Kalaja e Libohovës ngrihet mbi një plan shkëmbor në lindje të qytetit të Libohovës me një planimetri thuajse katërkëndëshe 70 x 80 m.
Drejtoria rajonale e trashëgimisë kulturore Gjirokastër solli të dhëna për këtë vendndodhje e cila ka marrë vëmendjen e historianëve dhe studiuesve dhe tashmë mund të vizitohet edhe nga publiku.
Kalaja e Libohovës përforcohet nga katër kulla poligonale në qoshet dhe me nje bastion në formë të rregullt gjeometrik ngjitur me njëren prej kullave në njërën nga qoshet.
Fortifikimi është i pajisur me tre hyrje. Ajo ruan në të gjitha karakteristikat e ndërtimeve tipike të Ali Pashës.
Kalaja ka pasur rolin e një pallati të mbrojtur, e ndërtuar për motrën e Ali Pashës, Shanishanë. Brenda kalasë identifikohen ende rrënojat e sarajeve të motrës së Ali Pashës.
Sipas prof. Karaiskaj, saraji dhe kalaja janë të së njëjtës kohë, dhe në fakt nga Pouqueville ajo përmendet vetëm si saraj e jo si kala ,duke mbartur kështu karakteristika të një saraji të dikujt të rëndësishëm siç ishte familja e Bejlerëve të Libohovës, pjesë e së cilës ishte dhe motra e Ali Pashës, Shanishaja.
Nga libri “Tepedelenli Ali Paşa 1744-1822 “ me autor stërnipin e Shanishasë, Ahmed Müfid Bej Libohovën, ai e quan sarajin, sarajet e Bejlerëve dhe përmend faktin që në të ka kaluar natën vetë Aliu si i ftuar te Bejlerët e Libohovës apo vetë Bajroni në udhëtimin e tij drejt Tepelenës ( kujtojmë që në këtë kohë Gjirokastra nuk kishte rënë akoma).
E sigurtë është, sipas specialistëve, që ky ndërtim i përket fundit të shek. 18 ose fillimit të 19 dhe është para marjes së Gjirokastrës nga Aliu ( 1808 ) apo dhe para ndërtimit te kalasë së “Shën Triadhës” përballë me Gjirokastrën.
Sarajet
Nga sarajet madhështore kanë ngelur gjurmët e themeleve dhe disa galeri në pjesën perëndimore, dikur pjesë e sarajeve. Gjatë rilevimit u evidentua një element dekorativ pjesë e muraturës së një këmbe qemeri brenda në kullën Nr. 3 e cila duket që është rindërtuar. Sarajet kanë qenë me 3 – 4 kate dhe zhvilloheshin në gjithë gjerësinë lindje-perëndim të kalasë.
Struktura murale e kalasë përbëhet nga dy parete prej guri gëlqeror midis të cilave është hedhur mbushje me gurë e llaç.
Faqja e brendshme e muraturës është ndërtuar në një mënyrë të çrregullt, në këtë anë mund të dallohen edhe sot fare qartë gjurmët e brezit të trarëve prej druri që përbëhen prej trarësh transversal me seksion 8 cm dhe dërrasas horizontale me dimension 4×10 cm të vendosur pothuajse në buzën e jashtme dhe mbulohen me një rrip të ngushtë horizontal prej gurësh./ATSH
ObserverKult
Lexo edhe:
“FËMIJË I DHEMBJES”, CIKËL ME POEZI TË AFRIM MALIQIT, GAZETARIT E POETIT TË VRARË NGA SHËRBIMI SEKRET SERB
Cikël me poezi të Afrim Maliqit
DRITARE PA PERDE
Në dritaren time perde mos lëshoni
Shikim i përmallshëm të mos këputet
Në hapësirën e kobit thonj përgjakur.
Mbi kujtime rritet bar i gjelbër
Formën e fytyrës të së dashurës merr
Në krye të çdo dite thirren kosarët
Mjekrën e ëndrrës së vjetër kositin.
Nëpër rigën e verdhë të pikëllimit
Lumon lutja, thirrja, dëshpërimi
Ikin në fshehtësitë e mallit.
Në rrugën deri te rrënja e etjes
Buzët dhe shpirti ujë kërkojnë
Përplasen në dymijë vjetët e etura
Thurin këngën për burimin e kulluar.
Zhveshin sy e këngë e eshtra
Buzëqeshje që shpojnë si shigjetë
Grisin perden në dritaren e jetës
Dritarja e shpirtit perde të mos ketë.
Poezitë e tjera mund ti lexoni KËTU:
ObserverKult
