Në rubrikën Rekomandime leximi, mysafir i ObserverKult është shkrimtari, Odise Plaku. Ja cilat janë librat që Plaku u sugjeron të pasionuarve pas leximit.
————————-
Leximi nuk është thjesht një akt i përvetësimit të fjalës së shkruar. Për mua, si shkrimtar dhe si lexues, është një marrëdhënie intime me mendimin njerëzor, një urë që lidh kohë të ndryshme, kultura të ndryshme dhe përjetime të ndryshme, të cilat bashkohen në një pikë: tek fjala. Fjala që mbart peshën e kujtesës, të ëndrrës, të frikës dhe të shpresës.
Nga Odise Plaku
Në këtë frymë, kam përzgjedhur tre libra që më kanë ndikuar në mënyra të ndryshme, por që të tre, secili në mënyrën e vet, më kanë bërë të ndalem dhe të mendoj thellë për botën dhe për njeriun. Dy prej tyre janë gurë themeli të letërsisë së shekullit të kaluar; i treti, një dëshmi moderne e fuqisë së rrëfimit bashkëkohor.
George Orwell: “1984″
Ky është një libër që nuk lexohet një herë të vetme – është një tekst që të ndjek, që rri në nënvetëdije si një zë i brendshëm që të fton të jesh më i vëmendshëm ndaj asaj që quajmë “liri”. Orwell nuk shkruan për një të ardhme të largët, por për çdo të tashme ku njeriu rrezikon të humbasë vetveten përballë një sistemi që e kthen në objekt.
“1984” është bërë një shembull klasik letrar i letërsisë politike dhe distopike. Janë bërë paralele të shumta mes tematikës së romanit dhe rasteve reale të totalitarizmit, mbikëqyrjes masive dhe shkeljes së lirisë së shprehjes, ndër të tjera. Orwell e përshkroi librin e tij si një “satirë” dhe si një paraqitje të “shformimeve ndaj të cilave është i rrezikuar një ekonomi e centralizuar”, duke shtuar gjithashtu se besonte “se diçka e ngjashme mund të ndodhë.”
Si shkrimtar, nuk mund të mos admiroj përpikmërinë me të cilën ai ndërton botën e tmerrit ideologjik – një botë ku fjalët kontrollohen, kujtimet fshihen dhe e vërteta relativizohet. Për një njeri të letrave, ky është një paralajmërim i përhershëm.
Ismail Kadare: “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”
Nëse Orwell më mësoi të dyshoj, Kadare më mësoi të ndjej peshën e historisë. Ky roman, i ngjeshur me simbolizëm, është një reflektim mbi absurditetin e luftës, por edhe mbi ironinë e ekzistencës. Një gjeneral italian, vite pas Luftës së Dytë Botërore, vjen në Shqipëri për të mbledhur eshtrat e ushtarëve të tij. Por çfarë gjen? Jo vetëm kocka – por një vend që nuk i përket më as luftës, as paqes. Kadare ndërton një atmosferë që përzihet mes realitetit dhe metaforës, ku çdo rrugë, çdo shi, çdo heshtje ka një domethënie të fshehtë. Si shkrimtar shqiptar, ky tekst më kujton përgjegjësinë e të shkruarit përballë kujtesës kolektive.
Meg Mason: “Të pabesueshmet”
Nga e kaluara tek e tashmja – Meg Mason është një krijuese e cila i përket një brezi tjetër, që dallohet për stilin e saj që të godet në heshtje. Romani i saj me titullin origjinal “Sorrow and Bliss”, vjen si një dramë emocionale e përzierë me një ironi të butë, trajton temën e shëndetit mendor dhe përpjekjen për të gjetur veten në një botë që shpesh na kërkon të jemi të qartë kur, në të vërtetë, jemi plot mjegull. Më pëlqen mënyra se si ajo ndërton karaktere – të thyer, të ngatërruar, por kurrë të dorëzuar. Si autor, më ndihmon të kuptoj se letërsia moderne ka po aq forcë sa klasikët – sepse ajo vazhdon të na prekë në plagët e brendshme nga të cilat ende nuk jemi shëruar.
Leximi, në fund të fundit, është një akt dialogu – mes lexuesit dhe autorit, mes njeriut të sotëm dhe atij të dikurshëm. Këto tre libra janë, për mua, tre zëra që më kanë shoqëruar në momente të ndryshme të jetës sime si njeri dhe si shkrimtar. Ato më kanë kujtuar fuqinë e fjalës, përgjegjësinë e shkrimit, dhe mbi të gjitha, përulësinë që kërkon akti i të lexuarit me zemër të hapur.
ObserverKult
Lexo edhe:
