Numri i jetëve të humbura në të gjithë botën për shkak të infeksioneve që janë rezistente ndaj medikamenteve që synojnë t’i trajtojnë ato mund të rritet me gati 70% deri në vitin 2050, sipas një studimi të ri, duke treguar më tej barrën e krizës së vazhdueshme të superbaktereve.
Nga viti 2025 deri në vitin 2050, bota mund të shohë më shumë se 39 milionë vdekje që i atribuohen drejtpërdrejt rezistencës antimikrobike ose AMR, sipas studimit, i cili u botua së fundi në revistën “The Lancet”.
Rezistenca antimikrobike ndodh kur patogjenët si bakteret dhe kërpudhat zhvillojnë aftësinë për të shmangur medikamentet e përdorura për t’i vrarë ato.
Organizata Botërore e Shëndetësisë e ka quajtur AMR “një nga kërcënimet kryesore globale për shëndetin publik dhe zhvillimin”, e nxitur nga keqpërdorimi dhe mbipërdorimi i medikamenteve antimikrobiale tek njerëzit, kafshët dhe bimët, të cilat mund të ndihmojnë patogjenët të zhvillojnë një rezistencë ndaj tyre.
Studimi i ri zbulon se kur bëhet fjalë për prevalencën e AMR dhe efektet e tij, “ne presim që ajo të përkeqësohet”, tha autori kryesor Dr. Chris Murray, drejtor i Institutit për Metrikën dhe Vlerësimin e Shëndetit në Universitetin e Uashingtonit.
“Ne kemi nevojë për vëmendjen e duhur për antibiotikët e rinj dhe administrimin e antibiotikëve në mënyrë që të mund të adresojmë atë që është me të vërtetë një problem mjaft i madh,” tha ai.
Të moshuarit e mbajnë barrën
Studiuesit nga Projekti i Kërkimit Global mbi Rezistencën Antimikrobiale, Instituti për Metrikën dhe Vlerësimin e Shëndetit dhe institucione të tjera, vlerësuan vdekjet dhe sëmundjet që i atribuohen rezistencës antimikrobike për 22 patogjenë, 84 kombinime patogjen-ilaçe dhe 11 infeksione në 204 vende dhe territore nga viti 1990 deri në vitin 2021. Një vdekje që i atribuohet rezistencës antimikrobike është shkaktuar drejtpërdrejt prej saj, ndërsa një vdekje e lidhur me AMR mund të ketë një shkak tjetër që është përkeqësuar nga rezistenca antimikrobike.
Rreth 520 milionë regjistrime individuale ishin pjesë e të dhënave për të bërë këto vlerësime. Studiuesit zbuluan se nga viti 1990 deri në vitin 2021, vdekjet nga AMR ranë më shumë se 50% tek fëmijët më të vegjël se 5 vjeç, por u rritën më shumë se 80% tek të rriturit 70 vjeç e lart, tendenca që parashikohet të vazhdojnë.
Ishte befasuese të shihje shfaqjen e atyre modeleve, tha Murray.
“Ne kishim këto dy tendenca të kundërta: një rënie në vdekjet nga AMR nën moshën 15 vjeç, kryesisht për shkak të vaksinimit, programeve të ujit dhe kanalizimeve, disa programeve të trajtimit dhe suksesit të tyre,” tha Murray.
“Dhe në të njëjtën kohë, ka një rritje të vazhdueshme të numrit të vdekjeve mbi moshën 50 vjeç,” tha ai, ndërsa bota plaket; të rriturit e moshuar mund të jenë më të ndjeshëm ndaj infeksioneve të rënda.
Studiuesit zbuluan se kombinimi patogjen-ilaç që pati rritjen më të madhe në shkaktimin e barrës më të madhe në mesin e të gjitha grupmoshave ishte Staphylococcus aureus rezistent ndaj meticilinës, ose MRSA. Për këtë kombinim, antibiotikun meticilinë dhe bakterin S. Aureus, numri i vdekjeve që i atribuohen pothuajse u dyfishua nga 57.200 në 1990 në 130.000 në 2021.
Parashikimet tregojnë se vdekjet nga rezistenca antimikrobike do të rriten deri në vitin 2050 nëse nuk janë marrë masa për të përmirësuar aksesin në kujdes cilësor, antibiotikë të fuqishëm dhe burime të tjera për të reduktuar dhe trajtuar infeksionet. Studiuesit vlerësuan se, në vitin 2050, numri i vdekjeve globale që i atribuohen rezistencës antimikrobike mund të arrijë në 1.9 milionë dhe ato që lidhen me rezistencën antimikrobike mund të arrijë në 8.2 milionë.
Sipas të dhënave, rajonet e botës më të prekura nga AMR dhe vdekjet që i atribuohen janë Azia Jugore, Amerika Latine dhe Karaibet, dhe Afrika Sub-Sahariane dhe shumë prej këtyre rajoneve nuk kanë akses të barabartë në kujdes cilësor, tha Murray.
Por në një skenar ku bota ka kujdes më të mirë shëndetësor, 92 milionë vdekje kumulative mund të shmangen midis 2025 dhe 2050, parashikojnë studiuesit. Dhe në një skenar ku bota ka barna të reja, më të fuqishme, rreth 11 milionë vdekje kumulative mund të shmangen.
“Ka shpresë të mundshme në horizont”
Qasja inovative dhe bashkëpunuese ndaj këtij studimi ofron një vlerësim gjithëpërfshirës të rezistencës antimikrobike dhe barrës së saj të mundshme në botë, shkroi Samuel Kariuki, nga Instituti i Kërkimeve Mjekësore në Kenia, në një koment që shoqëroi studimin e ri në The Lancet.
Megjithatë, ai paralajmëroi se modelet e parashikimit nuk marrin parasysh shfaqjen e superbaktereve të reja “dhe mund të çojnë në nënvlerësim nëse shfaqen patogjenë të rinj”.
Në përgjithësi, këto të dhëna duhet të nxisin investime dhe veprime të synuara drejt adresimit të sfidës në rritje të rezistencës antimikrobike në të gjitha rajonet e botës, shkroi Kariuki. Dokumenti i ri përfaqëson dekada kërkimesh mbi barrën globale të rezistencës antimikrobike, tha Dr. Steffanie Strathdee, dekane e asociuar e shkencave globale të shëndetit dhe profesoreshë e shquar në Shkollën e Mjekësisë të San Diegos të Universitetit të Kalifornisë, e cila nuk ishte e përfshirë në studim.
Studimi i ri i jep shpresën se bota mund të zvogëlojë barrën e mundshme të rezistencës antimikrobike. Kjo do të kërkonte përmirësimin e aksesit në antibiotikë dhe medikamente më të reja antimikrobiale, vaksina, ujë të pastër dhe aspekte të tjera të kujdesit shëndetësor cilësor në mbarë botën, tha ajo, duke reduktuar përdorimin e antibiotikëve në blegtori, prodhimin e ushqimit dhe mjedisin, të cilat mund të krijojnë më shumë rezistencë./ CNN
ObserverKult
Lexo edhe:
