Në kuadër të rubrikës Rekomandime leximi, ObserverKult kësaj radhe ka mysafir shkrimtarin, Marsel Lela.
Ja cilat janë tri librat që Lela u sugjeron të pasionuarve pas leximit.
—————————————–
Gjatë një interviste dhënë për shkrimtarin amerikan Richard Burgin, shkrimtari argjentinas Jorge Luis Borges shprehet se do të donte të njihej më mirë si një lexues i madh se si një shkrimtar i tillë. Kjo frazë e ka çimentosur në mendjen time idenë se nuk mund të ketë diçka të tillë si ‘shumë libra’, ndaj edhe kur vjen puna tek sugjerimet, e sidomos kur janë vetëm tre, e kam shumë të vështirë përzgjedhjen. Ndaj përzgjedhjen ia kam lënë krejtësisht rastësisë, duke rreshtuar tre librat e parë që më vijnë në mendje.
Nga Marsel Lela
“Hija e erës”, Carlos Ruiz Zafon
Si një nga shkrimtarët më të mirë bashkëkohorë dhe në pëlqimin tim më i miri, Zafon i ka lënë letërsisë botërore një thesar të paçmueshëm me veprat e tij. Ndër to spikat padyshim “Hija e erës”, një vepër e rrëfyer mjeshtërisht përmes një perdeje misteri që e mban frymën e lexuesit pezull deri në faqen e fundit të librit.
Ngjarjet zhvillohen në Barcelonën e vitit 1945, një qytet që ende po lëpin plagët e luftës. Personazhi kryesor, Daniel Sempere, djali i një tregtari librash të vjetër, i cili nuk arrin të kujtojë më fytyrën e nënës së tij, gjen ngushëllim tek një libër misterioz të titulluar “Hija e erës”, shkruar nga njëfarë Jualian Karaksi.
I interesuar për të gjetur më shumë libra të këtij autori, Danieli vihet në kërkim të veprave të tjera të tij. Por gjatë kërkimit ai bën një zbulim tronditës. Dikush e kishte bërë këtë përpara tij, por duke shkatërruar në mënyrë sistematike çdo kopje të çdo libri të shkruar nga Julian Karaksi.
Në fakt, Danieli mund të ketë në dorë kopjen e fundit të librave të Karaksit. Nuk kalon shumë kohë dhe kërkimi në dukje i pafajshëm i Sempere-s i çel derën një prej sekreteve më të errëta të Barcelonës. Një historie epike vrasjesh, çmendurishë dhe dashurish fatkeqe.
“Hija e erës” është një ode për artin e të lexuarit, por është gjithashtu shembulli i përsosur i fuqisë gjithëpërfshirëse të një historie të rrëfyer mirë në një botë ku, siç citohet në këtë libër:
“Leximi është një art që po vjen duke u shuar dhe librat janë pasqyra ku gjejmë vetëm atë që kemi brenda nesh, se leximi përfshin mendjen dhe zemrën, dy sende që po bëhen gjithmonë e më të rralla”.
“Kur këndonin gjelat e tretë”, Agron Tufa
Fantazma e komunizmit vazhdon të endet nëpër Shqipëri edhe sot e kësaj dite, pas një heshtje dhe indiferentizmi të plotë ndaj krimeve të kryera për pesëdhjetë vjet me radhë. Kjo indiferencë është një miratim ndaj xhelatëve të këtij regjimi që sot tentohet të shiten si heronj në tregun e mallrave të rehabilituar, ndërsa mynxyrat e tyre si vepra të lavdishme.
Me veprën “Kur këndonin gjelat e tretë”, shkrimtari Agron Tufa i shpall luftë kësaj fantazme përmes viktimave të saj. Tufa nuk sjell skelete, si gjenerali i ushtrisë së vdekur, por dëshmi të gjalla, të cilat pasi i vesh me karaktere letrare u jep zë që dhimbja e tyre të kumbojë përtej murit të harresës që ngarend të mbulojë të vërtetën. Me një gjuhë të pasur dhe stil të rrallë narrativ, personazhet e këtij libri e rrëfejnë dhimbjen e tyre në atë mënyrë sa lexuesi arrin ta ndjejë deri në palcë mungesën e shpresës që sundonte në ferrin gjysëm shekullor.
