Nëntë muaj pa djalin tonë të mirë, Luranin
Nga Xhabir Ahmeti
Nëntë muaj u bënë që kur gjurmët e zërit tënd pluskojnë në ajrin e shtëpisë sonë me një timbër të kulluar, thuajse flet gëzueshëm me ne, siç dije vetëm Ti. Ato gjurmë dridhin mal e fushë, na e kallin shpirtin, na e ngrenë tensionin me peshën e rëndë të dhembjes, sepse nuk është fiziku yt i veçantë këtu. Secili prej nesh rri në këndin e vet të pikëllimit e të kujtojmë me ngashërim, sepse gjurmët e zërit Tënd janë të ndritshme, sepse dashuria Jote për ne është e papërshkrueshme. Dhe dashuria jonë për Ty, po ashtu. Me këto gjurmë dhe me portretin tënd që qëndron i buzëqeshur në kujtesën tonë, ne i kalojmë këto ditë të rënda dhe kujdesemi për Arbën Tënde duke e luftuar harresën që synon nga jashtë ta mbulojë me pluhur çdo emër të luleve tona të zjarrta, që do të thotë edhe emrin Tënd. Por Ti do të jesh gjithmonë i pranishëm. “Do të shikoj gjithmonë kah qielli, sepse Ti je lart dhe ndriçon çdo gjë këtu poshtë, mësues, shok, mik! Ti je yll”! shkruan një kolege jotja, që nuk është bindje vetëm e saj se kush ishe e kush do të mbetesh.
Ti do të jesh gjithmonë me ne, dhe jo vetëm me ne, se të deshëm, se edhe ti na deshe pa kufi, Ti do të jesh edhe me kulturën tonë dhe me publikun e shumtë që e deshe, me publikun që të deshi Ty.
S’është e rastit kjo. Ti depërtoje me dritën e dashurisë së një aktori të madh në thellësitë e fjalës në dialog ose monolog, në dramë ku Ti e kërkoje me ngulm fjalën e rrallë e cila ka në vete edhe përmbajtje të veçantë semantike, por edhe muzikë nga lashtësitë. Dhe, e do shtratin e vet që ta lejojë rrjedhën e gjuhës së zjarrtë. Fjala që nuk të flinte në dialog Ti e largoje dhe shpesh edhe natën edhe në ditët me shi e me borë e kërkoje fjalën e vërtetë në të gjitha skutat e qytetit dhe nëpër dialekte të shqipes, por edhe të turqishtes, sepse në Turqi u bëre i njohur. Nga kërkimet ktheheshe si rreze drite. O zot, çfarë mrekullie është kjo! thoshe gjithmonë kur e gjeje fjalën që të duhej ta vendosësh në fjalinë e dialogut. Çfarë fjale! Çfarë bukurie! Babush, më thoshe, tash është i sigurt muri i piramidës së tekstit dhe ngrehina e aktrimit nuk do të rrëzohet. Do të kemi një realizimtë bukur, babush. Do të kumbojë gjuha shqipe në premierë, babush. Do ta shohësh! Edhe një projekt do të bëhet si duhet, babush!
Një nga projektet Tua ishte edhe këtë vatër ta mbulosh me pluhur yjesh. E sigurove shtresën e parë, e bëre këtë mrekulli, por s’e gëzove as ti, s’e gëzuam as ne se një ditë kah fundi i marsit bubulloi kumti i zi se Ti na ike, biri ynë. Nisën e nuk do të mbarojnë çaste të vështira të një qetësie tronditëse që nxit lot te nëna jote si te Hekuba, sepse kaluan nëntë muaj pa Ty. Dhe, sa shkojnë ditët e ne kërrusemi, ti rritesh e rritesh në kështjellën e historisë së teatrit tonë, kurse neve na godet pareshtur fati i Motrës së Avdisë.
O sa i ngjashëm është shtegu yt me blerinën ku e zuri gjumi Avdinë! Askund nuk u duket fundi! As blerinës as udhës. Në secilën fije të barit të blerinës ka mbetur e kristaltë nga një pikë loti, kurse shtegu yt është shndërruar në përrua ku rrokullisen gaca të pafundme të cilat përfundojnë në shpirtin e prindit me krahë të thyer.
Pranvera, vera dhe vjeshta ikën pa zë. Erdhi dimri i cili na është ngjitur për jake, s’na lëshon dhe jep shenja se do të jetë i gjatë, me ditë pa përmbajtje. Fundi i dimrit e ndali marshin Tënd energjik mu atëherë kur duhej të dëgjohen larg hapat Tu. Pa Ty e kishin vështirë edhe dallëndyshet të kthehen në ballkonin ku ti rrije gjatë kohë duke shikuar e duke u brengosur pse nuk lëviz treni ynë.
