Nga: Aurel Plasari
Makar të ishin mendime! Shprehen si teza, me siguri të plotë, madje edhe me njëfarë pezmatimi ndaj atyre që shkruajnë për historinë në fjalë pa i ditur tezat e tyre.
Kur pastroj kompjuterin, gjej edhe unë do të atilla në koshin e mbeturinave dhe doemos e kuptoj që, edhe pse më drejtohen mua, mua as më kanë lexuar, as më kanë dëgjuar.
Të më kishin lexuar ose dëgjuar do të kishin nxënë përmendsh parimin e që e kam përsëritur në mënyrë figurative për ta kuptuar edhe shoferët e nderuar të taksive:
“Historia punon me dokumente si motori i makinës me karburant”.
Ndoshta kam harruar të shtoj që me ujë ky i fundit nuk punon.
Njëri: “Skënderbeu nuk ka luftuar për Arbërinë, por për Bizantin, ai donte të bëhej perandor i Bizantit”.
Po dokumenti? Ku është? Se në ç’kafene e ka dëgjuar, kjo nuk paraqet ndonjë interes.
Por, nuk më ka lexuar as mua dhe as z. Voltaire që tha: “Të kishin qenë Skënderbej perandorët grekë [bizantinë], Perandoria e Lindjes do të kishte shpëtuar”.
Vlerësimi i z. Voltaire, për shembull, është i dokumentuar, fantazitë perandorake ende jo, le të presim.
Një i dytë: “Gjergji është me origjinë hebreje nga Kastriotët e Toledos dhe që janë hebrenj, gjak mbretëror i Davidit”.
Dokumenti? As ia ka idenë se ç’do të thotë ta dokumentosh një pretendim të tillë.
Një i tretë: “Skënderbeu është sllav, nip i Branillo Kastriotit dhe kjo lexohet qartë në një dokument të vitit … (vitin nuk e di)”.
Më në fund ky paska dokument, madje e paska lexuar, edhe pse nuk di të lexojë.
Po të dinte, do ta lexonte dokumentin që përshkruan betimin e një dinasti (sllav) pushtues të Vlorës dhe të Kaninës, të viteve ’60 të shek. XIV, me rastin e bërjes së tij qytetar nderi i Raguzës në Raguzë në prani të dëshmitarëve që numërohen si vijon:
“Prodan Vojvoda dhe Mikleushi, qefalija i Vlorës Branilo dhe qefalija i Kaninës Kastriot…”.
Lexohet pra më se qartë që Kastrioti i këtij dokumenti është qefali i Kaninës, kurse Branilo qefali i Vlorës, dy funksionarë të ndryshëm.
Leximin e gabuar, pa lidhësen “dhe” mes dy personave, e ka shkaktuar një historian i hershëm gjerman (Carl Hopf) dhe është qortuar qysh një shekull e ca më parë (1899). Përndryshe, për ta bërë njësh Branilon me Kastriotin, ku do ta fusim lidhësen “dhe”?
Ky ishte “lexuesi” .
Një i katërt: “Nuk quhet Skënderbe, por Skanderbeg sepse….(vijon një tjerrje e gjatë)”.
Halli që nuk përgjigjem.
Pasi, po të përgjigjesha, do t’i rekomandoja t’u shkruajë një herë në inbox Naim Frashërit për Historinë e tij të Skënderbeut, Konicës, Nolit e me radhë dhe të më lërë, për në fund fare, mua.
Një i katërt: “Emri Vojsava është emri i së bijës së Gjergj Kastriotit dhe jo i gruas së tij, por të gjithë historianët këtë e falsifikojnë për t’ia fshehur të bijën”.
Nuk po e komentoj. Është natë dhe e di që do të më rekomandonit të mos rrëmoj ndër mbeturinat e koshit përkatës.
I citova pothuaj tekstualisht dhe them “pothuaj” sepse të gjithë këta diturakë, të gjithë! – e shkruajnë shqipen jo me 36 shkronja, sa ka alfabeti i gjuhës shqipe, por me 34. Ah, se desh harrova.
Njëri syresh na mëson edhe diçka që nuk e paskëshim ditur: që në kohën e Skënderbeut shqipja ishte gjuhë që e fliste e gjithë Europa dhe Barleti ka gabuar që Historinë e tij e ka shkruar … latinisht.
ObserverKult
Lexo edhe:
AUREL PLASARI PUBLIKON FOTOT E RRALLA TË TEATRIT KOMBËTAR: PSE DUHET GËNJYER?
Studiuesi Aurel Plasari, ka sjellë detaje dhe foto interesante nga historia e Teatrit Kombëtar, godina e të cilit u shemb më 17 maj.
Pse duhet gënjyer- pyeti Plasari në një intervistë në emisionin “Opinion”, ku solli elementë të historisë së godinës, që u projektua që në vitin 1938, pikërisht për qëllime artistike dhe kulturore.
Tekstin e plotë mund ta lexoni KËTU:
ObserverKult
Lexo edhe:
ISMAIL KADARE: PORTRETI I SKËNDERBEUT
Si ditë e plotë ai shtjellej
Me re dhe erë përmbi atdhe.
Një emër Gjergj e kish si diellin
Tjetrin si hënën, Skënderbe.
Dy brirë dhie kish mbi krye
Emblemë e vjetër e çuditëshme
Sikur ta dinte që mes brirëve
Dy perandorë do të godiste.
Njëzet e katër luftëra bëri
Njëzet e katër vdekje theu
Çka mangut linte ditën Gjergji
Plotësonte natën Skënderbeu.
Poezinë e plotë e gjeni KETU
ObserverKult
