Nga Bislim Ahmetaj
Tezja ime ka qenë një nga gratë më të bukura jo vetëm të zonës ku shkoj nuse, por edhe prej nga vinte. Fati e kishte ndeshur me një burrë, po aq të hieshëm, pa hyrë në sjelljet dhe cilësitë e karakterit të tij, pasi vërtetë do të më duhej të shkruaja një roman për të.
Burri i tezes time ka disa vite që ka shkuar në botën e përtejme, thjeshtë nga mosha, pa asnjë sëmundje të veçantë.
Edhe ditën kur e përcollëm kishte mbetur, po ai burri i hieshëm që kisha njohur në fëmijërinë time të hershme, megjithëse i kishte prekur të 90-at.
Riti i përcjelljes për në banesën e fundit në ato anë është i mbushur me detaje fisnikërie, por një gjë unike ndodhi atë ditë, një detaj që s’mbet kush pa e shënuar në kujtesë.
Një gjel krenar, i pa shoq, më krenar se çdo gjel tjetër që kam parë në jetën time, këndonte pa pra. Me një ritëm, thuajse të kronometruar, me zërin e tij të spikatur, jua tërhoqi vëmendjen gjithë të pranishmëve të shumtë në numër, të ndryshëm në moshë dhe formim.
Të ardhurit rishtaz sapo ju jepnin dorën njerëzve të shpisë dhe i ngushëllonin ata me ato fjalët standarde, dikush pinte kafe e dikush një cigare duhan. Të ulur nëpër do stola të gjatë, me duar të mbështetura nëpër tavolina po të gjata poshtë çadrës së stërmadhe ngritur për këtë rast.
Ata ngriheshin shpejt prej ku ishin ulur dhe ju lëshonin vendin të tjerëve që vinin në grupe, sipas lagjeve, fshatrave dhe fiseve.
Si me komandë ata që çoheshin nga stolat derdheshin nëpër livadhet që zbresin deri në rrugën automobilistike, aty ku i kishin parkuar makinat e tyre varg anës saj.
Njerëzia punën e tyre, gjeli të veten, çdo dy minuta ja lëshonte këngës, që atë ditë ngjante si një piskame epike e përzier me dhimbje, por që shurdhonte çdo bisedë.
Dy tre herë u munduan pa sukses nja tre katër djem të rinj ta kapnin e ta ngujonin në ahurin e shpisë, përpjekjet e tyre rezultuan të kota. Ai, gjeli, si një balerin i sprovuar ju shmangej ndekjeve dhe pasi pa këmbënguljen e djemve, fluturoj dhe u ngjit në trungun e një arre të vjetër. Ku u rehatua midis rrushit foletë që kacavirej nëpër degët e arrës dhe degëve të saj të moçme.
Ai gjel kishte të paktën katër apo pesë vite që lajmëronte mëngjesin dhe lindjen e diellit në atë shtëpi.
Zëri i tij shurdhonte këngën e të gjithë gjelave të fshatit.
Përveç zërit, ai spikaste edhe me bukurinë e pashoqe.
Thuajse shtatëdhjetë centimetër mbi tokë, me ato pendë të kuqerremta si vjeshtë e vonë, që derdheshin në të zezën korb të pendëve të stërgjata të bishtit të harkuar, që i varej deri në tokë.
Nga poshtë barkut shpupuliseshin pupla të zeza që përziheshin me puplat ngjyrë florini që ja rrethonin qafën e gjatë si parzmore, deri sa i afroheshin lafshës së kuqe, që ngjante me përkrenaret e ushtarëve romak.
Aq i bukur ishte sa i bënte të ulnin kryet para tij edhe gjelat e Markezit, bile eshte ata të Francës.
Nga arra ku ishte strehuar si në një bunker kozmik, vazhdoj me këngën-vaj pa ja nda, me të njëjtin ritëm, njëlloj si pak më parë kur ishte në tokë.
Djemtë që ishin përpjekur ta kapnin pak më pare, u munduan prapë ta bënin të hesht’te, duke qëlluar me gurë në drejtimin prej nga vinte kënga e tij ngulmuese, por pa sukses.
Për nja dy cikle heshti dhe sapo u duk që u harrua, ja nisi prapë.
Dikush tha që po vajton për të zotin, një tjetër miratoj me krye, të gjithë nisën të flisnin për këngën vaj të gjelit.
Ndoshta ishte e vërtetë gjeli po vajtonte për të zotin e shtëpisë…
***
Fshati ku ka jetuar tezja ime thuajse është boshatisur nga njerëzia, siç ka ndodhur me të gjitha fshatrat dhe qytetet periferike të atdheut, por gjeli i tezez vazhdon dhe këndon me të njëjtën pasion.
Dimrave, tezja, e braktisë fshatin, shkon e jeton pranë djemve të saj që janë shpërndarë nëpër qytete dhe vende të ndryshme të botës. Pulat vijnë duke reduktuar një e nga një, ndonjë e hanë edhe dhelpra, por shumiçën e tyre i pret. Ama gjelin, as që i shkon mendja.
Atë e çon herë tek një kojshi, e herë tek një tjetër, tek ato pak shtëpi që nuk i largohen fshatit as përgjatë dimrit.
Aty, ai, bashkëjeton me pulat e komshijve dhe ja del të dalë në verë për bukuri, përherë dhe më i këndellur.
Pranverave tezja, kthehet rishtazi në fshat dhe kurrë nuk harron të blejë zogj pule të rritur nëpër stacionet e prodhimit të vezëve dhe pulave që gjendet bri qytetit.
Akoma pa u rehatuar mirë, punë të parë që bën shkon dhe merr gjelin e saj tek komshijtë.
Ai i rrotullohet shtëpisë nja dy a tri herë, njëlloj si qeni kur zgjidhet dhe ja nis këngës si të ishte një gjel motak, edhe pse tash është gjeli ma plak i katundit.
Të gjitha pulat e shpive të rralla të fshatit, sapo jua çelin kotecin mëngjeseve, marrin rrugën dhe shkojnë e i bashkohen gjelit të tezes.
Ai si një pasha i lumtur, ju vjen rrotull duke shtrirë për tokë herë krahun e djathtë e herë të majtin si një fugë furfuritëse, më pas turret si shqiponjë sa mbi pulën e një komshije, sa mbi pulën e një komshie tjetër.
Zogjtë e rinj që kanë ardhë nga qyteti bashkë me tezen, mundohen më kot t’i afrohen dhe e ndjekin ritin e tij gjithë kërshëri, por ai, as që jua lëshon sytë. Ndoshta nga instikti prindëror, pasi ato janë akoma zogza të mitura, ndoshta edhe pse nuk jua njeh akoma aromat, gjuhën, shijen dhe zakonet…
Dragobi-Tropojë, Gusht 2024
ObserverKult
Lexo edhe:
