Ekuinoksi pranveror, i cili është parashikuar të ndodh këtë të shtunë, më 20 mars në orën 10:37 të mëngjesit, jo vetëm që shënon fundin e dimrit dhe ardhjen e një moti të mirë, por në shumë vende të botës ajo festohet me rituale të ndryshme duke u bazuar në mitologjinë që paraqet secili vend.
Është një fenomen magjepsës, dielli është i vendosur në ekuator, lind në lindje dhe perëndon në perëndim. Duke gjeneruar dritë të bollshme të diellit ndodh ajo që të gjithë e quajnë fenomeni magjepsës, pasi dita dhe nata kanë të njëjtën kohëzgjatje.
Prandaj emri i saj (‘ekuinoksi’ vjen nga latinishtja, dhe do të thotë ‘natë e barabartë’). Ky fenomen ka qenë pjesë e sharmit që ka pushtuar shumë kultura, të cilat e kanë lidhur fenomenin me çështje mitologjike, siç është lufta e përjetshme midis së mirës (dritës) dhe së keqes (errësirës). Por si festohet ky fenomen në të gjithë botën? Më poshtë ju tregojmë disa nga vendet që i kushtojnë një rëndësi të veçantë këtij fenomeni.
Ritet në Chichén Itzá (Meksikë)
Është, ndoshta, festivali më i njohur në botë. Në Meksikë qytetarët festojnë ardhjen e ekuinoksit në dy vende shumë të veçanta. Duke përfaqësuar fuqinë dhe mençurinë e kulturave para-kolumbiane që banonin në vend për mijëra vjet dhe që adhuronin yjet. I pari, Chichén Itzá, një nga vendet më përfaqësuese të kulturës Mayan, dhe që mbledh qindra qytetarë rreth piramidës kryesore, ku ndodh një fenomen i pakrahasueshëm si rezultat i efekteve të dritës, të cilat bëjnë që të duket sikur gjarpri i Kukulcan zbret shkallët.
Vendi i dytë është pallati i Quetzalpapálotl , në Teotihuacan, ku çdo ekuinoks mund të admirohet dhe disa e quajnë si ardhje e perëndisë Quetzalcoatl.
Festivali Holi (Indi)
Një nga ritualet më të veçanta dhe të bukura në botë, festa Holi, në Indi, e cila feston fundin e dimrit dhe ardhjen e hënës së plotë duke hedhur pluhurat me ngjyra për të përfaqësuar pranverën me të gjitha nuancat e mundshme. Në mitologjinë hindu, ky ritual shumëngjyrësh synon largimin e të keqes dhe festimin e jetës.
Shunbun No Hi dhe Hanami (Japoni)
Në Japoni, ekuinoksi i pranverës është koha për të festuar Shunbun No Hi. Një ritual që përfshin lutjet e qytetarëve dhe ofrimin e luleve të qershisë ndaj të ndjerit. Lulja e këtij fruti, sakura. Është simboli më përfaqësues për kulturën japoneze për të njoftuar fundin e dimrit dhe rilindjen e natyrës. Prandaj, mënyra tjetër për japonezët për të festuar ekuinoksin e pranverës është festivali Hanami. I cili konsiston në mbajtjen e takimeve në hapësira të hapura për të admiruar bukurinë e luleve të qershisë.
Čimburijada (Bosnjë)
Vezët e ziera në qytetin boshnjak, Zenica, janë simboli i festës së ardhjes së pranverës. Ky festival i veçantë i vezëve të fërguara fillon në agim të ditës së ekuinoksit. Dhe qytetarët mblidhen rreth lumit me familjen dhe miqtë, me muzikë dhe të qeshura, për të shijuar ardhjen e pranverës.
Sham El-Nessim (Egjipt)
Sham El-Nessim është një festë kombëtare egjiptiane që feston fillimin e pranverës. Kremtohet një ditë pas Pashkëve të krishtera, por pavarësisht se është e lidhur me krishterimin, nuk konsiderohet një festë fetare. Gjatë kësaj dite, mbahen rituale të ndryshme. Qytetarët e kalojnë ditën në ambiente të jashtme, posaçërisht rreth lumit Nil, ku hanë pjata tradicionale si fesik (peshk i tharë) dhe festojnë ditën me vezë të pikturuara me ngjyra të ndryshme.
Vdekja e Marzanna (Poloni)
Në Poloni ata festojnë fundin e dimrit me një traditë pagane: ‘vdekjen’ e perëndeshës Marzanna (e njohur edhe si Mara ose Morana, në varësi të zonës), e cila përfaqëson fundin e dimrit. Të pranishmit parakalojnë me figura kashte të perëndeshës. E cila në fund digjet për të festuar vdekjen e motit të keq dhe rilindjen e natyrës.
Festivali i Ujit Songkran (Tajlandë)
Ky festival vjetor zhvillohet menjëherë pas ekuinoksit të pranverës. Songkran do të thotë ‘hap astrologjik’ në Sanskrit, dhe festohet në Tajlandë duke përfshirë vizitën e një manastiri Budist, Duke bërë respekt për anëtarët e moshuar të familjes dhe më e rëndësishmja, duke hedhur ujë. Simbol i pastrimit. Qyteti i Chiang Mai është destinacioni kryesor për ata që duan të festojnë Songkran me stil, pasi festimet zgjasin deri në gjashtë ditë.
Floriade (Australi)
Festivali Floriade filloi për herë të parë në 1988, kur biznesmeni Peter Sutton dhe dizajneri Chris Stolemaker De Bruine krijuan një projekt ambicioz: të hartonin një ekran të madh lulesh për të festuar dyqindvjetorin e lindjes së Australisë dhe 75 vjetorin e kryeqytetit të tyre. Rezultati ishte një ansambël i hollë me lule me qindra specie. Që australianëve u pëlqyen aq shumë sa e panë si një mënyrë për të festuar ardhjen e pranverës çdo vit. Që nga ajo kohë, qindra mijëra njerëz nga e gjithë bota vizitojnë vendin për të parë se si lulëzojnë lulet e kopshtit mitik.
Burimi: La Vanguardia- (Fjala.al)
