Ledia Dushi, poete elitare – e ndryshme nga ‘aradha e Sibilave’

Ledia Dushi është nga ato të rrallat poete elitare shqiptare, që e nderon në mënyrën më kuptimplote këtë emër.



Nga Alisa Velaj

Poezia ia pushton pavetëdijen shpirtërore e vetëdijen e krijimit qysh në moshën e fëmijërisë. Krijimet nga mosha 15 vjeçare përfshihen në vëllimin e saj të parë “Ave Maria bahet lot” (tashmë 19 vjeç), libër i vlerësuar si libri më i mirë për poezinë e të rinjve në vitin e largët 1998.
Ishte e para herë që nga Ministria e Kulturës organizohej ceremonia e shpërndarjes së Pendës së Artë, e ndërsa Dushi merrte çmimin për poezine e të rinjve, poeti Sadik Bejko merrte Pendën e Artë për vëllimin poetik “Letër Hamurabit”.
Libri i dytë “Seancë dimnash” botohet në vitin 1999 (me poezi të viteve 1995-1997) dhe kalon, për rrethana krejtësisht jashtëletrare, pa rënë në dorë të lexuesit.
Libri i tretë “Me mujt me fjet me kthimin e shpenve” ështe kryevepra e Ledia Dushit. 33 psalme te mrekullueshme në kërkim të ADN-së së gjakut zanafillor poetik…
Një poezi veç për një lexues elitar, një lloj frymëmarrje poetike që shtang e përmbush me atë lloj ajrie që vetmon rreth lisave. Libri kalon gjithashtu në heshtje.
Prej këtij viti (e madje pak më pare) shpërthen në Shqiperi mania poetike, e cila kap te paktën një në 10 femra. Poezi të cekëta e femra që mbushin TV, duke shpjeguar nëpër këto media poezitë e tyre.
Dushi mbetet e tërhequr për shumë vjet, duke preferuar më shumë të lexonte heshtjen (perifrazoj këtu poezinë “Lexoni heshtjen” të Fatos Arapit), sesa të vinte në bast talentin për të cilën ishte thirrur prej hershmërisë! 26 poezitë më të reja vijnë të përfshira një pjesë në përmbledhjen e plotë “n`nji fije t`thellë gjaku” dhe një pjesë në pëermbledhjen e sapobotuar në Prishtinë “Femna s’asht Njeri”.
Mjafton të lexojmë poezinë “Femna s’asht Njeri” për të kuptuar se Dushi është e ndryshme në kumtet e saj poetike. E ndryshme jo vetëm nga aradha e “sibilave” që ngrihen e bien papritmas nga shkallet e artit. E ndryshme në traditën më të bukur dhe ORIGJINALE të lëvrimit të poezisë shqipe. Fjalën ORIGJINALE e theksoj me kas!

Femna s’asht Njeri. Mohimi duhet lexuar mes rreshtash. Femra është ashti i ashtit dhe frymës së Njeriut. Njeriut si përmasë ontologjike, shpirtërore, kozmike. Femna si gjysma e ADN-së së gjakut përmbajtësor të ekzistencës.

…………

ksisoj asht dimni ma mirë nuk mundet
do t’ftohët shkula prej s’nalti qet
t’shtihet se gjithçka shtyhet edhe pemët
përpos pezmit erë e ndërkryeme n’liqe’…
liqe’ e erë pështjellohet ndër ne
krejt ajri asht venë dhimbë shtaze asht
fryma lëshuese e burrit n’za ankues ndesh
kalamendjen ndër sende shëndritëse la…
kisha dashtë kso gjaje me m’ tërbue vdekja
aty e marr ngujue krejt çka s’hahet
atë frymë lëshuese hurbi n’mushkëni t’hueja
ksi kohe asht dimni e ma mirë nuk bahet…
koha asht ajri që s’na len me pritë
shujta e qiellit që lidhun mban terret
prej lande t’ zezë asht gjaku blirues
fije e trishtueme e sendeve

ObserverKult