit jane kështjella të zbrazta,
ku njeriu i perjetshëm humb melodinë,

e ndihet vetëm zhurma e armëve,
ku heshtja asht rojtar Cerberusi
i pushtetit mbi botën.

Bijte e Hadesit dalin
Nga njëna lufte në tjetrën
e dojnë me i dhanë botës fytyrën
e akullt e me na tregue
se shpirti në boten tonë nuk lind ma
e na bajmë se jena në andërr
e nuk po e ndijme kuisjen
e vdekjes nëpër shkretinat e ngrime.

7.

Prandaj

eja
shpirt i bukur vajznor

me krahë engjùjsh
në agim

kur Afërdita
mbush me trandafila
hijen e andrrës tande

dhe e ban dritë

fluturo
mbi ballkonet e varuna të Vjenës
zbukuru me fole lulesh
si në kohen e Semiramides

zbrit n’Paris
ku rruga âsht pentagram
e çdo shenjë muri
bahet alfabet i dashunisë

kalò Romen
me kambana t’arta
që bien për pasion
e na kujton se koha
asht veç tingull i përjetshëm

kthehu në Shkodër
ku gjurma mbi gurë
asht dëshmi pagëzimi
që pret dorën tande

eja
e shih se si jeta
ndërton qytete prej ngjyrash
vetëm për ty

si kjo poezi dhuratë
strukë në nji kuti të hollë

që fsheh nji parfum origjinal

të panjoftun për botën
e si kombinacion ka veç
synin tand të qeshun.

8

Prandaj:
Çka i duhet botës vetja pa ty
me hap sytë nadje herët
E mos me pa të qeshunen tande
Që parfumon në dashuni?

Vjenë, gusht 2025

ObserverKult


Lexo edhe:

GJERGJ JOZEF KOLA: INERCIA E DASHUNISË