Nga Franko Kulli
Në të vërtetë, unë nuk e kisha pasur ditë, ose, ndoshta e kisha harruar se edhe Ramiz Alia paska pasur porositë me e botue veprën e Fishtës.
Kjo paska pasë ndodhë në vitin e largët ’91, kur udhëheqësi qe konvertuar nga besimi fundamentalist komunist, i pari i sekretarëve të Partisë, në President i Republikës Demokratike. Na e kujtoi “Zëri i Popullit” në numrin e 25 tetorit 1990.
Kronika e kohës:… veprimtari e organizuar me vargjet e poetit Gjergj Fishta nga shoqëria që mban emrin e tij në Shkodër, në bashkëpunim me aktorët e teatrit ‘Migjeni’.
Mes të ftuarve të tjerë dashamirës të poetit, anëtarë të shoqatës së shkrimtarëve e intelektualëve, në këtë veprimtari erdhi edhe Presidenti i Republikës, Ramiz Alia.
Dhe ai erdhi thjesht për të nderuar kujtimin e poetit e vendlindjen e tij, ku siç tha shoku Ramiz, mësova me zjarr vargjet e poetit dhe ndërsa aktorët recitonin, më kujtoheshin të gjitha, sepse Fishta ka fuqinë dhe fisnikërinë edhe pas pesë dekadash të rizgjohet i fuqishëm në mendjet e njerëzve”.
E kronika vijon: “Fishta e meritonte këtë veprimtari të bukur – tha shoku Ramiz.- Ai ishte një artist i madh. Idetë e tij janë me vlera të mëdha politike e atdhetare. Ato i shërbyen atëherë, por edhe sot më shumë i shërbejnë kombit”.
Më pas, studiuesi (i ndjerë) Ferdinand Leka i drejtohet Presidentit: “Vepra e Fishtës duhet botuar e plotë, pastaj njerëzit t’i shohin vetë vlerat e saj”. Porse shoku Ramiz e “tejkalon” studiuesin e dashuruar gjithë jetën me Fishtën e i mëkuar që në fëmijërinë e vet me veprën e tij. “Fishta duhet botuar i gjithi, e tërë vepra e tij madhore – thotë vetë ai – Është gabuar që nuk është botuar deri tani”.
Këtu kronika mbyllet… Për të mos u hapur më.
I pari dhe i fundit president që ka sugjeruar botimin e veprës së Fishtës paska qenë presidenti komunist. Bash ai, i cili bashkë me pararendësin e tij e kishin rroposë shtatë pash nën dhé Fishtën dhe veprën e tij, për të mos u kujtuar e përmendur kurrë.
Asnjë president shqiptar më pas nuk e ka zënë në gojë veprën e Fishtës. 21 vjet më vonë, me 2002-shin, njëri prej tyre, zoti Alfred Moisiu, i ka dekretuar titullin “Nderi i Kombit” Fishtës… (62 vjet më vonë, mbasi ai e kishte mbyllur me nder si askush tjetër jetën e këtushme në dobi të kombit të vet).
Asnjë ministër Kulture i 33 vjetëve të pasregjimit nuk e ka përmendur botimin e veprës së Fishtës e jo më të hartojë ndonjë projekt.
Po ashtu asnjë ministër Arsimi i 33 vjetëve nuk ka hartuar, madje as përmend ndonjë projekt që vepra e Fishtës të mësohej në shkollat e Shqipërisë.
Gjithfarë autorësh e librash letrare kanë hyrë në listat e pasurimit të bibliotekave të shkollave të Shqipërisë në 33 vjet, porse Fishta jo. (Përveç disa kolanave të veprës së plotë që ka tërhequr Drejtoria Rajonale Arsimore e Lezhës, sivjet. Nderim e respekt!).
Gjithçka më pas është sipërmarrje pasioni e dashamirësve të Fishtës së madh, pa asnjë përkrahje nga shteti.
Sipërmarrja e parë dhe më serioze zyrtare për botimin e veprës së plotë letrare të Fishtës u ndërmor, siç dihet, nga Instituti i Studimeve Shqiptare, kryetar i të cilit qe Ernest Koliqi.
