Nga Pal Ndrecaj
Përkitazi me librin “Asaj ia kam vjedhur vargjet”, të Emin Z. Eminit. Botoi “Shkrola”, Prishtinë, 2016
Emin Z. Eminin e kam njohur përmes Moirës, një zonjë me elegancë e stil të veçantë, e vrarë në shpirt e vrasëse shpirtrash, të cilën Emini e ka vizatuar me ngjyrat e shpirtit të tij, me ngjyrat e përziera: të dashurisë, të nderimit, të adhurimit, të dhembjes, të gëzimit, të mërzisë, të humbjes, të fitores, me një fjalë me ngjyrat që pikturohet vetëm kulti. Moira është kult. Para këtij kulti Poeti është besimtar i devotshëm dhe falet me tërë qenien. Moira është, Zanafilla, “para saj çdo gjë ishte e zbrazët”, bile “as zbrazëtia nuk ekzistonte, se ma Emini hiq. Ai u shfaq befas, mrekullisht befas, “kur e ndjeu në brinjë”Moiren. Si dy Njerëzit e Parë.
Poeti falet para saj, pastron shpirtin e vet në pastërtinë e saj dhe ia jep lexuesit për të vazhduar të njëjtën gjë.
“Poezi e fuqishme është ajo që e shtyn energjinë mendore të lexuesit të krijojë në imagjinatë pikturën e saj” (Z. Rrahmani). Dhe, falë kësaj magjie që posedon poezia, unë kam pikturēn time të Moirës. E, besoj, jo vetëm unë.
“Asaj ia kam vjedhur vargjet”.
Kështu e ka titulluar librin Emin Z. Emini. Kuptimisht, titulli është një e pavërtetë, po që thotë një të vërtetë tjetër, jo vetëm artistike, por edhe jetësore – të vërtetën se i vjedhuri është vetë Poeti. I vjedhur deri në fund te shpirtit. Duke vazhduar aty ku e ka lënë Adem Gashi, se libri është si një dramë në katër akte, them se në këtë libër shoh NDJENJEN, respektivisht shpërthimin e saj, me gjithë spontanitetin, me gjithë autonominë që gëzon, me gjithë kryeneçësinë, me gjithë pamundësinë për ta kontrolluar e menaxhuar:
“Edhe nëse i biri i ferrit do të jem/ Moirë/ Feja ime është dashuria;
“Para teje / gjithçka ishte e zbrazët/ As zbrazëtia nuk ekzistonte;
“Moirë falë të qoftë gjaku im”;
“Sa të dua / Moirë/ Sa/ As Zoti nuk e di”; Moirë / Bregu im”; Secili ka
një ditë / unë ditë kam Moirën”
“E kam pasë zor / me t’shti në bojë pene/ e me gjetë germa drite për
sytë tu”…
Në aktin vijues, të titulluar ”Djegia”, shoh përballjen e unit lirik me NDJENJËN. Në këtë akt, në këtë përballje, bëhen dy veta: UNI dhe NDJENJA. Dhe, aty ku bëhen dy ndodh drama, dmth konflikti. Edhe vetë titulli, “Djegia”, sugjeron produktin final të konfliktit, dhembjen, që vjen më vonë, edhe si akt tjetër i librit, edhe si akt jetësor:
”S’kisha ç’të bëja/ Ngrita duart lart/ U dorëzova / Si bima para ujit”; “Prej asaj nate / Flatron flamuri i pushtimit tonë / Moirë”; “Në shpirtin e saj / Kam shtëpinë / Vatrën e vdekjes kam”; “Për bimën tonë Moirë / Urnë gjelbëroshe duhet të bëhemi”;
Moirë
Ish’ tepër e bukur ajo ditë
Kur m’shitove
Ky akt është një shfaqje ku i shohim gjërat tek digjen përgjatë konfliktit të pamëshirë, që kap një periudhë të gjatë, ku “katër stinët e vitit (…) veç dimër janë.”
Por a dhemb ajo që digjet dhe çfarë është ajo dhimbje? Është një pyetje që merr përgjigje në Aktin e tretë, të titulluar “Dhimbja”.
Ajo është një dhimbje që poeti e do, sepse mu ajo dhimbje e ka sjellë në jetë si poet. Bile, edhe e ka bërë njeri, duke ia dhuruar ndjenjat.
“Sonte dua / vetëm ta ndiej lumturinë ta ndiej dhimbjen/ deri në fund.
Në aktin e tretë, NDJENJA për Moirën rrit dozën:
Nuk ka
Pak dhe shumë
Këtë ilaç e helm duhet pirë me fund
Doza e tillë, në aktin e fundit të kësaj drame shpirtërore e poetike shfaqet në përmasat që shpiejnë shumë afër kufijve të një lloj tragjikeje:
Dhe jetojmë
Ti për mua që s’më ke
Unë për tjetër njeri që s’e kam
Dhe lutemi njëjtë
Te një tjetër zot
Që na bashkon a na ndan.
PËR NJË FUND
DHE NJË FILLIM TJETËR
Gjashtë vjet pasi ndodh kjo dramë, poeti sheh “nji fytyrë gruaje midis qielles e detit, vizatue prej djellit, e me t’kuqrremtën e zjarrmit prarue…”
Nuk duket lehtë në ka dalur nga ëndrra a nga aso botë reale që i krijon imagjinata, në është Zanë a çka është, në ka ardhur ta shpëtojë a ta shitojë, por një klithje dëgjohet qartë, klithje që përmban të gjitha ndjenjat që hyjnë e dalin në shpirtin e njeriut: ndjenjën e mahnitjes, të ngazëllimit, të lakmisë, të frikës nga ajo që lakmon, të trishtimit, të dhembjes, të humbjes, të fitores:
O zot
kapedanja
Dhe të gjitha këto ndjenja ka me i përjetu kushdo që vazhdon të shfletojë librin e radhës, “Fjalë të bukëta”, që hapet me vargjet e cituara.
ObserverKult
Lexo edhe:
PAL NDRECAJ: PËR GJËRAT QË SHKOJNË DAM
Poezi nga Pal Ndrecaj
Nga dritarja shoh pikat e dendura të shiut
që bien mbi asfalt dhe
si gjërat që refuzohen pa mirësjellje
imtësohen ngrihen përsëri
dhe më në fund bien plot dëshpërim
Poezinë e plotë mund ta lexoni KËTU:
ObserverKult