Neve na është tharë dora sepse nuk mund ta ngremë në shenjë përshëndetjeje kur shkoje nëpër udhëtime me shfaqjet tua, kur shkoje për të luajtur në filma larg nesh. Ashtu të shpërndarë e të strukur nëpër këndet e errëta e të ftohta na i ka zënë këmbët shkëmbi i rëndë i pikëllimit. Me kutinë e zbrazur të Pandorës në duar presim kur do ta hapësh derën ngadalë duke u kthyer nga provat, premierat dhe nga ndejat pas shfaqjeve. Kur do të thuash: si të kam nana jeme? Babush, a u lodhe? A ende nuk keni ra me fjetë, a? Të presim Ty, bir, të thoshim. Nga buzëqeshja jote shpërthente një rreze drite që tash është ngujuar në kujtimet tona. Ne vazhdojmë të të presim. E nuk i ngjan fare kjo pritjes së Godosë. S’ka këtu as Vladimir, as Estragon. Çdo gjë është homerike.
Mendonim se do ta kemi të përhershme këtë rreze, do të kemi Ty. Por jo. E prenë këtë dritë gishtat e ftohtë e të gjatë të Atropës mu në çastet kur kishe plane të mëdha. Planet Tua i mori Hermesi dhe i hodhi në mbretërinë e Persefonës. Bashkë me çastet kur vije vonë në shtëpi. Tash s’ka kush e rrotullon çelësin me kujdes.Për këtë arsye sa herë që e mbyllim derën natën diçka na ther në zemër, na plagos një shigjetë, sepse jemi mësuar të hysh Ti ngadalë kur ktheheshe nga provat a nga premierat. Tash i shikojmë pikat e mëdha të lotëve si rrokullisen faqeve, duke bërë përrenj nëpër rrudhat tona që u shumëfishuan për këta nëntë muaj.
Këto ditë të rënda si mali i mbuluar me shumë borë që i shtyjmë tutje me krahët e lodhur janë dënim. Sepse na është tharë lulja e shpresës së mirë. Në vend të saj ka mbetur vetëm myshk e gogla akulli. Edhe oxhaku ynë duket si Kulla e Pizës. Shtresa dikur e praruar e vatrës sonë nga dora jote, tash e ka ngjyrën e zymtësisë. Përreth nesh po zbrazen shtëpitë. Gjithandej, ka vetëm shkurre të cilave u ka rënë blerimi. Njerëzit e kanë marrë botën në sy. Miqtë dalëngadalë po rrallohen duke u rehatuar në përditshmërinë e tyre. Mbi ne po bie terri i dimrit, biri im! E ndejmë vetminë e pafund! Nga larg e dëgjojmë trokun e kalit të zi.
Nëpër këtë errësirë të acartë zukat zbrazëtia, vjen ling i katërti i apokalipsit.
Dielli ka mbetur nën shtëllungat e dendura të reve. Vetëm lotët tonë shkëlqejnë e dridhen në hapësirë si yjet e fikura me mijëra vjet më parë. Drita nuk ndizet më te ne, sepse tash xixëllojnë vetëm veprat Tua si pasuri e aktorit të suksesshëm të teatrit e filmit dhe dashuria Jote për familjen, sepse atyre gjërave Ti ua vure vulën e përjetësisë.
Ndër thesarin që na le gjithsesi janë edhe kujtimet e fëmijërisë Tënde, ditët që i kaloje me motrën Tënde, o djali i babit. Ato janë kujtime që do të mbajnë gjithmonë në zenit. Biri im.
Sa keq jemi pa Ty! Nuk mund ta marrim me mend se nuk do ta hapësh derën natën e i buzëqeshur të na përqafosh, ashtu si gjithmonë. Tash kur e mbyllim derën na duket sikur ndërgjegjja nuk na bren, por duke e ngritur gishtin tregues lart në ajër na qorton: hapni sytë t’u tregoni brezave se çfarë njeriu e çfarë artisti ka qenë Lurani juaj!
Ne të të duam shumë, Lurani im i mirë! Dhe, gjithmonë do ta shkruajmë tregimin e dhembshëm e krenar për Ty, biri im.
P. s. Këta rreshta janë larë me lot.
ObserverKult
Lexo edhe:
XHABIR AHMETI: LURAN, GJITHÇKA PËRFUNDOI ME PIKËLLIM TË THELLË PASI TË HUMBËM TY…
