Nga Dashnor Kokonozi
Librat e Emil Cioran-it më ranë në dorë vetëm pas viteve ’90. E njoha dhe rashë përmbys pas tij. Pashë te ai evoluimin më të përsosur të filozofisë në kohën tonë. Por meqë në tekstet e tij gjeja edhe ide të tilla si «duhet të kesh provuar Kaligulën që të vlerësosh Mark Aurelin», u përpoqa të përqendrohem te esetë e tij letrare. Një zbulim i vërtetë për mua!
Dhe ka qenë falë E. Cioran-it që së fundi zgjidha një dilemë të vështirë për mua. Ajo e funksionit të gjuhës në letërsi. Pak a shumë e kujtoj kështu atë ide të tijën shpëtimtare:
«Shkrimtari shkruan mbi njerëzit e ngjarjet, nuk shkruan për të shkruajtur, për këtë përdor fjalët, por nuk kalon kohën mbi to, nuk janë fjalët objekt i bluarjes së tij. Diseksioni i gjuhës është mani e atyre që nuk kanë ç’të thonë dhe kufizohen në të thënët… »
Kjo ishte ajo që më shpëtoi nga të sjellurit përqark. Pastaj ishte vizita e vendeve ku ai kishte jetuar, bisedat me ata që e kishin njohur, mënyra se si nëpërmjet heshtjes fshihte të kaluarën, pse kishte frikë të fliste kundër Çausheskut, vështirësitë e tij ekonomike i kuptova më mirë kur njoha dikë që më tregoi se deri nga mosha dyzet vjeçare vinte pak si kundravajt të hante në mencën tonë të studentëve me një triskë të sajur, e plot gjëra që jo vetëm nuk ma zbehën figurën e tij, por e bënë thuajse një person të dashur për mua.
Kjo deri mbrëmë në mesnatë.
Po lexoja librin e Vanessa Springora-s “Le consentiment”, ku ajo ka dhënë arsyet dhe shpjegimin e saj për një skandal të vërtetë moral e letrar të letërsisë frënge. Diku, në vitet ’80 kur ishte veçse 14 vjeç Springora ra nën ndikimin e një shkrimtari me emër në atë kohë dhe sot, Gabriel Matzneff i njohur e i deklaruar si pedofil.
Kishte kohë që flitej, por vitet e fundit V. Springora u ul dhe shkroi krejt të vërtetën e kësaj periudhë të trishtë të jetës së saj, me shumë kurajo, pa fshehur asgjë. Gabriel Matzneff paturpësisht përfitonte nga naiviteti i saj dhe kjo deri ditën kur duke lexuar në ditarët e tij, Vanessa mëson se ai mbante relacione seksuale edhe me dhjetëra vajza të tjera të moshës së saj, madje në libra e tij (që ia kishte ndaluar asaj t’i lexonte) përshkruante udhëtimet në Filipine për një farë turizmi seksual me vajza e djem të mitur.
“Le consentiment”, u bë film kohët e fundit dhe ndaj Matzneff-it me sa di është hapur një proces gjyqësor.
Po Emil Cioran-i në këtë mes?
Ja pra, në kapitullin e librit të Springorës që po lexoja mbrëmë mësoj se Cioran-n ka qenë mik i ngushtë me Matzneff-in. Vanessa e njihte atë dhe ai e njihte Vanessa-n.
Kur kjo e fundit merr vesh jetën e fshehtë e perverse të Matzneff-it, drejtohet duke qarë te shtëpia e Cioran-it, mikut të tij të afërt.
Dhe ja përgjigja e filozofit tim të parapëlqyer:
-V., më ndërpret ai me ton të rëndë. G. Është një artist, një artist shumë i madh, bota do ta kuptojë një ditë. Është nder i madh për ty që të ka zgjedhur. Roli juaj është që ta shoqëroni në rrugën e krijimtarisë dhe t’i përuleni tekave të tij. Por shpesh gratë nuk e kuptojnë se çfarë kërkojnë burrat…
-Emil, po ai më gënjen vazhdimisht.
-Gënjeshtra është letërsi, mike e dashur. Nuk e dinit ju?
Nuk u besoja dot veshëve të mi, thotë pastaj Vanessa Springora.
Dhe bashkë me të as unë nuk u besoja syve të mi, tek lexoja fjalët me të cilat ai e kishte ngushëlluar.
Vetëm një frazë me erdhi ndërmend!
Honte à toi, Emil!
Lexo edhe:
TRISHTIMI I NJË GRUAJE, TREGIM NGA DASHNOR KOKONOZI
DASHNOR KOKONOZI: ATË QË MË KË BËRË TI, NUK MA KA BËRË KUSH!