Prozat e këtij libri, siç shprehet vetë autori, janë autorrëfime, përshkrime, skena e situata, monologje në çastet kritike të minutës fatale para fytyrës së vdekjes.
“Kur këndonin gjelat e tretë” kërkon lexues me stomak të fortë. Për ‘krak-un’ e pashlyeshëm që të le në shpirt, nuk është një libër që më tremb për ta lexuar një herë të dytë. Ndërsa për vlerat memuaristike që mbart kjo vepër, duhet të jetë në krye të listës së leximeve të çdo shqiptari.
“Emri i trëndafilit”, Umberto Eco
Nëse titujt e librave të sugjeruar janë vetëm tre, mendoj se mes tyre nuk mund të mungojë një libër i mjeshtrit Italian, Umberto Eco. Ndër veprat e tij letrare do të sugjeroja “Emri i trëndafilit”. I shkruar në zhanrin e misterit, libri përcjell tek lexuesi një histori mbreslënëse të një bote të harruar. Romani i Eco-s është i mbushur me dialogje alla Sherlok Holms, si ajo mes Uilliamit të Baskersville dhe Adsos së Melkut dhe me situate groteske si ajo e murgut të verbër që gëlltit Poetikën e Aristotelit.
Në vitin 1327 Uilliami i Baskerville, një frat françeskan dhe Adso i Melkut, një rishtar që udhëton nën mbrojtjen e tij, mbërrijnë në një abaci të pasur benediktine diku në Itali me një mision të rëndësishëm sekret. Një grup françeskanësh janë sulmuar nga Papa Gjon XXII, i cili i dyshon ata për herezi. Perandori i Shenjtë Romak, Luigji IV, është rreshtuar me françeskanët dhe abacia është zgjedhur si një vend neutral për një mosmarrëveshje teologjike, me përfaqësues që vijnë nga të dyja palët. Me mbërritjen e Uilliamit dhe Adsos në abaci, ata mësojnë se ky komunitet paqësor është shqetësuar nga vdekja misterioze e të riut Adelmo i Otrantos. Abati i lutet Uilliam-it që të zgjidhë misterin përpara mbërritjes së dy delegacioneve.
Disa murgj të tjerë vdesin në rrethana misterioze dhe Uilliamit i duhet të hetojë. Mjetet e tij janë logjika e Aristotelit, teologjia e Akuinasit dhe njohuritë empirike të teologut françeskan dhe filozofit anglez Roger Bacon, për të cilin ai ka respekt. Ai mbledh prova, deshifron simbolet sekrete dhe dorëshkrimet e koduara dhe eksploron labirintin e frikshëm që mbron bibliotekën e abacisë. Koleksioni i jashtëzakonshëm i librave është në qendër të këtij misteri, sepse biblioteka është e ndaluar për të gjithë, përveç tre burrave: abatit, bibliotekarit dhe ndihmësit të tij.
Romani është i ndarë në shtatë seksione, ku secili prej tyre korrespondon me shtatë ditët që Uilliami dhe Adso qëndrojnë në abaci. Çdo seksion ndahet në periudha që korrespondojnë me orët e rrepta liturgjike në të cilat murgjit benediktinë janë zgjuar, gjatë të cilave u kërkohet të luten, të studiojnë, të hanë dhe të punojnë. Në ditën e parë, romani prezanton personazhet kryesorë, strukturën e abacisë dhe konfliktet qendrore brenda Kishës Katolike, si dhe ato midis Kishës dhe fuqive perandorake të botës laike. Në këtë pjesë prezantohet gjithashtu edhe skriptoriumi i abacisë, selia e të gjithë mësimeve në botën monastike mesjetare.
ObserverKult
Lexo edhe:
