Elsa për Shqipërinë, e Shqipëria për Elsën
Nga Kristi Pinderi
Mënyra si Shqipëria e trajton Elsën dhe mënyra si Elsa Lila e trajton Shqipërinë kanë të përbashkëta domethënëse edhe pse shkojnë në kahe të kundërta.
Për Shqipërinë, Elsa mbetet një pikë referimi. Si të gjitha vendet e vogla, edhe Shqipëria ka nevojë për referime të mëdha, që e ndihmojnë të kuptojë të kaluarën e vet, që ia bëjnë më të lehtë të ndjejë një sens përkatësie, të kuptojë nga ka ardhur e ku po shkon.
Elsa është si një gur kilometrik që ka vlerë vetëm nëse është e palëvizshme. Ka vlerën që ka stabiliteti për këdo sistem që është në kaos.
Që të mbetet përjetësisht verbues shkëlqimi i idesë që trupëzon Elsa në kulturë, në memorien dhe në ndërgjegjen kolektive, ajo është e destinuar të jetë statike.
Elsa e viteve 90-të është produkt i një vendi që në kohë krize dhe pasigurie kishte nevojë për shpresën dhe optimizmin që përcillte imazhi i pafajshëm dhe i dlirë i një fëmije (siç ishte ajo) me zë e fytyrë engjëllore.
Elsa është kështu e dënuar të jetë përjetësisht një simbol, mundësisht një kujtim që nuk duhet trazuar, as shpluhurosur, e as duhet përditësuar.
Elsa është një link mes së tashmes dhe së shkuarës.
Kurse artistja që rritet profesionalisht, fizikisht, e moralisht është një njeri i panjohur, që edhe fjalët nuk duam t’ia marrim vesh, e papranuar, e përjashtuar dhe e përçmuar për shkak se del jashtë nga korniza. Është si të thuash një rebelim që duhet dënuar.
Shqipëria mund të jetë fluide në rrugëtimin e saj, në shijet e saj, në kërkesat muzikore, në aspiratat kulturore, në përpjekjet evropiane, në dështimet a në sukseset e saj. Ama Elsës i kërkohet të jetë përjetësisht e qëndrueshme, statike, e palëvizshme, si ai guri kilometrik që lëmë pas për të na dëftuar se edhe sa rrugë kemi përpara.
Për Elsën, Shqipëria është gjithashtu një pikë referimi, që asaj i duhet sa herë që ka nevojë për një busull.
Edhe pse Shqipëria e vërtetë është kaotike, shpesh e shëmtuar, shumë e padrejtë, është xheloze për çdo manifestim qytetarie të Elsës, është një vend energjitë e të cilit po shterrojnë gradualisht, po përthahen, ose po arratisen, për Elsën Shqipëria prapë mbetet e bukur.
Shqipëria e Elsës është një simbol, është një ide, është një konstrukt shpirtëror, njësoj siç është Elsa e Shqipërisë!
Mirëpo duke idealizuar te njëra-tjetra të kaluarën që kanë humbur, e kanë të pamundur të ndërtojnë një marrëdhënie të re, për shkak se e bazojnë këtë proces në pritshmëri të padrejta. Elsa për Shqipërinë, e Shqipëria për Elsën.
ObserverKult
Lexo edhe:
ANILA TOTO: ËSHTË NATË E FTOHTË KJO NATË DHJETORI
Poezi nga Anila Toto
Është natë e ftohtë kjo natë dhjetori
Nga qielli nisën të bien flokë dëbore
Me një çlirim fryme del nga kraharori
Sikur lindja nisjen e një tjetër epoke.
Edhe duart e tua më duken të akullta
Ndërsa gjithçka ndiej më ka tradhëtuar.
Unë ende mbaj sytë nga kishat e larta
Edhe pse ndihem përditë e kryqëzuar.
Poezinë e plotë mund ta lexoni KËTU:
RRAHMAN DEDAJ: LETRA QË S’DO TA SHKRUAJ
Poezi nga Rrahman Dedaj
Fluturim i fundit
Është letra që s’do ta shkruaj
Sepse s’do të ketë
Kurrfarë kuptimi
Të shkruash për harresën
Kur mungon adresa e fjalëve
Kështu do të nisë koha
Kur duhet të fillojmë
Të harrojmë
Sepse harresa merr frymë
Në eshtrat
Që s’mund të zgjohen
Ta zbresin pajetën nga jeta.
ObserverKult
