Ju ftojmë të lexoni një cikël të zgjedhur poezish nga Fernando Pessoa, përkthyer prej Moikom Zeqos.
Nuk jam asgjë
E nuk do të jem kurrë asgjë,
Nuk dua të jem një hiç,
Megjithatë kam brenda vetes tërë ëndërrat e botës!
***
Në mendje më përgjumet poezia
Që shpreh tërë shpirtin tim
Është e vagullt e papërcaktuar si ere
E megjithatë e skalitur kaq saktë!
S’ka strofa, vargje, as fjalë
Madje s’është ashtu siç e ëndërroj
Po vetëm ndjesi e pastër pa përmasa,
Rreth mendimit një brymë lumturie!
Ditë e net në misterin tim e ndjej
E lexoj, më kot përpiqem ta rrokjezoj
Fjala e qartë rri në vehten time
Njëkohësisht pezull në plotësinë e mjegullt.
E di se nuk do të shkruhet kurrë
E di se nuk e kam idenë se ç’është
Po ndihem i kënaqur
Që veç e ëndërroj !
***
Përherë diçka mungon
Një gotë, një fllad, një frazë
Jeta dhemb më shumë kur shijohet
E akoma më shumë kur trillohet
S’mjafton të hapësh dritaren
Për të parë fshatin dhe lumin
S’mjafton të mos jesh i verbër
Për të parë pemët dhe lulet.
E nevojshme është
Të mos kesh asnjë filozofi
Me filozofinë ju s’gjeni pemë,
Por vetëm ide.
Është vetëm dritarja e mbyllur
Dhe gjithë bota jashtë
Dhe një ëndërr e asaj që do të shikohej
E kurrë s’shihet, nëse dritarja do të hapej.
Nëse mbas vdekjes time
Duan të ma shkruajnë jetëshkrimin
S’ka gjë më të thjeshtë
Kam vetëm dy data
Të lindjes dhe të vdekjes
Mes njërës dhe tjetrës
Tërë ditët janë të miat!
Kaq e lehtë të më përcaktosh:
Kam jetuar si një i çmendur
Kam dashuruar shumë gjëra
Po pa sentimentalizëm.
Kurrë s’kam dëshiruar
Gjëra të pamundshme për t’u realizuar
Sepse kurrë s’kam qenë i verbër.
Ndjesimi për mua
S’qe veç shoqërimi i të parit
Kam kuptuar se gjërat janë reale
E të gjitha të ndryshme.
E këto i kam kuptuar me sy,
Kurrë me mendim
T’i kuptoja me mendim
Do të kishte qenë sikur të gjitha t’i gjeja njëlloj.
Dhe kështu një ditë
Si çfarëdolloj fëmije më morri gjumi
Mbylla sytë e fjeta.
Prej asaj kohe
Kam mbetur
I vetmi poet i natyrës!
Di fare mirë të bëj hamendje:
Ka diçka që jep jetë
Tek çdo gjë që është.
Tek bima është një nimfë e vogël
Tek kafsha një tjetër qenie e brendëshme
Tek njeriu është shpirti që jeton me të
E tashmë është vetë ai.
Dhe tek Zotat ka të njëjtat përmasa
Në çdo hapësirë trupore
Dhe që është e njëjta gjë e trupit.
Ndaj thuhet se zotat s’vdesin kurrë
Ndaj zotat s’kanë trup dhe shpirt,
Por vetëm trup,
Ndaj janë të përsosur.
Trupi është shpirti i tyre
Dhe ruajnë vetëdijen
Në të njëjtin mish hyjnor!
Zgjohej papritur natën,
Ndjej ritmin e orës
E s’e ndjej natyrën jashtë dhomës.
Dhoma ime është e errët
Aty këtu në parket ka njolla të bardha
Qetësia jashtë është kaq absolute
Sikur asgjë s’ekziston më
Vetëm ora gjallon me ritmin e saj
E ka një grumbull ingranazhesh
E sikur mohon tërë ekzistencën e tokës dhe qiellit…
E unë përhumbem i tëri
Kur zbuloj se çfarë nënkupton kjo gjë,
Por përmbahem e bile buzëqesh në errësirë.
E vetmja gjë që ora ime simbolizon dhe nënkupton
Duke përbuzur natën e pamatë me vogëlsinë e saj
Është ndjenja kureshtare
Që megjithatë arrin
Ta mbushë natën e pamatë me vogëlsinë e saj.
Hyj në dhomë e mbyll dritaren
Më sjellin qiririn e më thonë “natën e mirë”
E unë ua kthej “natën e mirë”.
Sikur jeta ime të kishte qenë gjithmonë kështu
Ditë me Diell, ose me shira
Pastaj e tmerrshme sikur të ish fundi i botës
Vjen mbrëmja e njerëzit kalojnë.
Para mbylljes së dritares
Shikimi i fundit miqësor në bimët e heshtura
Në krejt botën e më pas dritarja mbyllet,
Ndizet qiriri e të shtrihesh në shtrat
Pa lexuar asgjë, pa menduar asgjë
Po s’arrin dot të flesh
Sepse ende ndjen jetën që rrjedh brenda teje
Si lumi në shtratin e tij
Dhe jashtë është një qetësi e madhe
Si një Zot që fle.
Të shoh sërish o qytet i fëminisë
I moshës së parë të humbur frikshëm
O qytet i trishtë e gazmor
Ja u ktheva për të të ëndërruar…
A jam unë që u ktheva?
I njëjti njeri që këtu dikur jetoi?
Për t’u kthyer po këtu?
A s’do të rikthehet e rikthehet papushim?
A po jam tërësia e “unë-ve”
Që këtu kanë qenë, apo kemi qenë?
Tespihe-qenie të një filli të vetëm kujtese
Tek mua, a të dikujt jashtë meje?
Ti qeti anonime buzëqesh
Me flokët e praruar si fildish
Përse vallë për të qenë e lumtur
Lipset të mos e dish?
ObserverKult
Lexo edhe:
FERNANDO PESSOA: NËSE E KE TË PAMUNDUR TË JETOSH VETËM, KE LINDUR SKLLAV!
NGA FERNANDO PESSOA: RIMAT KURRFARË DOMETHËNIE S’KANË PËR MUA…
