Legjenda e Rozafës: I ra mjegulla Bunës dhe…

11/09/2023 • 14:39

Kalaja e Rozafatit ka një legjendë të dhimshme…Lexojeni!

I ra mjegulla Bunës dhe e mbuloi të tërë. Kjo mjegull mbeti aty tre ditë e tre netë. Pas tri ditësh e tri netësh fryu një erë e hollë dhe e lartoi mjegullën. E lartoi dhe e shpuri gjer në kodrën e Valdanuzit.

Aty majë kodrës punonin tre vëllezër. Ndërtonin një kështjellë. Murin që e bënin ditën u prishej natën dhe kështu nuk e lartonin dot.

Na shkon aty një plak i mirë.

– Puna e mbarë, o tre vëllezër.

– Të mbarë paç o plak i mirë. Po ku e sheh ti të mbarën tonë.

Ditën punojmë, natën prishet. A di të na thuash një fjalë të mirë? Ç’të bëjmë që të mbajmë muret në këmbë?

– Unë di – u thotë plaku – po e kam për mëkat t’ua them .

– Atë mëkat hidhe mbi kryet tona, se ne duam që ta qëndrojmë në këmbë këtë kështjellë.

Plaku i mirë mendohet e pyet:

– A jeni të martuar o trima ? A i keni ju të tre vashat tuaja?

– Të martuar jemi – i thonë ata – edhe të tre i kemi vashat tona.

Na thuaj pra ç’të bëjmë që ta qëndrojmë këtë kështjellë ?

– Në doni ta qëndroni, lidhuni me besa besë: vashave mos u rrëfeni, në shtëpi mos kuvendoni për fjalët që do t’u them unë.

Atë nga të tri kunatat që do të vijë nesër t’ju sjellë bukën, t’a merrni e t’a muroni të gjallë në mur të kështjellës.

Atëherë keni për ta parë se muri do t’u zërë vend e do t’u qëndrojë për jetë e mot.

Tha kështu plaku, pastaj shkoi; tani u pa, pastaj s’u pa.

Vaj !

Vëllai i madh e shkeli besën e fjalën: ia tregoi të gjitha vashës së vet kështu e kështu, i tha të mos vinte atje të nesërmen.

Edhe i mesmi e shkeli besën e fjalën: ia tregoi të gjitha vashës së vet. Vetëm i vogli e mbajti besën, fjalën: nuk kuvendoi në shtëpi, nuk i tha gjë vashës së vet.

Në mëngjes ata të tre ngrihen shpejt e shkojnë në punë. Çekanët godasin, gurët copëtohen, zemrat rrahin, muret lartohen…

Në shtëpi nëna e djemve s’di gjë. I thotë së madhes:

– Moj nuse e madhe, mjeshtrit duan bukë e ujë; duan kungullin me verë.

Nusja e madhe ia kthen:

– Besa nënë, sot s’mund të shkoj se jam sëmurë.

Kthehet i thotë së mesmes:

– Moj nuse e mesme, mjeshtrit duan bukë e ujë: duan kungullin me verë.

– Besa nënë, sot s’vete, se do shkoj tek fisi për të bujtur.

– Nëna e djemve i kthehet nuses së vogël.

– Moj nuse e vogël…

Nusja e vogël brof në këmbë:

– Urdhëro zonja nënë !

– Mjeshtërit duan bukë e ujë; duan kungullin me verë.

– Besa nënë unë shkoj, po e kam djalin të vogël. Druhem se do gji të pijë e qan.

– Nisu, shko se djalin ta shikojmë ne e s’ta lëmë të qajë, – i thonë të kunatat.

Ngrihet e vogla, e mira, merr bukë e ujë, merr kungullin me verë, puth djalin e vogël në të dy faqet.

Niset e bie në Kazenë; që aty ngjit kodrën e Vladanuzit, i afrohet vendit tek punojnë të tre mjeshtrit: dy të kunetërit dhe i shoqi.

– Puna mbarë, o mjeshtër!

Po ç’është kështu? Çekanët ndalen e s’godasin, po zemrat rrahin fort e fort. Fytyrat zbehen. Kur e sheh i vogli të shoqen, hedh çekanin nga dora, malkon gurin e murin.

E shoqja i thotë:

– Ç’ke ti im zot ? Pse mallkon gurin e murin ?

Hidhet kunati i madh:

– Ti paske lindur në ditë të zezë, moj kunata jonë. Ne e kemi bërë me fjalë të t’murojmë të gjallë në mur të kështjellës.

– Shëndoshë ju o tim kunetër. Po unë do t’ju lë një porosi: kur të më muroni në mur, synë e djathë të ma lini jashtë, dorën e djathtë të ma lini jashtë, gjirin e djathtë të ma lini jashtë. Se djalin e kam të vogël. Kur të nisë të qajë – me njërin sy do ta shikoj , me njërën dorë do ta ledhatoj, me njërën këmbë do t’i tund djepin e njërin gji do t’ia jap të pijë.

Gjiri im u muroftë, kështjella qëndroftë, djali im u trimëroftë, u bëft mbret e mbretëroftë!

Ata e marrin nusen e vogël dhe e murojnë në themel të kështjellës. Dhe muret ngrihen, lartohen nuk shemben më si më parë. Po rreth tyre gurët janë dhe sot të lagur e të myshtë, sepse vazhdojnë të pikojnë lotët e nënës për birin e saj…Dhe i biri u rrit, luftoi e trimëroi.

(Nga “Tregime të moçme shqiptare” të Mitrush Kutelit)

Përgatiti: ObserverKult