Në Rusi, poetët janë sinonimi i vuajtjes. Besohet se poezia e mirë, mund të lind vetëm nga dhimbje të mëdha. Poetët që u bënë të pavdekshëm me vargjet, patën gati njëlloj një jetë tragjike.
1. Aleksandër Pushkin (Alexander Pushkin) (1799-1837)
S’do të ishte e drejtë nëse themi se poeti i madh rus jetoi një jetë të privuar. Gjithësesi, atij i dukej sikur fati dhe njerëzit ishin mizorisht të padrejtë ndaj tij. Dhe se ai kishte arsye të shumta që të ndihej i trishtuar.
Së pari, ai ishte një fëmijë i padëshiruar, më pas, si çdo i ri, e përjetoi thellësisht atë çfarë po ndodhte në Rusi. Çka e shtyri të shkruante vargje politike, por edhe disa vargje të pahijshme, për shkak të të cilave e mërguan me forcë së pari në jug, në Moldavi dhe Odesa, mandej në Rajonin Pskov (390 milje në perëndim të Moskës).
Mirëpo edhe atje vuajti, thuajse nga gjithçka: dashuri e pashpërblyer, të qenit larg nga miqtë dhe kryeqyteti. E torturonte fakti, që nuk kishte qenë në gjendje të merrte pjesë në kryengritjen kundër carit. Dhe, më pas, që pjesëmarrësit e saj ishin ekzekutuar ose internuar në Siberi.
Më vonë, u dëshpërua që borxhet dhe shtresa e ulët nga rridhte e penguan të martohej. Së fundmi, kur u martua, po e gërryente xhelozia. Por tragjedia e vërtetë ndodhi, kur sfidoi në duel të dashurin e pretenduar të gruas. Ku u plagos për vdekje dhe, i pikëlluar nga të gjithë Rusia e shkolluar, vdiq tre ditë më vonë, në moshën 37 vjeç.
2. Mihail Lermontov (Mikhail Lermontov) (1814-1841)
Dikush mund të thotë që Lermontov “tkurri” një pamje tragjike nga vetë Pushkini, pasi ai u bë i famshëm pasi krijoi një poezi të shkruar për të përkujtuar vdekjen e poetit. Në atë poezi, Lermontov arriti të përcjellë tragjedinë e jetës dhe vdekjes së poetit të madh dhe akuzoi ata që, sipas tij, ishin përgjegjës për vdekjen e Pushkinit.
Në fakt, Lermontov ishte mbase një personazh edhe më romantik sesa Pushkin. Një jetim shëndetlig i rritur nga gjyshja, ai ishte gjithmonë në kundërshtim me pjesën tjetër të botës. Tërësisht i vetëdijshëm për padrejtësinë e tij ndaj tij dhe ndjehej gjithnjë si i dëbuar. Ai vuajti nga censura dhe policia sekrete, të cilën e urrente. Duke besuar se ata banditë me uniformë blu ishin tradhtarë të Rusisë, transmeton ‘konica.al’.
Sidoqoftë, vuajtja e tij më e madhe, natyrisht, kishte të bënte me dashurinë. Lermontov zor se ishte njeri i pashëm dhe kishte një humor të keq. Prandaj nuk është për t’u habitur që ai nuk ishte veçanërisht i popullarizuar me gratë.
Humori tepër i pakëndshëm ishte ai i dëshirimit dhe dëshpërimit. Në shoqëri, ai sillej si një misantrop i vërtetë. Dhe, në fund të fundit, gjuha e tij e mprehtë i kushtoi atij jetën e tij. Ai ofendoi mikun e tij Nikolai Martynov në shoqërinë e një zonje. Martynov e sfidoi poetin në një duel, e qëlloi në kraharor dhe e vrau. Lermontov ishte vetëm 27 vjeç.
3. Sergei Esenin (Sergei Yesenin) (1895-1925)
Duke lexuar vargjet që jepnin zemër nga ky poet huligan (siç e quante ai veten), shumë shpejt do kuptoni se ai ishte një personazh shumë pasionant, që jetoi një jetë të shpejtë. Kjo është arsyeja pse absolutisht gjithçka i shkaktoi vuajtje.
Magjepsej shpejt nga gratë, por shumë shpejt lodhej prej tyre dhe ndahej. Ai “u zhvendos” në lot nga peizazhi i vendit të tij të lindjes, një fshat në Oka River. Por ai e la atë dhe u transferua në kryeqytet. Atje zemra e tij ishte e mbushur me keqardhje për prindërit e tij të moshuar, të cilët i kishte lënë pas.
Filloi të jepej pas pijes dhe shpesh do të përfshihej në harbime pijanecësh. Aq sa autoritetet u shqetësuan për gjendjen e tij mendore dhe e futën nën mbikëqyrje. Pastaj mundimi i tij mendor arriti në një pikë kritike.
Esenini vuri re se ai po ndiqej nga një hije, por në gjendjen e tij të dehur, ai nuk mund ta kuptonte më nëse ishte një agjent i NKVD apo ana e tij “e errët”. Këto tortura pasqyrohen në poezinë e tij “Njeriu i zi”. Në vitin 1925, poeti u gjet i varur në Hotelin Angleterre në Shën Petersburg. Me një poezi të shkruar në gjak të lënë në tryezën e tij.
Hipoteza zyrtare ishte se ai bëri vetëvrasje, por ende ekzistojnë spekulime se ai mund të jetë vrarë nga oficerët e NKVD. Të cilët më pas e vunë në skenë varjen. Dhoma e hotelit ishte rrëmujë dhe kishte gërvishtje të çuditshme dhe mavijosje në fytyrën e poetit.
4. Vladimir Majakovski (Vladimir Mayakovsky) (1893-1930)
Në vitet e para të Bashkimit Sovjetik, vetëvrasjet nuk ishin të rralla midis njerëzve artistë, të cilët e kishin të vështirë të përballeshin me rrëzimin e idealeve të tyre revolucionare. Kur u bë e qartë se në vend të një jete të re të lirë, revolucioni kishte formuar në diktaturë, etj.
NKVD, censurë dhe ekzekutime. Majakovski ishte njëri prej tyre. Për të, gjërat u rënduan më tej nga një jetë personale e trazuar. Pasi u gjend në një trekëndësh dashurie me Lilya dhe Osip Brik. Lilya madje u akuzua si magjistare dhe se e kishte shtyrë poetin drejt vetëvrasjes. Ajo ishte një personazh i paqëndrueshëm dhe i kërkuar (dhe jetoi të ishte 86 vjeç).
Thuhej që Lilya po ushqehej nga fama e Majakovskit: ai rrëfeu dashurinë e tij për të. Dhe i kushtoi poezisë së tij plot dhimbje zemre, ndërsa Lilya i kërkoi vetëm para.
Më 1930, në kulmin e famës së tij, poeti qëlloi veten në banesën e tij, përtej rrugës nga selia e NKVD, Lubyanka. Banesa tani është muzeu i Mayakovsky. Në shënimin e tij vetëvrasës, poeti kërkoi të mos fajësonte askënd për vdekjen e tij dhe ia la trashëgim arkivin e tij Briksit.
Sidoqoftë, kishte nga ata që besuan se edhe Majakovski u vra nga NKVD. Dhe se operacioni u krye nga Veronika Polonskaya, e cila kishte një takim me të dhe që gjeti trupin e tij.
5. Osip Mandelstam (1891-1938)
Lindur në një familje të pasur hebreje, Osip u prek thellë nga rrënimi financiar. Një burim tjetër vuajtjesh për të ishte turpi i origjinës së tij hebreje. Ai madje u detyrua të konvertohej në të krishterë. Në mënyrë që të mund të studionte në një universitet rus (prindërit e tij nuk kishin para për të paguar për arsimin e tij në Evropë, ku ai studionte në fillim).
Sa i përket paraqitjes së tij, Mandelstam ishte “i shëmtuar”, por në thellësi të shpirtit ai ishte një hero i vërtetë romantik dhe një dashnor i antikitetit. Mospërputhja midis pamjes dhe botës së tij të brendshme, si dhe qesëndisjet që shpesh duhej të duronte nga të tjerët i sollën shumë dhimbje.
Shqetësimet u përkeqësuan, kur, tashmë një poet i famshëm, iu nënshtrua harresës së plotë nën sundimin e Stalinit. Poemat e tij “dekadente” nuk kaluan censurën sovjetike. Dhe ekzistonte ndalimi për botimin e veprave të tij “antiatdhetare”, që ishte si një dënim me vdekje për poetin.
Për më tepër, ai humbi jetesën e tij dhe u desh të fitonte një jetesë të varfër duke punuar si përkthyes. Në dëshpërim, në vitin 1933 ai bëri një gabim fatal: ai shkroi një epigram të shkëlqyer kundër Stalinit: “Ne po jetojmë, por nuk mund ta ndiejmë tokën ku qëndrojmë”. Në të cilën ai e quajti Stalinin “malësori i Kremlinit” (duke lënë të kuptohet arsimimi i dobët i udhëheqësit sovjetik), dhe e ndau atë me miqtë e tij.
Edhe pse në atë kohë, ai u ndëshkua vetëm me internim në Voronezh. Ishte vetëm gruaja e tij, Nadezhda Yakovlevna, e cila e shpëtoi atë nga vetëvrasja.
Në kulmin e spastrimeve të Stalinit në 1938, kur doli përsëri emri i Mandelstam, ai u akuzua për agjitacion antisovjetik dhe u dënua me pesë vjet në Gulag për vargjet e tij “të turpshme dhe shpifëse”.
Kjo ishte kur goditi tragjedinë e vërtetë. Mandelstam, i cili ishte me shëndet të dobët dhe nuk ishte i përshtatshëm për të përballuar vështirësitë e jetës së përditshme, vdiq gjatë transportit në një kamp në Lindjen e Largët ruse, nga tifoja, sipas teorisë zyrtare.
ObserverKult
Lexo edhe:
GABRIEL GARCIA MARQUEZ: DO HUMBASËSH SHUMË NJERËZ NË RRUGËTIMIN TËND…