Nisma pati zënë fill pak ditë para datës 10 tetor 1942, datë, të cilën mban në krye letra që nga ky Institut i drejtohet provinçialit të Françeskanëve, në Shkodër, At Anton Harapi.
Letra fillon me: “I dashuni shok – dhe vijon – Sikurse kemi nda në mbledhjen e përgjithshme mbajtun me 21 shtatuer k.v (të këtij viti), në të cilën more pjesë edhe ti, do të ia nisim veprimit për botim të ‘Opera Omnia (vepra e plotë)’ të të ndjerit At Gjergj Fishta, shok i jueji rregulltarie dhe anëtar i Institutit tonë”.
Në korrespondencën e mëpasshme priten e përcillen propozimet, e përballen idetë rreth botimit. At Antoni, në emër të “grupit që do të kurojë botimin”, i gjegjë: Të botohen të gjitha veprat e auktorit, tue përfshi edhe artikujt e letrat e botueme.
Më pas theksohet rendi kronologjik, veprat të dallohen mbas gjinish: satirika, epika, lirika, dramatika, proza. Proza të rregullohet sipas planit që ka lanë vetë auktori: I- Sociologji, II-Polemikë, III -Ligjirata, IV-Miscellanea (të përziera). Në mbarim do të shtohet epistolari…/panorama.com
ObserverKult
Lexo edhe:
“SAJA FLUTURUESE” E AVNI DEHARIT FITON ÇMIMIN “YMER ELSHANI”
Karvani i Shkrimtarëve për Fëmijë “Agim Deva” në takimin përmbyllës XXIV, që u mbajt së fundmi në Bibliotekën “Hivzi Sylejmani” në Prishtinë, e shpërbleu librin “Saja fluturuese” të autorit Avni Dehari me çmimin “Ymer Elshani” për librin më të mirë për fëmijë të botuar ndërmjet dy karvanëve.
Lajmin e ka bërë me dije vet autori avni Dehari në llogarinë e tij Facebook.
Tekstin e plotë mund ta lexoni KËTU:
SABRI HAMITI: VAJI PËR PRISHTINËN
Nga Sabri Hamiti
Duke shtrydhur shpirtin derdh lot në Luarë
Për të dhënë shenjë që ende jam gjallë
Po Luara e rebeluar si një lumë i ndytë
Nuk i do lotët kujtimet do të m’i mbytë
Jam poet i vrarë i ndjekur nga egërsirat
Me trupin një varr të shkrimtarit të huaj
Sy të bukur sy të trishtuar shikojnë qiellin
Trupa fëmijësh ngrohin tokën e zezë ngrirë
Gjaku i djemve shkruan hartën në borë malesh
Trenat si gjarpëra të zi zhagiten kah jugu
Mbas tyre pëllasin lopët e çmendura
Duke kërkuar frymën e gjallë të njeriut
Mbi shtretër nëpër dhoma kalurojnë qentë
Mbi shqiponja të plaguara korbat fluturojnë
Duke kërkuar një copë zemre të njeriut
“Zemrën mos ma lypni bishat ma kanë ngrënë”
O zot nëse e humb Prishtinën bëhem asgjë
Një kufomë e gjallë e shkrimtarit të huaj
Kush do t’i krehë malet kush i pajton rrugët
Fshehtësitë e shtëpive kush i pëshpërit
Në netët e tmerrit kur veriu i rrëzon lisat
Në kënde të frikës kush i ngushëllon fëmijët
O zot pa Prishtinën jam veç një i marrë
Me zemër plagosur si lule si varrë
Kam mbetur pa motrën që përbin fushat
Me krah të hapur se thotë: po pres
Kam mbetur pa vëllanë që kaluron malet
Që pi ujë në Dri e thërret: po vdes
O sy të tmerruar ju patë veç një plak
Krejt të vetmuar kur e vunë në lak
O vesh të shurdhuar ju dëgjuat një vashë
Me shpirt të dhunuar kur u mbyt në Dri
O gishtërinj të dridhur ju prekët një fëmijë
Me nënën e vdekur që e ruan përbri
Poezinë e plotë mund ta lexoni KËTU:
ObserverKult
