Gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare, festoi dje 88-vjetorin e lindjes. Kadare lindi më 28 janar 1936 në lagjen “Palorto” të Gjirokastrës.
Vokacioni i tij për letërsinë zuri fill në moshë të hershme. Në vendlindje qëndroi deri në përfundimin e arsimit të mesëm, kur përgatiti për botim ciklin e tij të parë me poezi “Frymëzimet djaloshare” (1954).
Mandej u vendos në Tiranë, ku kreu studimet e larta në degën e Gjuhë-Letërsisë dhe u diplomua për “Mësuesi”.
Në harkun e viteve 1958- 1960, Kadare thelloi studimet në Institutin “Maksim Gorki” në Moskë. Në vitin 1960, i detyruar t’i braktiste studimet për shkak të ndërprerjes së marrëdhënieve mes Shqipërisë dhe ish-Bashkimit Sovjetik, u kthye në atdhe dhe nisi angazhimin në gazetari.
Ndërkaq në vitin 1963 botoi romanin e tij “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, i cili pati jehonë edhe përtej vendit. Tematika e natyrës liridashëse të shqiptarëve që vërehet në këtë vepër, do të ishte kryefjalë edhe e romanit “Kështjella”, botuar në vitin 1970.
Në këtë rrjedhë, autori u frymëzua edhe për shkrimin e romanit “Krushqit janë të ngrirë”, i cili flet mbi demonstratat e vitit 1981 të shqiptarëve të Kosovës.
Një tjetër roman i vlerësuar ishte “Kronikë në gur” (1970). Në vargun e publikimeve të pandërprera, romani alegorik “Nëpunësi i Pallatit të ëndrrave” (1981), veçohet si më i lakuari në tërësinë e veprës së Kadaresë. Në vjeshtën e vitit 1990, Kadare u largua drejt Francës dhe u rikthye në atdhe pas zhvillimeve të para demokratike.
Që prej vitit 1996, shkrimtari shqiptar është anëtar i asociuar (përjetësisht) i Akademisë së Shkencave Morale dhe Politike të Francës. Ai është vlerësuar me një sërë çmimesh ndërkombëtare (“Man Booker Prize”, “Princi i Asturias” etj.), si i përzgjedhur në radhët e shkrimtarëve botërisht të njohur, sikurse Gabriel Garcia Marquez, Günter Grass dhe Milan Kundera. Deri tani, veprat e tij janë përkthyer në rreth 45 gjuhë të botës.
Kadare është dekoruar nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë me Urdhrin “Nderi i Kombit”, nga shteti francez me urdhrat “Kryqi i Legjionit të Nderit” e “Oficer i Legjionit të Nderit” dhe nga mbreti i Spanjës me çmimin “Princi i Asturias”.
Presidenti Bajram Begaj përmes një mesazh uroi shkrimtarin e mirënjohur, Ismail Kadare në 88 vjetorin e tij të lindjes. Kreu i Shtetit, teksa i uron jetë të gjatë dhe shëndet Ismail Kadaresë, shprehet se shkrimtari është “një urë e fortë e jona me perëndimin”.
“Jetë të gjatë dhe shëndet shkrimtarit tonë të madh, Ismail Kadare!
Universi i tij i mrekullueshëm letrar i përcolli Shqipërinë perëndimit, nëpërmjet Ilirisë, legjendave ballkanike, Homerit në epopetë shqipe dhe Eskilit në dramat e kohëve moderne. Kadare është një urë e fortë dhe e bukur e jona me perëndimin”, – shkruan Begaj. / panorama.com
ObserverKult
Lexo edhe:
RUMI: PSE VALLË PO QAN E VAJTON…
Dëgjoje ti zërin e fyellit, pse vallë po qan e vajton,
Për dertet e ndarjeve tona, lëndimet e kohës që shkon.
Kur hyri bariu kallamishtes dhe preu në mes drurin tim,
Psherëtimat dhe lotët u derdhën dhe brenda u fsheh dëshpërim.
Me buzë të dredhur nga malli, plot zjarr do t’i bie gjithmonë,
Që afshin pa fund dashuror në zemra të ndez me jehonë.
Mërguar në dheun e largët, te vatër e huaj po rri,
Njeriu i dbuar fatzi, pas natës pret ditën q’u gdhi.
Fatzinj e të lumtur dëgjojnë si bie me gaz e trishtim,
Ky fyelli im ndanë vatrës me tinguj plot mall, përgjërim.
Kushdo që dëgjoi zërin tim, fatkeq a i lumtur njeri
Në shpirtin e fsheht’ e të shenjtë s’ka hyrë dot gjer më tani.
Poezinë e plotë mund ta lexoni KËTU:
ObserverKult
